“Stiekem vind ik dat mondkapje helemaal niet erg, omdat ik me er lekker achter kan verstoppen.” 

Ken je dat ongemakkelijke gevoel van ‘bekeken worden’? Veel mensen schijnen het in meer of mindere mate te hebben. Ik ook. Ik kan het best ontspannen en voel me het veiligst als niemand me ziet. Als ik dit zo zwart op wit zie staan, vind ik het best triest overkomen. Tegelijkertijd ben ik er zo aan gewend dat ik het als normaal ervaar. Het is nou eenmaal zo en er is prima mee te leven, tenminste, dat vind ik. Wat mij daarbij helpt is het besef dat ik niet de enige ben en dat ik niet gek ben. En omdat ik uit die gedachte zoveel steun haal, heb ik besloten er iets over te schrijven, zodat ook jij hopelijk (weer) zult ervaren dat je niet de enige bent. En zeker niet gek! 😉

Er is altijd een reden (en waarschijnlijk meer dan één) waarom mensen sociale angst en onzekerheid ontwikkelen. En niet alleen komt het ergens vandaan, als het er eenmaal is, is er ook moeilijk helemaal vanaf te komen. Ik heb het jarenlang geprobeerd en het is mij in elk geval niet volledig gelukt.

Ik heb mijn gevoelens suf geanalyseerd in een poging te begrijpen welke niet helpende basisaannames ten grondslag liggen aan mijn sociale angst. Diep in mijn angst ontdekte ik dat ‘gezien worden’ door mij geassocieerd wordt met onveiligheid. Dit heeft in mijn geval sterk te maken met mijn religieuze achtergrond. Ik had geleerd dat God alles zag wat ik deed, zei, dacht en voelde en dat ik – als iemand die ‘niet in staat zou zijn tot enig goeds’ – door dit alles mijn schuld elke dag vergrootte.

God zag mij dus voortdurend falen en ik deed hem voortdurend verdriet. Hallo schaamte en schuldgevoel. Tegelijkertijd loerde de duivel op mij, die mij in zijn greep probeerde te krijgen. Hallo dreiging en onveiligheid. 

Hoewel het me helpt om te begrijpen dat ik niet zómaar bang ben (duh), betekent dit niet dat ik het dan dus niet meer voel. Zelfs nu ik niet meer geloof in wat mij vroeger is geleerd. Mijn verstand begrijpt dat het gevoel van dreiging niet nodig is, maar mijn gevoel ervaart het nog steeds. Zo heb ik bewust gordijnen genomen waar het daglicht goed doorheen valt, zodat ik ze dicht kan houden om me veiliger te voelen (en geen zombie). 

Hoewel ik me soms schaam omdat mijn gordijnen zo vaak dicht zijn en ik besef dat ik daarmee mogelijk een indruk wek die geen recht doet aan de werkelijkheid, helpt het me enorm dat ik mezelf – inclusief mijn angsten – serieus ben gaan nemen. Het geeft me keer op keer de boodschap dat mijn gevoelens er toe doen.

En dat helpt me wanneer ik ‘onder de mensen’ moet en angst voel. Aangezien ik de angst niet weg krijg uit mijn systeem, heb ik er vriendschap mee gesloten. (“If you can’t beat them, join them”.) Dat is winst.

Ik ben niet meer bang voor mijn angst en ik schaam me ook niet meer voor mijn schaamte.

Ik ga er juist met mijn aandacht naar toe, zodra ik ze opmerk. Zo van: hé, jij weer? Vertel, wat is het ergste dat er volgens jou kan gebeuren? Vaak is dat iets als: ‘dat ze me raar zullen vinden’, ‘dat ik stink’, ‘dat ik eigenlijk gehandicapt ben en dat niemand dat durft te zeggen’, ‘dat ze met me omgaan uit medelijden’, ‘dat ze vinden/zien dat ik faal’.

Doordat ik nu voel dat mijn gevoelens en dat ik er wél toe doe(n), voel ik vervolgens ook verontwaardiging en een soort obstinaatheid. Want stel het is allemaal waar: ik faal, ben lelijk en ik stink. So? Mag ik daarom niet bestaan? Moet ik me daarom maar verstoppen? Als iemand in die staat verkeert, dan zou je toch denken dat deze persoon zorg en aandacht nodig heeft? Degene die een ander hierom uitlacht en/of afwijst zegt daarmee enkel iets over zichzelf.

Ja, mijn gevoelens doen er toe. Ook als anderen deze niet begrijpen. Ja, ik mag leven op mijn manier. Ik mag ‘falen’. Dit besef maakt dat ik me niet voortdurend verstop en soms zichtbaar ben, bijvoorbeeld door een filmpje online te plaatsen. Dat is elke keer een overwinning. En dat ik het filmpje een uur, een dag, een week, een maand of een jaar later nog steeds laat staan, is dat evengoed. Want de schaamte blijft.

Maar de obstinaatheid ook. Juíst vanwege de schaamte laat ik de filmpjes en blogs staan. Hoewel ik echt wel zie dat ik te langdradig, te saai, te weinig professioneel ben, weiger ik de filmpjes weg te halen. Niet perféctie is mijn norm (al fluisteren angst en schaamte beiden van wel), maar intentie.

Het is niet zo dat je pas iets van jezelf mag laten zien als je perfect bent. Je mag als je ‘imperfecte zelf’ de ‘imperfecte ander’ laten zien dat imperfectie óók bestaansrecht heeft. Je mag uitnodigen door te zijn.

“Wees jezelf”, fluister je, terwijl je met knikkende knieën blijft staan, in plaats van je opnieuw te verstoppen. “Wees jezelf, dat probeer ik ook.”

Op Dogmavrij kan je lekker gratis lezen zonder reclame of betaalmuur. Zo sluiten we niemand buiten. Neemt niet weg dat er – naast veel liefde – tijd en geld in deze website wordt gestoken. Heb jij misschien iets (gehad) aan de artikelen, de series, de steungroep of andere projecten? Zou je dan willen overwegen om dit werk te steunen? Dat kan via  http://petje.af/ingebosscha Dank je wel!