Onderstaande tips en adviezen zijn opgesteld n.a.v. eigen ervaringen en de ervaringen die honderden mensen met mij hebben gedeeld. Misschien kan je er iets mee en misschien kies je liever voor een andere manier. Ik ontvang heel graag tips en adviezen van mensen die zich in een relatie ‘nestblijver’-‘nestverlater’ bevinden en die hiermee positieve ervaringen hebben. Ik hoor het ook graag wanneer je hier nog iets mist. Reageren kan onderaan dit artikel en anders per mail. Zie daarvoor de contactpagina.
Het opvolgen van deze tips en adviezen is uiteraard voor eigen risico. 😉
De volledige tekst van dit artikel is met liefde geschreven voor zowel ‘nestblijvers’ als ‘nestverlaters’.
Realiseer je dat degene die het nest verlaten heeft, dit om een dringende reden heeft gedaan. Niemand verlaat voor de lol het nest, zeker niet wanneer zoveel pijn het gevolg is.
Ook als je niet begrijpt wat de precieze reden is, of als je vindt dat de opgegeven reden geen reden zou mógen zijn: het is wel degelijk de reden van degene die vertrok. Hoe begrijpelijk de drang om eraan te tornen ook is, probeer dit niet te doen!
Probeer te accepteren dat de ander nou eenmaal een weg gaat die jou helaas verdrietig maakt. Je kunt niks doen om dit te voorkomen. Sterker nog, steeds op de ander inpraten werkt in veel gevallen juist averechts.
Let go, let God.
Realiseer je dat degene die het nest verliet, waarschijnlijk al precies op de hoogte is van hoe er in het nest gedacht wordt over een leven na dit leven en waar men troost uit haalt. Ook is hij/zij bekend met hoe nestblijvers de christelijke feestdagen invullen. Andersom weet je misschien nog niet hoe die ander dit tegenwoordig ervaart. Het kan een enorme verrijking van jullie onderlinge band zijn wanneer je hier eens naar vraagt. Niet om te corrigeren of kritiek te hebben, maar om je in deze persoon te verdiepen.
Je verdiepen in de ander is niet hetzelfde als de denkwijze van de ander overnemen.
Realiseer je dat veel van jouw gewoontes door de ander heel bewust losgelaten zijn. Soms kan het voor een nestverlater pijnlijk of frustrerend zijn om opnieuw met deze gewoontes geconfronteerd te worden. Hardop uit de bijbel lezen, hardop bidden, de ander steeds zeggen dat je voor hem/haar bidt, schiet misschien het doel voorbij. Hoe goedbedoeld het wellicht ook is, probeer de gewoontes die de ander niet meer met jou wil beleven niet aan diegene ‘op te dringen’. Houd je geloof voor jezelf.
Het kan erg respectvol en verbindend overkomen wanneer je uitspraken als: ‘Gods zegen toegewenst’ bij iemand die niet meer in God gelooft, achterwege laat. Je wenst zo iemand het allerbeste toe, dus waarom niet zeggen: “Het allerbeste gewenst”? Je weet dan voor jezelf wat dit voor jou inhoudt en je schrikt die ander niet af. Religieuze uitdrukkingen kunnen de nestverlater namelijk het gevoel geven dat hij/zij niet serieus genomen wordt en dat zijn/haar gevoelens niet belangrijk zijn.
De zin
Ja maar, we hebben dit altijd zo gedaan!
geeft aan dat er iets verloren is gegaan dat je graag had willen behouden. Dat is zeer begrijpelijk, maar het komt niet overeen met hoe de stand van zaken inmiddels is. Er is met de nestverlater geen gezamenlijk uitzicht meer en ook is de voorheen gesproken ‘groepstaal’ een taal die nu niet meer voldoet. Het is een rouwproces waarin mijns inziens door alle betrokkenen gezocht moet worden naar nieuwe wegen en nieuwe manieren van uitdrukken ten behoeve van de omgang met elkaar.
Ik raad je aan om steun te zoeken bij mensen die jouw pijn herkennen en begrijpen. Het kan enorm opluchten om vrijuit over je gevoelens te praten en te merken dat je niet de enige bent.
Leestip: ‘Als je kind niet meer gelooft’ (EO)
Leestip: ‘Mijn kind gelooft niet meer’ (IZB)
Realiseer je dat je niet de enige bent die te maken heeft met een rouwproces en met wellicht veel verschillende gevoelens. Meestal weet je zelf al wat langer van je veranderende inzichten en heeft de ander behoefte aan tijd en ruimte om zoiets ingrijpends een plek te kunnen geven. Probeer die tijd en ruimte te geven. Dring jezelf en je nieuwe inzichten niet aan de ander op! Dit kan zeer bedreigend overkomen.
Realiseer je dat jij misschien degene bent met de meest open houding naar ‘mensen met andere inzichten’. Jij hebt jezelf ‘toestemming’ gegeven om af te zien van ‘de enige waarheid’ en dat houdt misschien ook in dat je niet langer meer het idee hebt dat er slechts 1 waarheid zou zijn. Dat kan tot gevolg hebben dat andere inzichten dan de jouwe misschien hooguit wat verwarrend zijn, maar niet langer meer een bedreiging vormen.
Je kunt dit als een voorrecht beschouwen, maar tegelijk kan dit ook een bepaalde disbalans veroorzaken in je relatie met ‘nestblijvers’, met name wanneer zij niet in dezelfde mate open voor jou(w inzichten) staan.
Ondanks dat het jou persoonlijk betreft, is de manier waarop de nestblijvers nu naar jou kijken en met jou omgaan niet persoonlijk bedoeld. Het heeft te maken met de bril die zij ophebben en waarmee ze jou, als ‘afvallige’, nu op een bepaalde manier waarnemen.
Hun bril geeft hen soms intense boosheid, verdriet en angst over wie jij nu bent en de weg die jij nu gaat. Wanneer je bezien wordt als ‘de rotte appel’ die de gehele fruitschaal aan zou kunnen tasten, kan het zelfs zijn dat je geëxcommuniceerd wordt.
Een langgerekt hopen maakt het hart ziek.
Blijf niet kloppen op hun deur! Realiseer je dat je niets kunt doen om hun bril, hun blik op jou, te veranderen. Jezelf in allerlei bochten wringen helpt niet. Jezelf steeds verklaren helpt niet. Jezelf blijven bewijzen helpt niet. Wanneer de zaken er zo voorstaan dat de deur voor jou dicht gaat, dan zal je moeten accepteren dat je nu buitengesloten bent. Misschien wel het meest pijnlijke en onrechtvaardige dat een kind kan overkomen: verstoten worden door de eigen bron.
Mocht dit je overkomen zijn, of mocht je je op een andere manier miskend voelen in de relatie met ‘nestblijvers’, met name wanneer zij je ouders zijn, probeer dan ruimte te geven aan deze gerechtvaardigde gevoelens van jou. Onderschat de diep traumatiserende uitwerking van ‘miskenning’ door de ouders niet! Elk kind zou ouders moeten hebben die in staat zijn om hun kind te zien zoals het is. Helaas zijn er ouders die in het gezicht van hun kind niet hun kind, maar hun eigen angst weerspiegeld zien. Er zijn overeenkomsten met kinderen die opgevoed werden door narcistische* ouders. Leestip: Narcistische ouders.*
Beeld van Winnicott:
De moeder kijkt de baby aan die ze in haar armen houdt, de baby kijkt in het gezicht van zijn moeder en vindt zichzelf daarin terug…mits de moeder inderdaad het kleine, hulpeloze wezentje aankijkt, en niet haar eigen verwachtingen, angsten, plannen die ze voor het kind smeedt op het kind projecteert. In dat laatste geval ziet het kind in het gezicht van zijn moeder niet zichzelf, maar zijn moeder die in nood verkeert. Zelf wordt het niet weerspiegeld en zal het zijn hele latere leven tevergeefs naar zo’n spiegel zoeken.
Uit ‘Drama van het begaafde kind”, pag. 35 nieuwe editie, door Alice Miller
Waarom ik dit bij de tips en adviezen zet? Omdat ik hoop dat mensen die hiermee te maken hebben dit niet zullen wegdrukken in zichzelf. Het is werkelijk mogelijk om de cirkel van onrecht en miskenning (van geslacht op geslacht) te doorbreken, maar dan moet je wel het proces aangaan en de verdrongen (kind)gevoelens onderkennen. (advies!)
Ik ben hier zelf jarenlang mee bezig geweest. In mijn geval was dit deels met behulp van therapeuten en deels met behulp van zelfhulpboeken, tijd, aandacht en dozen tissues. 😉 Ik heb niet de illusie dat ik ‘er’ nu ben. Van tijd tot tijd komt er weer een nieuw verdrongen laagje kindbewustzijn boven. Maar ik ben er nu niet meer bang voor. Ik weet inmiddels heel goed dat ik uitgegroeid ben tot een verantwoordelijke volwassene die durft te kijken naar wat te lezen is in de ogen van het kind.
Het ‘integreren’ van nieuwe laagjes gaat ook veel sneller en efficiënter dan toen ik worstelde met de allereerste miskende kindbehoeften die ik onder ogen kwam.
Alice Miller citeert in haar eerdergenoemde boek een patiënt in de slotfase van zijn therapie, die het therapie-proces beschrijft. Ik herken mij hier zeer in!
Ik heb geen nieuw inzicht gekregen door mijn mooie, aangename gevoelens, maar door de gevoelens waardoor ik me armzalig voelde, klein, boosaardig, machteloos, beschaamd, veeleisend, haatdragend of verward. En vooral treurig en eenzaam. Maar juist na dergelijke, zo lang vermeden ervaringen wist ik met zekerheid dat ik iets in mijn leven van binnenuit had begrepen, iets wat ik in geen enkel boek had kunnen vinden.
Nog een tip: houdt de regie over je eigen leven. Zoals ‘nestblijvers’ kunnen kiezen om wel of niet met jou om te blijven gaan, zo kan je zelf ook deze keuze maken.
Wil je omgaan met ouders die jou blijven zien als ‘zondig’, ‘ziek’ of ‘fout’? Kan je dit aan? Lukt het je om dit te koppelen aan hun bril en niet aan wie zij zijn of aan wie jij bent?
Ook voor mij is dit een moeilijk proces. Ik kies voor omgang met mijn ouders, omdat ik hen niet aanreken hoe zij mij zien. Ik reken dit ‘het systeem’ aan, waarin zij ‘gevangen’ zitten. Mijn ouders willen natuurlijk niet gezien worden als ‘gevangenen’, net zoals ik niet gezien wil worden als ‘afvallige’. Toch ervaren we elkaar zo. Zij moeten wel en ik ook, want anders houd het voor mij op en dat wil ik niet. Er is namelijk ook zoveel moois en verbindends tussen ons! Zij doen in hun (liefdes)taal en op hun manier werkelijk hun best en ik waardeer dit. Dat ik dingen mis in mijn eigen (liefdes)taal, is iets voor mij. Daarin geef ik mezelf erkenning en zoek ik steun bij anderen. Op die manier kan ik mijn eigen behoeften erkennen en ook de geschenken van mijn ouders erkennen. Naast elkaar.
Maak nieuwe contacten!
Zeker in het kader van het krijgen van erkenning, maar ook voor je algehele gevoel van welbevinden, is het raadzaam om, wanneer je alleen of voornamelijk vriendschappen binnen ‘het nest’ hebt, op zoek te gaan naar een nieuw sociaal netwerk. Nieuwe vriendschappen en steunbronnen. Heb je hier moeite mee, gun jezelf dan hulp in het verwerven van meer sociale vaardigheden. Zorg ervoor dat je niet vereenzaamd!
Wees begripvol voor jezelf
Je kunt zeer kwetsbaar zijn en het gevaar lopen op een andere manier gemanipuleerd te worden. Ook de angst om in de greep van de duivel te zijn kan je kwetsbaar maken voor ‘nieuwe groepen’ met weer opnieuw een ‘meest ware leer’. Je hebt zo geleerd om de ’toestemming’ over jouw manier van leven van anderen te krijgen! Heb geduld met jezelf. Loskomen uit een sterk dogmatische omgeving kan een proces van jaren zijn, waarin steeds opnieuw nieuwe laagjes van het proces zich aan je zullen openbaren.
TIP: Omdat de symptomen van het Religieus Trauma Syndroom veel overeenkomsten hebben met de beschadigingen opgelopen door kinderen die opgroeiden bij (een) narcistische ouder(s)*, kan het helpend zijn om je te verdiepen in deze gespecialiseerde vorm van traumahulpverlening, identiteitsherstel en zelfhulp. Wanneer alles in jouw leven om ‘God’ draaide, zal je misschien veel overeenkomsten zien met ‘de narcist’* in een beschrijving van een narcistische relatie.
Over narcisme:
Op Dogmavrij kan je lekker gratis lezen zonder reclame of betaalmuur. Zo sluiten we niemand buiten. Neemt niet weg dat er – met alle liefde – veel tijd en geld in deze website wordt gestoken. Heb jij misschien iets (gehad) aan de artikelen, de series, de steungroep of andere projecten? Zou je dan willen overwegen om dit werk te steunen? Dat kan via http://petje.af/ingebosscha Dank je wel!
Mooi stuk. Er is ook een verband denk ik zelf tussen projectie en streng religieuze mensen, op een manier die op narcisme lijkt. Pim Fortuyn zei daarover onder meer: “Gereformeerden liegen altijd. En hoe komt dat? Omdat ze een normen- en waardenstelsel hebben dat zo hoog ligt dat je dat menselijkerwijs niet kunt handhaven.” Dat sluit eigenlijk aan bij wat jij nu schrijft, mensen zijn zo bang voor hun eigen schaduwkanten omdat ze bang zijn voor zonde, dat het makkelijker is die te projecteren op de buitenwereld en heidenen. Het valt mij ook op dat sommige christelijke mensen zich – ook als zij fouten maken – zo verschuilen achter goede bedoelingen, misschien is dat ook om die reden. Voor anderen is dat wel heel ongemakkelijk want zo kan de “nesterverlater” (om in de terminologie van deze site te blijven) dus ook een zondebok worden. En dat is ook overeenkomstig narcisme en overeenkomstig de zondeboktheorie.
[…] Tips en adviezen LEESTIP! […]