Beste lezer,

Als deskundige op het gebied van religie en traumatisering wil ik u/jou graag iets voorleggen. Het gaat om ernstige, identiteitsschadende problematiek, ontstaan binnen religieuze groeperingen. Deze groeperingen worden echter op basis van de vrijheid van godsdienst (art. 6) maatschappelijk en wettelijk getolereerd. Dit maakt dat hier geen eenvoudige oplossing voor is.

Beste lezer, zou u/jij – met compassie voor alle betrokkenen – willen meedenken of en hoe onderdrukking, veroordeling en verminking van de identiteit van kinderen en volwassenen te voorkomen is?

Voor de duidelijkheid eerst even kort iets over de wetgeving in Nederland. U/Je kunt deze info eventueel ook overslaan.

Gelijkheidsbeginsel (art.1) en Vrijheid van godsdienst (art. 6)

Artikel 1 betreft een voor Nederland fundamenteel beginsel, het luidt:

Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.

De eerste zin geeft het gelijkheidsbeginsel of beginsel van gelijke behandeling; de tweede zin het verbod van discriminatie.

Het beginsel van gelijke behandeling houdt in dat de overheid twee gevallen die niet van elkaar verschillen ook niet verschillend mag behandelen. Is aan de ene burger een bepaald recht toegekend (bijvoorbeeld een vergunning verleend of belasting kwijtgescholden), dan mag dat recht niet worden onthouden aan een burger die in dezelfde positie verkeert.

Het verbod van discriminatie verbiedt de overheid om onderscheid tussen burgers te maken op gronden die tot de kern van iemands persoonlijkheid kunnen behoren. Het gaat om eigenschappen waarvan een mens geen afstand kan doen (bijvoorbeeld ras), of waarvan hij alleen afstand kan doen door zichzelf geweld aan te doen (bijvoorbeeld godsdienst).

Bron: Wikipedia  

Het gelijkheidsbeginsel wordt niet door iedereen erkend en aanvaard. Binnen sommige godsdienstige groeperingen in Nederland lijkt ongelijkheid de norm te zijn. Er wordt bijvoorbeeld gesproken over uitverkorenen en heidenen, wakenden en slapenden, etc. Ook kan er een (groot) verschil bestaan tussen (functie)rechten van mannen en vrouwen. Mannen mogen leiden, vrouwen moeten volgen. Mannen mogen spreken, vrouwen moeten zwijgen. Mannen mogen zich tonen, vrouwen moeten zich bedekken. Bovendien vindt op grond van uitleg van heilige boeken en geschriften binnen veel religieuze groeperingen ook discriminatie plaats van LHBT(+)*-ers. Maar ook degenen die niet voor een klassiek gezinsmodel (inclusief kinderen) kiezen, kunnen te horen krijgen dat hun keuze en/of levensstijl ‘niet de bedoeling’is en dat aanpassing noodzakelijk is (om binnen de gunst te blijven van zowel de groepering als van de door de groepering aangebeden godheid). 

En dat mag. Binnen Nederland hanteren we namelijk ook de vrijheid van godsdienst en levensbeschouwing.

Artikel 6 van de Nederlandse Grondwet:

6.1. Ieder heeft het recht zijn godsdienst of levensovertuiging, individueel of in gemeenschap      met anderen, vrij te belijden, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.

6.2. De wet kan ter zake van de uitoefening van dit recht buiten gebouwen en besloten plaatsen regels stellen ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden.

Bron

Ingrijpen bij schadelijke gedachten en gebruiken

Belangrijk is m.i. het volgende: ‘behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet’. Het artikel staat dus toe dat de wetgever bepaalde ontoelaatbare gedragingen, ook indien die een uiting zijn van godsdienstig of levensbeschouwelijk belijden, strafbaar stelt. Wanneer een religieuze groepering van mening is dat de door hun aanbeden godheid eist dat zij kinderen offeren, mag de overheid ingrijpen.

Maar hoe zit dat wanneer men van mening is dat de godheid eist dat het rechterhandje of de linkeroorlel of de voorhuid verwijderd moet worden? (Het lijkt nu zo te zijn dat ‘minimaal verminken’ van kinderen is toegestaan. Zo mogen ouders bijvoorbeeld gaatjes laten schieten in de oren van hun kinderen zonder daarvoor een boete of gevangenisstraf te krijgen.) En wanneer kinderen leren denken op een manier die het gelijkheidsbeginsel ondermijnt, mag de overheid dan ook ingrijpen? En wanneer kinderen leren gehoorzamen aan religieuze gezagsdragers, in dien mate dat hun zelfstandig denkvermogen achterblijft in kracht, snelheid en vaardigheid? Hoe zit dat met kinderen die hun eigen grenzen niet kunnen aanvoelen (laat staan aangeven), omdat zij binnen de religieuze groepering leerden hun gevoelens te negeren en te onderdrukken en slechts te focussen op de leer?

Ernstige gevolgen

Ik spreek dagelijks volwassenen die als kind zijn opgegroeid binnen een gesloten religieus systeem en dagelijks geconfronteerd worden met de schadelijke gevolgen. Dit kan zich uiten in de vorm van onzekerheid en spanningsklachten tot volledige arbeidsongeschiktheid. De lijdensdruk kan enorm en levenslang zijn. Zij geven aan zich als kind onveilig en weerloos/onbeschermd te hebben gevoeld en dit gevoel als volwassene nog steeds bij zich te dragen.

Velen van hen worstelen elke dag onzichtbaar met de ravage die in hun innerlijk werd aangericht. Zij ervaren dat hun identiteit slecht ontwikkeld is en dat zij een achterstand hebben op intellectueel, sociaal, emotioneel en seksueel gebied.

Kijkend naar de impact van de schade en gezien het feit dat ook op dit moment duizenden kinderen opgroeien in gesloten religieuze groeperingen ben ik van mening dat er veel meer toezicht moet komen op deze praktijken.

In kaart brengen

Waar ik voor pleit, rekening houdend met de vrijheid van godsdienst, is het volgende.

Religieuze groeperingen moeten in kaart worden gebracht, onder andere op basis van klachten van (oud-)leden.

Er moet een site komen die waarschuwt voor groeperingen waarover klachten binnenkomen. Deze site geeft geen adviezen, maar brengt alleen in kaart. Bijvoorbeeld: “Over deze religieuze gemeenschap zijn 2 meldingen binnengekomen.” En als je dan doorklikt zie je de betreffende meldingen. Bijvoorbeeld: “1 melding ‘indoctrinatie’ is gedaan door een ex-lid en heeft betrekking op een periode van 1998 – 2010  en 1 melding ‘machtsmisbruik’ is gedaan door een lid en vond plaats in 2017.” Puur informatief dus. Deze informatie is echter broodnodig!

Waarom? Om de meest kwetsbare mensen die, om wat voor reden ook, (tijdelijk) moeite hebben met zelfstandig en kritisch nadenken, te beschermen tegen de gevolgen van hun eigen kwetsbare hoop en naïviteit. Het zijn juist mensen die kwetsbaar zijn die zich op latere leeftijd aansluiten bij een religieuze gemeenschap. Dit maakt hen eveneens kwetsbaar voor religieuze onderdrukking.

En de kinderen?

Hoe kunnen we kinderen helpen die op dit moment opgroeien in mensonderdrukkende religieuze groeperingen?

Door bijvoorbeeld samen te werken met de GGD en/of de GGZ. Door te zorgen dat consultatiebureaus, kinderdagverblijven en huisartsen bekend zijn met de als ‘mogelijk schadelijk’ geregistreerde religieuze groeperingen uit de eigen omgeving en hun cliënten hierover te informeren.

Vergelijk dit met de manier waarop de overheid ingegrepen heeft op de vrijheid van de tabaksindustrie. Let op, roken is dodelijk. Let op, over deze religieuze groepering is gemeld dat dit mensonderdrukkend is. Let op, over deze religieuze groepering is gemeld dat er misbruik plaatsvindt of heeft plaatsgevonden waarbij de dader de hand boven het hoofd werd gehouden. Let op, want een gewaarschuwd mens telt voor twee!

Het lijkt me sowieso noodzakelijk wanneer er vanuit de overheid meer gewaarschuwd wordt voor manipulatie en machtsmisbruik. Dit kan bijvoorbeeld met verplichte lespakketten op school, maar ook middels tv-spotjes en advertenties op social media, waarin gewaarschuwd wordt voor het wervende gedrag van schadelijke, gesloten groeperingen (niet alleen de religieuze!) en richtlijnen gegeven wordt hoe deze te herkennen en wat te doen wanneer je vermoed slachtoffer te zijn.

Onderwijs

Daarnaast valt er ook veel te zeggen over vrijheid van onderwijs, dat in mijn beleving een groot goed is (om ‘staatsscholen’ tegen te gaan), maar dat ook tot grote zorg kan leiden. Soms hoor ik uitspraken als:

“Bijzonder onderwijs moet worden afgeschaft! Kerken en moskeeën moeten sluiten! Ban religie uit de samenleving! Het is inhumaan, discriminerend, achterlijk en wreed!”

Hoewel ik dit begrijp, geloof ik niet dat deze aanpak veel goed zal doen en dan vooral niet voor de kinderen van religieuze ouders. Voor de leesbaarheid van dit artikel, laat ik dit onderwerp hier verder buiten beschouwing. Wil je weten wat mijn gedachten zijn over ‘bijzonder onderwijs’ en hoe ik denk dat we de kinderen kunnen steunen, dan kan je dat hier lezen: >KLIK<

Oproep

Laten we onze vrijheid van meningsuiting gebruiken om uitwassen en radicalisering rustend op de vrijheid van godsdienst (en andere ideologieën) aan het licht te brengen. Dit kunnen we doen door groeperingen die bekend staan om de onderdrukking, het onrecht en het misbruik dat daar plaatsvindt, op een openbare plek te registreren als zijnde ‘mogelijk schadelijk’. Op deze manier  dragen we bij aan bewustwording en vergroten we de kansen op gelijkwaardigheid, zoals beschreven in artikel 1.  

Wat vindt u/jij hiervan? Wat zijn uw/jouw inzichten rondom deze kwesties? Ik ben van mening dat het noodzakelijk is – gezien de schadelijke gevolgen – om hierover met elkaar in gesprek te zijn, daarbij een beroep doend’op ons verstand, gevoel en creativiteit. De oplossing – als die er al is – moet mogelijk ‘out of the box’ worden gevonden. Ik kijk uit naar uw/jouw reactie.

Hartelijke groet,

Inge Bosscha

*lees >HIER< waar de letters LHBT (+) voor staan. 

Op Dogmavrij kan je lekker gratis lezen zonder reclame of betaalmuur. Zo sluiten we niemand buiten. Neemt niet weg dat er – met alle liefde – veel tijd en geld in deze website wordt gestoken. Heb jij misschien iets (gehad) aan de artikelen, de series, de steungroep of andere projecten? Zou je dan willen overwegen om dit werk te steunen? Dat kan via http://petje.af/ingebosscha Dank je wel!