Nu ik publiekelijk ben gaan staan in een soort schemergebied tussen gelovigen en ongelovigen, krijg ik van beide kanten reacties. Ik schreef hier al eerder over, maar wil er toch nog wat over kwijt.
De laatste tijd krijg ik wel eens te horen dat ik te soft ben. Ik ben dan wel duidelijk over het feit dat religie schadelijk kan zijn, maar ik spreek mij niet stellig uit tegen religie. Sterker nog, ik pleit voor respect en ruimte voor alle verhalen, dus ook voor de religieuze variant.
Hoe kan ik, nota bene iemand die zelf beschadigd is door religie, nou zo mild zijn over dat wat de mensheid verdeeld en tot waanzin drijft? Hoe kan ik ruimte geven aan mensen die soms zelf zo weinig ruimte geven aan andersdenkenden?
Zou ik mij niet veel stelliger uit moeten spreken, juist gezien mijn achtergrond? Durf ik dat soms niet? Ben ik een softie? Ben ik een watje?
Maar wat zou ik moeten zeggen? Dat religie een vijand is? Dat het alleen maar haat zaait en dat we alles in het werk moeten stellen om elke religie te ontmaskeren en uit te schakelen?
Ik voel mij niet bevoegd om deze stelligheden te verkondigen. Ik voel mij niet alwetend genoeg om een strijd te beginnen of voort te zetten. Ik mis kennis en informatie. Ik weet niet of religie werkelijk een vijand is.
Ik ken niet alle mensen, uit verleden en heden, die beschadigd, gewond of gedood werden door religieuzen. Ik ken evenmin alle mensen, uit verleden en heden, die hoop en troost hebben geput uit religie en hoe (soms levensreddend!) groot de impact hiervan was op hun levens.
Ik weet uit eigen ervaring hoe verscheurend religie kan zijn en hoe het verdeeldheid kan brengen en mensen kan verstikken.
Ik weet ook uit eigen ervaring hoe samenbindend religie kan zijn en hoe het naastenliefde en dienstbaarheid kan opleveren in de maatschappij.
Ik mis de kennis en het overzicht om de balans op te maken. Ik mis ook een neutrale houding.
Als ik al het gore lef had om hier iets zinnigs over te zeggen, dan zou deze ‘zinnigheid’ alleen bestaan in het licht van mijn eigen geschiedenis en gekleurd zijn door mijn eigen verhaal.
Ik durf best wel te zeggen wat mijn persoonlijke ervaringen waren met religie en wat mijn gedachten en gevoelens hier nu over zijn. Maar ik durf geen algemeen geldende conclusie te trekken. Hoe zou ik dat ooit kunnen?
Het lijkt mij erg fijn wanneer de hele wereld vrij zou zijn van elke vorm van religie.
Maar ik ben slechts één van de velen. Moet ik daarom maar de strijd aangaan met mensen die andere dingen willen dan ik?
Wanneer ik, als vegetariër, een restaurant in stap, dan vind ik het heel normaal dat ik daar iets kan eten zonder vermoorde vrienden op mijn bord te krijgen. (Ja, zo emotioneel en radicaal beleef ik het. Het lijkt wel een religie.) Ik bestel daar mijn eten zonder dat ik bang hoef te zijn dat de ober of de kok me komt vertellen hoe misplaatst mijn visie op eten is in hun beleving. En hoe ik het mooiste, het beste dat zij te bieden hebben, links laat liggen en hen daarmee misken.
Tegelijk hoeven ober en kok van mij geen preek te verwachten over de schande dat zij aan de meeste van hun gasten mijn vermoorde vrienden durven serveren, als was het iets goeds! Wat is er goed aan moord?
Onze belevingswereld verschilt zoveel van elkaar dat opmerkingen die we over deze verschillende manieren van leven zouden maken totaal niet aankomen (zoals ze bedoeld zijn).
Net zo min als ik vind dat ik het recht heb om alle vleeseters te bestempelen als gewetenloze, egoïstische mensen, vind ik dat ik het recht heb om alle religieuzen te zien als infantiele, discriminerende weirdo’s. Wanneer ik toch op deze manier mijn medemens bestempel, bega ik een groot onrecht door alleen maar te kijken via mijn eigen bril en mijn inzichten te stellen boven die van anderen. En dat mag wel, maar dan alleen voor mezelf in mijn eigen leven en bij het maken van mijn eigen keuzes. Niet als een algemeen geldende norm waarmee ik mij als een soort rechter begeef tussen mijn medemensen. Jij deugt wel en jij deugt niet.
Zoals religie ervan beschuldigd wordt (en helaas heb ik ervaren dat deze beschuldiging terecht kan zijn) dat zij dwingend en intolerant is, zo zou ik mijzelf beschuldigen wanneer ik nu, als reactie op mijn eigen ervaringen, de strijd aan ga met religie. Dat is net zo dwingend en intolerant! Waarom zou ik niet gewoon accepteren dat mensen niet op dezelfde manier tegen de wereld, elkaar en het leven aankijken? Oké, dat is wel eens verwarrend, frustrerend en pijnlijk, maar dat is de prijs die ik wil betalen voor mildheid. Hoe stelliger ik ben, hoe minder ik mij verbonden voel met mensen die andere opvattingen hebben.
Ik ben een watje.
En daar kies ik voor, omdat ik geloof in zachtheid en liefde, ook als liefde pijn doet.
Leuk, ik ben ook een watje! Eigenlijk heb ik een hekel aan alles wat fanatiek is, daar ben ik dan wel weer vrij uitgesproken in.
Hihih, hoe herkenbaar! 😉
hug!
Dank je wel! Jij ook een warme hug! 🙂
Lief watje,
Heerlijk om dit te lezen. Wetend dat wat jou misschien beschadigd heeft voor anderen heel troostvol kan zijn. Soms is dat moeilijk, ik hink vaak op twee gedachten. En soms voelde ik me gevangen door cynisme. Het is voor mij een bevrijding om ook die ander te zien, horen . Die andere die zoveel troost uit geloven ervaart. Of die andere die niets meer van geloven wil weten 🙂
Dank je wel, lieve Storm! Ik herken wat je schrijft, hoe het bevrijdend is wanneer je kiest voor een open houding naar de ander, wat diegene ook wel/niet gelooft! (On)geloof is ook maar (on)geloof… daarachter kan je elkaar gewoon ontmoeten in herkenning! 🙂
Ik heb mijn beweegredenen hier uiteengezet: https://www.facebook.com/notes/anthony-ruijtenbeek/wat-antwoorden-op-wat-vragen/451791858354496?pnref=lhc Maar ik kan alleen maar zeggen dat ik een diep respect heb voor wat je hier doet. Onze inhoudelijke verschillen van mening, die toch vooral betrekking hebben op het aardse, daargelaten, denk ik dat je in de ogen van God een grotere gelovige bent en meer trouw aan de dag kan leggen dan ik. Ik kan daar alleen maar, met m’n gechagrijn, een een voorbeeld aan nemen.
Dank je wel voor je sympathieke reactie, Anthony! Ik had je antwoorden al eens gelezen via de blog van Wouter en ik vind het prachtig omschreven, vooral omdat het zoveel ruimte laat, zo mild is en daardoor zo herkenbaar en verbindend! Dank! 🙂
Een wereld vol ‘ Watjes’ lijkt mij een geweldige plek om te verblijven! Dank voor je liefdevolle pleidooi: to be or not to be a ‘watje’ !
Dank je wel, Mieke! 🙂
Oh oh, daar heb je Rob weer…
Ik voel mij heel bevoegd een mening over religie te hebben.
Religie is de vijand omdat die een zelfstandig inzicht in God en geloof vermoord.
Religie is de vijand omdat religie het geloof heeft gepolitiseerd.
Religie is de vijand omdat zij religieuze oorlog niet schuwen om gelijk te krijgen.
Religie is de vijand omdat religie discrimineert.
Religie is de vijand omdat iedere religie meent de ware en enige God in huis te hebben.
Religie is de vijand omdat het dicteert en slecht vergeeft.
Deze mening is in het licht van mijn eigen geschiedenis ontstaan.
Het leven is zoveel eenvoudiger nu ik het begrijp, en hierdoor Pastafari ben geworden.
Kapitein Mosey die ons de tabletjes verstrekte blijkt na onderzoek een Lasagna te zijn, maar daarom een niet minder overtuigd Pastafarian.
Als religie nodig is om aan naastenliefde en dienstbaarheid te doen, en je kunt dat niet uit jezelf, ongeacht de overtuiging van de ander,
ben je sociaal egoist en eenkennig.
Je eigen oude kerk is wel het voorbeeld van een religie met duidelijke voorkeur voor de mensen aan wie naastenliefde en dienstbaarheid wordt gegund.
Ik ben zelf van mening dat naasten liefde en dienstbaarheid geen specifiek goede eigenschappen zijn, voorbehouden aan religieuzen.
Het blijkt zelfs dat niet religieuze mensen vaker en zonder aanzien des persoon dienstbaar zijn en naasten liefde tonen, dan mensen met een religieuze achtergrond, die wat eenkennig zijn met het delen van hun naastenliefde en dienstbaarheid.
Het kan niet door God bedacht zijn om voor iedere anders denkende een eigen kerk te bouwen. Nee religie is een mensen vinding, die door mensen wordt misbruikt.
Gaat heen en vermenigvuldigd U, volgens mij het zinnetje dat mede voor alle religieuze afscheidingen heeft gezorgd.
En ja ik geloof heel graag dat er een God en een hemel is, er zijn zoveel mensen die ik zo graag weer zou zien. Ik ben er echter van overtuigd dat ik dat met mijzelf moet uitvechten, en dat mij aansluiten bij een kerk mij niet beter maakt dan ik al ben, of dat God mij ernstig zou kwalijk nemen dat ik van een kerk geen gebruik maak. Welke kerk zou ik dan moeten kiezen? Wie heeft de ware God in huis? Geen mens wil toegeven dat we audio en visueel heel beperkt zijn. We kunnen niet alle frequenties in het licht spectrum zien of horen, we kunnen geen radio golven zien of horen, we kunnen geen magnetische velden voelen of zien, om zo maar eens een paar krachten op te noemen waar God volgens mij wel alles van weet als schepper en architect van het universum. Wat ik hiermee wil zeggen is dat ook al staat God naast je, je bent te beperkt om dat op te merken.
Religie betekend dat al deze vrijheden van denken en formuleren worden afgedaan als onzin, kwaadsprekerij of kwaadaardige verzinsels. Terwijl ik wel kan bewijzen wat wij maar heel beperkt kunnen waarnemen en horen, ruiken en voelen, wordt er zonder bewijs verkondigd dat de ene kerk meer God in huis heeft dan de ander. Mijn vrouw dankt mij zojuist voor mijn koken, ambrosia, goddelijk, wat lekker!? Misschien had ik God op bezoek.
Ik heb respect voor het feit dat jij geen “vermoord” dier op je bord wilt. Het beest is echter niet vermoord, maar geslacht. De kleine nuance hierin is dat moord doden voor het doden is, en slachten doden voor het eten. Ik hoop dat je voor het opnemen van eiwitten geen GMO rommel gebruikt, tenzij je Monsanto graag een plezier doet. Monsanto is de God van het genetisch verkrachte voer voor mens en dier. De naam zegt het al, mon-santo, mijn sint, mijn heilge.
Jij hoort je zelf niet schuldig te voelen in strijd tegen onrecht. Dat de gvk je onrecht heeft aangedaan is mij meer dan duidelijk. Ook is duidelijk dat samen iets zeker weten geweldig voor je voelt, ligt er dan weer aan wat er dan zo stellig gezamenlijk zeker wordt geweten. Dat God bestaat, of dat 1 januari de eerste dag is van een nieuw jaar?
Hoe je ook twijfelt en hoe moeilijk het ook is de juiste weg en balans te vinden, je bent een liefdevolle en zachtaardige persoonlijkheid die ondanks alles nog geen mens of dier heeft kwaad gedaan, tja dan ben je een watje, maar wel een hele lieve
Je schrijft “Hoe stelliger ik ben, hoe minder ik mij verbonden voel met mensen die andere opvattingen hebben.” Dat is waarom ik niet bang ben mijn eigen opvattingen te delen, bijna alle mensen met een eigen opvatting denken er zo over :)
Lieve Inge
Je trekt een vergelijking met je vegetarisme, en ik zou die door willen trekken. Ik ben zelf een overtuigd vleeseter, voor wie een biefstuk, saignant s.v.p., heel belangrijk is, zelfs mijn dag goed kan maken. Ik schuw eerlijk gezegd zelfs het eten van een paardenbiefstuk niet (net nog wat lekkerder). Maar laten we vertrekken van een stelling waar ik helemaal achter sta: het dier dat zonder problemen ons mensen wil eten, mogen wij ook eten. Dat is voor mij een duidelijke kwestie van rechtvaardigheid. Ik heb piranha’s gegeten (best smakelijk en in Brazilië alom verkrijgbaar), ratelslang (heel erg lekker, alle slangen zijn trouwens wel smakelijk), haaienvinnensoep (daar was ik erg dol op, en ik betreur het dat de haai nu beschermd is, en wel mensen mag eten, maar niet door mensen gegeten mag worden. De mogelijkheden liggen echter veel ruimer. Immers een varken krijgt dan wel zelden de kans om mens te eten, het wil best hoor, en zou zonder gemoedsbezwaren niet alleen een levende rat opschrokken, dat valt geregeld waar te nemen, maar zou er beslist niet voor terugdeinzen dat ook met een baby te doen. Varkensvlees, vind ik, mag ik dus zeker eten. Iets genuanceerder ligt het met kangoeroe of konijn. Inderdaad, die eten geen mens, maar voor Australiërs zijn beide wel een plaag, die op grote schaal afgeschoten moeten worden. Het gaat erg ver om dat moord te noemen. Het is zelfverdediging. Wild konijn is erg smakelijk, en hetzelfde kan men zeggen van kangoeroe. Een kangoeroebiefstuk, daar krijg ik de tranen van in mijn ogen, zo lekker.
Je stelt dat je slachtoffer bent van de religie, en niet met gelijke munt wilt betalen. Daarmee laat je echter de slachtoffers van sommige religies goed in de kou staan. Duizenden meisjes die besneden worden en daarmee belemmerd worden in het beleven van seksueel genot, alsof de islam dat zou vergen. Ja, die vind je hier alleen al in Nederland, en de overheid doet er helemaal niets aan. Het gaat zelfs verder. Jaarlijks zijn er alleen in Nederland zo’n 500 meldingen van eerwraak. In 2013 al 20 doden, de cijfers lopen op. Met name in de zwaar gereformeerde kring, waar jij onder geleden hebt, is incest een zwaarwegend probleem. Niet gekoppeld aan het geloof? Wel degelijk. De positie van de man, en met name de vader, geeft hem dusdanige autoriteit, dat hij vrijwel ongestoord zijn gang kan gaan. Ik ken zelfs een geval waarin de man al de eerste nacht dat zijn vrouw in het ziekenhuis lag een dochter verkrachtte, en ook de andere dochter ontkwam er later niet aan. Mede doordat beiden een baan bij de politie kregen, volgde vele jaren later de aangifte. Diezelfde absolute autoriteit vind je bij geestelijken, van alle denominaties, maar bij uitstek de katholieke, die zich op vrij grote schaal aan kinderen en jonge vrouwen vergrijpen. Ik noem een geval van een Columbiaans meisje in Californië, voor wie die autoriteit zo absoluut was, dat ze zich wekelijks voor de biecht liet misbruiken door de geestelijke (een Philippino). Toen ze 18 was geworden werd ze ontmaagd, en korte tijd later werden 8 collega-geestelijken uitgenodigd ook van de mogelijkheden gebruik te maken. Elke week een gang bang met 9 man, meer dan een jaar lang. Toen ze zwanger werd, wilde hij een abortus regelen op de Philippijnen. Dat is wat religie met je doet, en tolerantie is dan heel verkeerd.
Ik weet óók niet of het voor elke religie geldt (er lijkt mij geen kwaad in te steken om Freya, de Germaanse godin van de liefde, te vereren), maar in alle drie de monotheïstische religies steekt onbetwistbaar een groot kwaad.
De kwaadaardigste lijkt mij het katholicisme, met zijn buitengewoon bloederige geschiedenis. De christengemeenten in Klein-Azie begonnen zodra ze de meerderheid hadden anderen gedwongen te converteren en uit te roeien. Later kwamen de pogroms en de complete uitroeiing van de Albigenzen. Toen de hervorming kwam, roeide alleen Karel V al 1,5 promille van de Nederlandse bevolking uit, zo’n 2000 mensen. Alleen al het afslachten van de bezetting van Haarlem (onthoofding en verdrinking) tijdens de opstand betrof ca. 4000 man. (En inderdaad, de Geuzen hebben er vrees ik ook wel een paar honderd afgeslacht). In Latijns-Amerika werden de gekoloniseerde gebieden in de Caraïbic geheel ontvolkt, niet rechtstreeks door de kerk, wel door de autoriteit die zij zich had aangemeten. De priester Bartholomeo das Casas, die in tegenstelling tot veel collega’s de Indianen als mensen beschouwde, schatte het aantal slachtoffers op 20 miljoen in 50 jaar. Nee hoor, dat waren niet allemaal slachtoffers van de pokken. De Spanjaarden stuurden er verscheurende honden op af, geharnast, waarmee ze complete dorpen uitroeiden. Vaak aten zij zelf ook baby’s. Willem van Oranje noemt in zijn Apologie (alweer enige jaren later) een aantal van 30 miljoen. De kerk heeft de neiging het te ontkennen als lejenda negra, maar de cijfers zijn eenduidig. Als de dominicanen en jezuïten in het gekoloniseerde land het ware geloof beginnen te verbreiden, sterven er in de loop van de eeuwen naar schatting nog 8 miljoen op de brandstapels. Hout in overvloed.
De invloed van zowel katholieke als lutherse kerk op de shoah, in gelijke mate, valt niet te ontkennen. Het totale aantal slachtoffers van de monotheïstische godsdiensten in de loop van de eeuwen valt met geen mogelijkheid te becijferen.
Ik zou dus zeggen: wees solidair met de slachtoffers. Die verdienen veel meer mededogen dan dominees en ouderlingen.
Lieve Inge, jou zachtheid en jou liefde zijn voor mij balsem. Mijn liefste wens is dat ik ook iets van zachtheid en liefde ga voelen voor de mensen uit mijn kerk van toen.