Gevolgen van een radicaal nieuwe manier van denken

Toen ik me realiseerde dat ik niet meer geloofde wat me was geleerd, voelde dat aan de ene kant als een enorme bevrijding, maar aan de andere kant leek ik ook haast volledig te crashen. Alsof m’n ‘systeem’ mijn nieuwe mindset niet kon verdragen en verwerken. Het was te veel, de verandering te groot, de klap te hard. 

“Dus ik ben niet opgegroeid in de groepering die het – zeker weten – ‘goed’ heeft. Ik hoor niet bij de enige ware kerk. Hoor ik eigenlijk nog wel bij de ‘goeien’? Staat God nog aan mijn kant? Bestaat God überhaupt? Wie ben ik nog wanneer ik niet meer zeker weet of ik Gods geliefde kind ben en of God mij heeft gewild, heeft geschapen, heeft geleid? Wat moet ik met mijn leven als ik niet meer zeker weet of God er een plan mee heeft en Hij de reden kent/is van mijn bestaan?”  

Diepe rouw, identiteits- en bestaanscrisis overvielen me. Ik wist niks meer. Ik had alleen nog maar vragen en de ruimte waarin deze vragen be- en ont-stonden, leek alleen maar groter te worden. Ik bevond mij in een soort eindeloze zee waarvan ik de substantie niet kende, maar die me toch droeg. Want ook al wist ik niet meer waarom, ik wás er wel. En ook al wist ik niet meer waartoe, ik gíng wel. 

Het leven waar ik niets van begreep, was tegelijkertijd het leven waar ik een uitdrukkingsvorm van was. Ik maakte deel uit van iets dat zoveel groter leek dan ik ooit had vermoed. Alsof het echte verhaal veel groter was dan het verhaal over God. 

Alles in allen

Het verhaal zoals ik dat in eerste instantie had leren kennen, noemde ik ‘het verhaal van mijn oude godsbeeld’ en het nieuwe verhaal, dat ik niet kende, werd voor mij ‘het verhaal van God’. Later begreep ik dat dit vooral een manier was om me te kunnen blijven verbinden met de geliefde gelovigen waarmee ik was opgegroeid. Zo zou ik net als zij kunnen blijven zeggen dat ik in ‘God’ geloofde. Terwijl, als ik eerlijk was, voor mij ‘God’ langzaam verworden was van ‘iets’ naar ‘niets’. Een ‘niets’ dat tegelijkertijd ook ‘alles’ was, maar dat ik evengoed een andere naam kon geven. 

Dat gold ook voor mezelf. Ik kon mezelf christen blijven noemen – door de definitie van het woord christen wat op te rekken – maar ook agnost of atheïst. Ik was het allemaal. Dit maakte dat mijn begrip van het woordje ‘wij’ zo groot werd dat er geen ‘zij’ meer bestond. Ik was alles in allen. 

Verbonden

Vergeleken met het wij-zij-denken dat ik vanuit mijn jeugd normaal had leren vinden was dit een enorme verandering. Er waren geen vijanden meer. De geestelijke strijd verdween. De oorlog was voorbij. En toen de vrede aanbrak, begon ik pas de ernst en de impact van de oorlog te beseffen en te voelen. 

Het ‘normaal’ en ‘goed’ waarin ik dacht te zijn opgegroeid, was allesbehalve ‘normaal’ en ‘goed’ geweest. De impact van dit besef was haast niet te verdragen. De rouw was zo hevig dat ook mijn lichaam overal pijn ging doen. Het was zoveel. Enerzijds kermde mijn geest het uit van de pijn, anderzijds zweefde zij in diepe vrede en verwondering over eindeloze wateren.  

Nog nooit had ik me zo verbonden gevoeld met de mensen om mij heen en nog nooit had ik zo’n drang gekend om me van hen los te scheuren en vrij te zijn.

Nu – jaren later – besef ik dat ik ben vertrokken uit het land van mijn vaderen en dat ik er tegelijkertijd met al mijn liefde ben gebleven. De weg naar buiten was een weg naar binnen. Er is geen ‘zij’. Er is alleen maar ‘wij’.

Gedragen

Wij, die zo van elkaar kunnen verschillen in overtuiging en beleving. Onze godsbeelden variëren van ‘God bestaat niet’ tot allerlei invullingen van wie God zou zijn. En we hebben allemaal niet meer dan dát: een godsbeeld, een idéé over hoe het is en wat er speelt. De één geeft daarbij ruimte aan de mogelijkheid dat het anders is dan hij of zij denkt en de ander is overtuigd, radicaal en zeker wetend. Het zijn allemaal variaties van onze soort. Zo kunnen we denken, scheppen en beleven. Zo kunnen we ons verhouden tot onszelf, anderen, het leven en onze oorsprong.

Middenin de Zee van Niet Weten, staan hier en daar wat Rotsen der Zekerheid, waar drenkelingen zich soms angstvallig aan vastklampen. Maar overal kan de bliksem inslaan. De schok gaat door je hele ‘systeem’ en slingert je weg van de rots. Op afstand van de rots zie je dat deze zich bevindt in het hetzelfde water dat jou draagt. Je bent er niet uit gevallen, maar er juist middenin geland. En hoewel het eerst nog lijkt of je zal verdrinken, word je langzaam maar zeker rustiger en begin je weer dragende kracht te voelen onder je bestaan. Alsof het water je onderdompelt om je welkom te heten in je nieuwe leven.


Op Dogmavrij kan je lekker gratis lezen zonder reclame of betaalmuur. Zo sluiten we niemand buiten. Neemt niet weg dat er – naast veel liefde – tijd en geld in deze website wordt gestoken. Heb jij misschien iets (gehad) aan de artikelen, de series, de steungroep of andere projecten? Zou je dan willen overwegen om dit werk te steunen? Dat kan via  http://petje.af/ingebosscha Dank je wel!

About Inge Bosscha

Aandachtig, openhartig, (zelf)kritisch en verbindend. Trainer, coach en inspirator. Deskundige op het gebied van (het loslaten van) aangeleerde religieuze dogma's en belemmerende overtuigingen.

6 Responses

  1. hallo Inge, wat een vreselijke en prachtige ervaring die crisis. En wat weer een mooie, invoelbare en rijke tekst. ik haal er deze zinnen even uit: “Ik kon mezelf christen blijven noemen maar ook agnost of atheïst. Ik was het allemaal. Dit maakte dat mijn begrip van het woordje ‘wij’ zo groot werd dat er geen ‘zij’ meer bestond.” Het is jouw eigen oorspronkelijke beleving van wat Jiddu Krishnamurti, rationeler zei: “Zodra je jezelf tot een groep rekent: ik ben Nederlander, Europeaan, homo, christen etc. ben je een bron van geweld. Immers je scheidt je af van anderen.” Dank je wel weer voor deze tekst. Hartelijke groet, Bert.

  2. Jos

    Ken jij het boek Rebible? Zus inez van oord maakt dit verwerkingsproces inzichtelijk. Ze gaat ook in gesprek met mij, broer, theoloog. Wat jij hierboven schrijft komt ook in dit boek naar voren. Anders, maar herkenbaar, denk ik

      1. Jans

        Hoi Inge,

        Ik struin al een paar dagen rond op je website. Alles is herkenbaar maar dit stukje… dit is zó raak. Helaas woon ik in een hoek van Nederland waar weinig lotgenoten te vinden zijn maar deze week eens afgesproken met een coach in de buurt die me wellicht verder op weg kan helpen in het proces (15 jaar geleden de boel verlaten maar nooit eens goed stil gestaan bij de impact die het opgroeien in deze kringen heeft op mijn dagelijks functioneren).

Laat een reactie achter bij JosReactie annuleren