Een tijdje terug vroeg mijn nichtje of ik mee wilde werken aan haar project voor een filmcursus. Ze wilde een film maken over religieuze opvoeding en daarin mijn verhaal gebruiken. Ik stemde gelijk enthousiast in. Beiden hadden we amper ervaring met filmen en gefilmd worden, dus het was allemaal best spannend, vooral ook omdat er vanwege een snel naderende deadline zeer weinig tijd om te filmen was.
Toen ik t resultaat zag, was ik echt verrast over wat mijn nichtje ervan heeft weten te maken. Maar ook verbijsterd om hoe ik zelf op de film sta. Ik ben niet echt vanuit een flatterende hoek gefilmd (HOEveel onderkinnen zei u??) en omdat ik maar wat in t luchtledige moest praten, praat ik tegen niemand, heb ik amper mimiek en lijk ik wel een robot die niet kan lachen… (En echt, ik zweer: in t echt ben ik veel leuker!) (Ja makkelijk praten natuurlijk 😛 )
Maar de paar mensen aan wie ik het liet zien, waren minder negatief. Oké, één persoon was zo eerlijk om te zeggen dat ik er inderdaad heel raar, bewegingsloos en jankerig uitzag, met kleine oogjes en een dikke plofkop, waar ik verschrikkelijk om heb gelachen omdat ik dat zelf ook vond, maar ze zeiden allemaal dat het wel een heel duidelijk beeld geeft van de impact die een religieuze opvoeding kan hebben.
Mijn ouders hebben de film ook bekeken. Het was voor ons aanleiding tot een zeer verbindend gesprek waarin zij aangaven dat ze wilden dat ze bepaalde dingen heel anders hadden aangepakt en waarin ik zei dat ik de oprechte liefde heb gevoeld waarmee ze mij hebben opgevoed.
Ze trokken dezelfde conclusie als ik: predikanten en opvoeders moeten hiervan op de hoogte zijn/worden gebracht.
Ik heb aan de film meegewerkt omdat ik hier bekendheid aan wil geven. Het sluit aan bij mijn missie/passie. En ja, natuurlijk hoopte ik dat ik ontzettend leuk van het scherm zou spatten, maar nu dat niet zo is, kan het hopelijk wel een bijdrage leveren aan meer begrip voor mensen met een Religieus Trauma Syndroom.
Ondanks dat mijn ego in mijn oor dingen tettert als ‘imago-fiasco’ en ‘heb je dan helemaal geen schaamte?’, besluit ik mij inderdaad niet te schamen, omdat het maar een momentopname is. En bovendien is het vanaf nu veel minder spannend om mensen te gaan ontmoeten, want ik kan alleen nog maar meevallen! Wat een geruststellend idee. 🙂
Ik hoop dat de film voor meer mensen iets goeds uitwerkt of in gang zet, net zoals dit in mijn familie het geval was. En het allermeest hoop ik dat deze film bijdraagt aan het voorkomen van toekomstige slachtoffers…
Mijn complimenten en grote dank voor mijn lieve nichtje Gesine, die de opnames zo knap gemonteerd heeft en die ervoor koos om juist dit verhaal te gebruiken in haar film.
Oke, ik ben pas op de helft met kijken, maar je bent totaal betoeterd met je onderkinnen!! Je hebt gewoon een leuk hoofd! Enne, diegene die jou een plofkip noemde (of plofkop?? sorry, ff vergeten), was dat toevallig een van je pubers?? Die van mij zijn ook zo complimenteus…
Het verhaal is heeeeeeel herkenbaar. De angst, het eeuwige in discussie zijn met jezelf..
De kamer beneden leeg vinden als je van boven komt en denken dat de wederkomst geweest is, dat soort dingen..
Wat fijn dat je gesprekken had met je ouders zeg!
Ik ben heel benieuwd hoe het verder gaat met deze film. Wil je dat svp laten weten?
Veel liefs!
Haha Marieke, dank je wel voor je leuke spontane reactie! 🙂
Oooh zo erg, die lege kamer…! Ja… de angst was groot he…
Ik ben ook heel blij met de reactie van mn ouders… 🙂 Veel liefs!
Ik vind het ook echt meevallen hoor! Het is altijd raar om jezelf terug te zien en te horen. Ga er binnenkort even goed voor zitten en de hele film bekijken. Succes met de film. Liefs x
Dank je wel! Ik ben benieuwd wat je ervan vindt. 🙂
Je ziet er heel goed uit, je komt ook heel goed over en ook je verhaal is heel goed. Totaal niets om je over te schamen dus. Integendeel.
Dank je wel, Ype! 🙂
wat is dit herkenbaar.
Fijn dat je dat even laat weten, dank je wel! 🙂
Wil je zeggen wat voor jou herkenbaar was?
Inge, wat een mooi en integer filmpje is dit! Wat fijn dat je er met je ouders over kunt praten. Het geeft precies weer…het gedachtengoed van het christelijk fundamentalisme. Ik krijg het er weer benauwd van als ik het allemaal hoor.
Ik stuur het door naar mijn vrienden die niet zo’n opvoeding gehad hebben. Maar…..je kunt het je nooit echt voorstellen als je niet zo opgevoed bent…. al die angst en dreiging.
Allemaal hersenspinsels door mensen bedacht. Er is zoveel met de bijbel gemanipuleerd en er is zo veel weg gelaten en toegevoegd wat de kerk het beste uitkwam om macht te kunnen uitoefenen. Daarom lees ik geen bijbel meer. Ik bid wel en voel me meer dan ooit verbonden met mijn Schepper.
Heerlijk dat die ellende achter ons ligt. We mogen echt GENIETEN van ons LEVEN!!!!! Alle Goeds Voor jou. Liefs Rikje Maria O ja, ik zie een hele leuke aantrekkelijke jonge vrouw in het filmpje hoor!
>
Dank je wel voor je lieve reactie! 🙂
Wat fijn dat je het laat zien aan ongelovige vrienden. Ik hoop dat het helpt om het begrip te vergroten, ook voor gelovigen.
Liefs!
Wat prachtig, Inge; zoooooooo herkenbaar!
Fijn om je nu eens ‘live’ te zien en te horen. Meen iets van je tante Anneke, van wie ik nog een fotootje heb op die leeftijd, in jou als kind te herkennen.
Dank voor het delen van dit alles en van je traumatherapieverslagen.
Hartegroetjes,
Bep.
P.S. Ben al ver met het schrijven van ‘De Poort, de Paljas en het Meisje, deel 2!
Hoi lieve Bep,
Wat goed om te horen dat je boek al zo ver af is! Ik ben heel benieuwd!
Ja, ik zal zeker familietrekjes hebben. Leuk dat je ze herkent! 😉
Veel liefs voor jou! 🙂
Dag Inge
Je hebt het prachtig verteld. Beter dan ik het zou kunnen, want mezelf een beetje kennende, zou ik veel harder uithalen naar de mensen die mij dat hebben aangedaan.
Ook wil ik even kwijt dat je, wat mij betreft, niet zo kritisch over jezelf hoeft te zijn. Lijkt me nergens voor nodig. Je bent namelijk niet alleen van binnen een mooi mens, maar je bent ook prachtig om te zien en dat meen ik uit de grond van mijn hart.
Wim
Dank je wel, Wim! Fijn om te horen dat het zo op je is overgekomen. 🙂
Lieve Inge,
Over de indruk die je in de film maakt, moet je je beslist niet ongerust maken. Ik heb hem bekeken zonder geluid, om me volledig te concentreren op het beeld. De bevindingen: je prachtige haardos vlamt, wat heel expressief is. Je gebaart constant, en die gestiek maakt een volledig natuurlijke indruk, niet ingestudeerd of zo. Het is duidelijk dat je altijd zulke gebaren maakt, veel meer dan de meeste Nederlanders. Je doet veel met je ogen, heel expressief. Klein zijn die niet, alleen had je met oogmakeup meer kunnen bereiken. Je mimiek heeft veel uitdrukking. Het valt op dat je ook bewegingen van je hoofd inzet. Dat doen weinig mensen. En die onderkinnen, nou, ik tel maar drie kinnen, dus hooguit twee onderkinnen, en ze zwabberen geen enkel moment ..). Nee, het is van begin tot eind een geslaagd optreden. De rest is ijdelheid. Maar je hebt met zoveel raffinement een jas gekozen die helemaal jouw kleur is en prima bij je past en contrasteert met je haarkleur, dat ik denk dat je dat ook best weet.
Wat leuk Johan, hoe je dat beschrijft over die gebaren, de expressie, de mimiek en de …. wacht… drie kinnen????? Hahahaha, dat valt dan nog mee. 😛 Moest zo lachen om je reactie! En heb je inmiddels ook al geluisterd? 😉 Liefs
Ja Inge, ook geluisterd. En dat geluid past helemaal bij het beeld: een luguber verhaal in een dikwijls lugubere omgeving. Je gebaren blijken je woorden goed te onderstrepen. Het is een duidelijk verhaal, met een scherpe analyse. Geweldig geslaagd is het fragment met “liever iets leuks gehad”. Daar heb ik vreselijk moeten lachen, hoewel ikzelf nog echt blij geweest ben toen ik een Pieter Keur bijbel te pakken kreeg, het boek met kop’ren sloten, dat ik inmiddels tot familiebijbel heb gepromoveerd, door hem plechtig aan mijn zoon te overhandigen, in plaats van hem over de oceaan te slepen. Hij nodigt weliswaar uit tot serieus nemen, en minstens twee voorouders hebben zich er in de synode mee bemoeid, maar mijn zoon, die een scherp jurist is, is geneigd tot logische analyse en zal er geen slachtoffer van worden. Een scherpe analyse van wat je is overkomen, en het draagt beslist bij tot begrip bij mensen als ik, die de gruwel wel van nabij hebben meegemaakt, maar nooit zelf gevoeld. Sta me toe nog een opmerking te maken over je “plofkop”. Een prachtig woord, dat ik voor het eerst hoorde, maar totaal niet toepasbaar op een mooie meid. Bij plofkop stel ik me een kop voor als van Jabba de Hutt, of nog drastischer het kamerlid Ton Elias. Maak je daarover beslist niet ongerust.
Liefs,
Johan
Waauuw !!! Echt een mooie, professionele film ! Mijn felicitaties aan jou en je team!
Het zou zo op tv kunnen als documentaire.
Nou, robot? Welke onderkin? Ik zie enkel een mooi en warm persoon. Ik had zin om plaats te nemen aan de andere kant van het tafeltje en dat glas uit te drinken.
Zomaar je hart blootgeven voor de camera is niet niks, heel dapper. Ik zou het waarschijnlijk niet doen. 🙂
Die angst bij het lezen van de bijbel had ik ook als kind. Ik kreeg onderwijs van de Jehova-getuigen. Toen ik voor het eerst “mijn” bijbel las, deed ik het bijna in mijn broek ! 😀 Heel herkenbaar.
Ik denk dat Gesine een goeie beoordeling zal behalen met haar project. Ze is een natuurtalent.
Vriendelijke groet
Dank je wel voor je fijne reactie! Wat leuk om te horen, ook voor Gesine! Behalve dan dat stukje over die angst… hoewel het feit dat velen het herkennen toch ook goed doet…
Hartelijke groet 🙂
Ingelief,
Vooraleer jij je, onterecht,
Gaat bezinnen,
Op jouw vermeende
Onderkinnen,
En was je de moed
In de schoenen gezonken,
Ik had het niet gemerkt,
Ik was al in je ogen verdronken…..
Opa Jos.
Aaaaawww opa Jos, wat supermooi en lief! Dank je wel! 🙂
Uitstekend verwoord! En je ziet er goed uit.
Dank je wel, Marco 🙂
Inge, wat fijn dat je dit filmpje en je eigen ervaringen met anderen deelt, we leren iedere dag, mijn complimenten dat je nu zo in het leven staat na al jouw ervaringen die werden veroorzaakt door indoctrinatie, het zal voor vele mensen herkenbaar zijn dat de jezus figuur uit het geschiedenisboek de bijbel, die jezus die wonderen verrichtte en doden tot leven bracht over het water liep en water veranderde in wijn, de jezus die LIEFDE IS en je moest volgen om gered te worden voor het verkrijgen van eeuwig leven dezelfde jezus figuur is die op de wolken komt met “de laatste bazuin” om ALLE mensen te vermoorden die niet in hem of zijn vader god geloven. Volgens mij ben je nu helemaal vrij, in je geest en lichaam, geniet van het leven en ga zo door met alles wat je doet.
Dank je wel John! 🙂
Ik ervaar dat tegenstrijdige ook. “Ik houd onvoorwaardelijk van je, maar als jij niet van mij houdt, zal je voor eeuwig branden in de hel”…. best wel apart zeg maar… dat godsbeeld… En ja, ik voel me nu zo vrij! 🙂
Het is heel herkenbaar, maar zo zwaar ben ik niet opgevoed. Mijn moeder wel en veel zaken herken ik uit de gesprekken die wij samen hadden. Vooral die angst, het voortdurende bang zijn waar ik mij over verbaasde. Heb je naaste lief, maar dat moest die naaste wel hetzelfde geloof als jou hebben, want anders kon je die ander niet vertrouwen. Het generaliseren van allerlei dingen. Jij noemt in de film de bioscoop waarvan jouw moeder was geleerd dat daar alles om sex draaide. Wij kregen altijd te horen dat bepaalde dingen niet ‘voor ons soort mensen waren’. Je moest altijd nederig zijn. Er was een elite en je had het gewone volk.Als de dokter bij mijn oma kwam dan stond het arme mens te trillen van de zenuwen. Mijn moeder zag de dominee als de reïncarnatie van Jezus, die man moest met het meest heilige ontzag behandeld worden. Later werd dat gelukkig minder, maar ik heb dat – zeker toen ik nog klein was – altijd zo gevoeld en beleefd.
Die angst die je voelt, die je is bijgebracht, die zul je niet snel kwijtraken. Iedereen die van jongs af aan met de bijbel is opgegroeid ervaart dat. Doordat het je van jongs af aan is bijgebracht voelen bepaalde natuurlijke dingen heel onnatuurlijk. Het duurt lang voordat je die agnst anders gaat voelen. Je moet dingen gaan loslaten en dat kost tijd.
Wat erg voor je moeder… wat zwaar! Maar ook voor jou, want daar kreeg jij toch nog heel wat van mee…
Dank je wel voor je reactie Rob! 🙂
Indrukwekkende filmpje, Inge. Ben benieuwd of je er in orthodox reformatorische kringen nog wat aandacht voor krijgt… Verder sluit ik me bij alle eerdere commentaren aan: wat een leuk, aantrekkelijk kopje! Waar, in Allah’s naam schaam je je voor? Misschien toch nog eens een therapie “schoonheid herkennen” gaan volgen : ) !
Inge, Stefan Paas schreef een boek met daarin zijn idee van hoe zending en evangelisatie er uit zou moeten zien. Het komt eigenlijk een beetje neer op het accepteren van de gangbare practijk bij zijn orthodox reformatorische achterban. Hij heeft logische kritiek op de (charismatisch) evangelische aanpak en merkt o.a. op dat veel mensen beschadigd zijn door aspecten van deze stroming. Verder lees je ook dat het opvoeden van kinderen een vorm is van evangelisatie. Het leek me een goed idee om in mijn review van dit boek te verwijzen naar jouw verhaal en beschadiging van mensen in het orthodox reformatorische milieu. Hoop dat je dat ok vindt.
http://kinderen-van-god.blogspot.com/2016/11/review-vreemdelingen-en-priesters-van.html
Dank je wel voor je reacties, Wietze! Ja natuurlijk vind ik dat oké! Mooi artikel heb je geschreven en het filmpje is er zeer illustratief.
Er moet meer bekendheid komen over de mogelijk schadelijke gevolgen van zoveel goede bedoelingen…
Hallo Inge,
Wat een prachtig filmpje is het geworden!
Mooi, kwetsbaar, open zijn de eerste woorden die in mij opkomen. Herkenbaar ook. Herkenbaar vanwege de angst de je zo mooi verwoordt en wat ook bij mij een grote rol heeft gespeeld.
Bij ons was het nog anders dan bij jou, ‘wij’ moesten eerst nog een hele bijzondere bekering meemaken anders ging je sowieso naar de hel. En er waren maar heel weinig mensen die dat meemaakten. De continue angst die dat opriep…Velen zijn geroepen en weinigen uitverkoren…
En zelfs al was het bij jezelf ‘goed’ dan waren er nog al die anderen…
Bedankt dat jij in woorden uitdrukt wat ook bij anderen leeft!
Dank je wel voor je reactie, Rutger! 🙂
Zeer waarschijnlijk komt vanavond een gastblog online met daarin het verhaal van iemand uit meer bevindelijke hoek. Ik denk dat je er veel in herkennen zult.
Hoi Inge,
Je verhaal ontroerde me opnieuw nu ik het je zo ‘in levende lijve’ zag en hoorde vertellen. Ik mocht een paar traantjes de vrije loop laten. Je vertelt het met wat op mij overkomt als een soort van kalme oordeelloosheid, als jouw verhaal dat er nu eenmaal is zoals het er is. Die manier van spreken (of toch hoe ik het ontvang) maakte eventjes de weg vrij voor wat ik altijd ben blijven voelen voor die bizarre geloofswereld: warme gevoelens, liefde misschien zelfs. Ik heb het beeld stilgezet om psalm 51 te kunnen lezen. En ik vind het een grote schoonheid bevatten. Dat is zo vreemd. Ik moet echt niets hebben van de theologie van erfzonde en boetedoening en alle geloofsinhouden waarover je verder nog vertelt en toch voel ik genegenheid voor een psalm, de kerkgangers, het bijbeltje in je handen.
Zo stond ik afgelopen zomer op een zondagse fietstocht samen met mijn vrouw ergens in een Zeeuws dorp voor een kerkgebouw, zo een in het midden van een groen eiland waaromheen de huizen in een cirkel zijn opgetrokken. De toren stak af tegen de achtergrond van een strakblauwe hemel. Een paartje kauwen woonde in een spleet tussen de stenen. We hoorden ze hun kauwende geluiden maken, zoals kauwen dat op mooie zonnige dagen doen. En toen werd in de kerk het zingen van een psalm ingezet, in alleen hele noten. Ik zei tegen mijn vrouw: ‘stil, even luisteren…’ ik ben daar blijven staan tot het gezang verstomde. En ik voelde me op een weeïge manier gelukkig. Dat ik daarbuiten mocht staan onder de klanken van een ver, maar op de een of andere manier zo geborgen verleden. Jij weet hoe mijn kindertijd was, zo geborgen was het helemaal niet. En dan toch, die klanken en nu de beelden en de woorden in jouw film… Het brengt me op de gedachte dat er misschien ook wel een andere magie of aantrekkingskracht van de hele entourage van die geoofsbeleving uitgaat dan alleen de strenge woorden van de leer. Ik kan mijn vingers er nog niet achter krijgen wat het is. Hoeft ook niet per se.
Wat fijn dat deze filmische vertelling toenadering tussen jou en je ouders heeft gebracht! Daarmee wil ik je graag feliciteren.
Waar ik me bij het kijken steeds lichtelijk zorgen om maakte, was het glas wijn dat onaangeroerd bleef. Maar gelukkig nam je er ergens een slokje van.
Proost!
Dank je wel voor je mooie en herkenbare reactie, Jan! 🙂
Misschien komt het wel doordat in onze eerste kinderjaren als het ware diepe groeven worden aangelegd op een nog onbespeelde plaat. En dat de muziek van toen, de gedragenheid en de sfeer, ergens blijven aanvoelen als ’thuis’, doordat het zo diep vertrouwd is.
Oók als ’thuis’ inmiddels ontmaskerd is als onveilige basis, dan nog… ooit was dit het enige dat we kenden en leek daarmee veiliger te zijn dan al het andere.
Restanten van dat gevoel blijven misschien wel voor altijd bestaan (of het moet door boosheid overschreeuwd en ontkend worden).
Voor mij betekent het feit dat ik met een glimlach de psalmen en gezangen van toen kan zingen, wanneer ze toevallig in me opborrelen (wat gek genoeg nog vaak gebeurt) een bewijs van mijn ‘vrij’ zijn. Ik heb de woorden een tijd gehaat en vervloekt. Het maakte me woest dat ik als klein meisje woorden als psalm 51 zong… de schuldenlast! Maar nu kan ik dit lied zingen met een (weemoedige) glimlach en een traan…
Het was zoals het was… inderdaad… zo voel ik mij daaronder. Niet gelaten, verdoofd of gebroken, maar accepterend, krachtig en levend.
Afgelopen week zat mijn 90-jarige vader in zijn ‘helpen-bij-opstaan-stoel’ te vertellen over vroeger. De armoede in de jaren ’30, de Tweede Wereldoorlog, zijn verplichte diensttijd als militair in Indië. Veel verhalen vertelde hij al eerder, sommige zelfs meerdere malen, sommige hoorde ik voor het eerst. Ik hou van levensverhalen. Terwijl ik naar hem luisterde en hem zo aankeek, ging het door me heen hoe raadselachtig het was dat hij op dat moment alles wat hij vertelde, vertelde vanuit zijn beleving. Ergens daarbinnen in zijn hoofd speelde zich af wat ik in woorden overgebracht kreeg.
Zo is het ook als ik mijn kinderen vertel over hoe het was, vroeger in de kerk, de zondagsschool, de catechisatie, het geïsoleerde christelijke dorp, de reformatorische basisschool. Het is mijn innerlijke theater, ontoegankelijk voor anderen. Zo bekeken zijn we allemaal alleen in ons verhaal.
We zijn echte vertellers, wij Van der Moorens. Mijn opa kon dat, mijn vader en mijn vrouw en kinderen zeggen dat ik het ook kan. En toch, wanneer ik vertel over werelden die niet die van anderen zijn, werelden waarvan zij nooit deel hebben uitgemaakt, dan bekruipt me soms een gevoel van vergeefsheid. Ik was daar, ooit, zij niet. Mijn vader was waar hij was, ik niet. Ik herinner me dat mijn moeder eens zei over haar geboortedorp en de mensen uit haar kindertijd: ‘ach ja, ik kan het er met niemand meer over hebben’. Ze bedoelde dat de mensen met wie ze het samen beleefd had er geen van allen meer waren, allemaal dood inmiddels. Ze kon er wel over vertellen, maar ja, wie kon het nog met haar meebeleven vanuit eigen ervaring? Met wie kon ze nog gedeelde herinneringen ophalen?
Ik ken weinig mensen die, net als ik, streng gelovig zijn opgevoed en de enkeling die ik ken, praat er niet over. Of, zoals een man met wie ik sinds een tijdje contact heb, verbitterd, nog altijd boos. Het is daarom bijzonder, Inge, herkenning te ervaren in je reactie, naadloos aansluitend bij hoe ik ervoer wat ik vertelde. Overigens heb ik dat ook soms, dat ik ineens een psalmvers zing, plechtig, maar wel ritmisch, dat dan weer wel. Psalm 6 bijvoorbeeld: “ai matig uw kastijden, sla mij met medelijden”. En dan ook dat bitterzoete, die glimlach en die traan. En in een baldadige bui zing ik er meteen ‘hit me with your rithm stick’ achteraan.
Jouw duiding van mijn bevreemdende geborgenheid als ‘ontmaskerd thuis’ spreekt me enorm aan: “doordat in onze eerste kinderjaren als het ware diepe groeven worden aangelegd op een nog onbespeelde plaat. En dat de muziek van toen, de gedragenheid en de sfeer, ergens blijven aanvoelen als ‘thuis’, doordat het zo diep vertrouwd is”. Dank je daarvoor.