Het is niet voor niets dat wij geboren worden met zo’n koddig en aandoenlijk uiterlijk. Daarmee doen we een sterk beroep op onze verzorgers om ons, weerloze en volledig afhankelijke wezentjes, toch vooral alles te geven wat we nodig hebben om in leven te blijven.
Al heel jong leren we onze verzorgers gunstig te stemmen, zodat we optimaal van hun zorg blijven profiteren. Als ‘sociaal wezen’ hebben we de neiging ons te conformeren aan de groep(en) waartoe wij behoren.
We leren te denken, te praten, te handelen en ons te kleden volgens de smaak en inzichten van de belangrijkste groepsleden van het gezin, de klas, de club, het werk, de cultuur en de kerk. Wijk je hier vanaf, bewust of onbewust, dan kan het zijn dat men jou niet als ‘normaal’ beschouwt en als groepslid niet serieus neemt. Je kunt zelfs buiten de groep komen te liggen vanwege bijvoorbeeld je uiterlijk, je manier van doen of je geloof.
Met name op psychosociaal gebied levert het horen bij een groep veel voordelen op.
Denk bijvoorbeeld aan een vanzelfsprekend gevoel van saamhorigheid of de wetenschap dat je voor steun en hulp altijd kunt terugvallen op de groep. Ook binnen de kerkelijke groepen waartoe ik behoord heb, heb ik deze voordelen volop kunnen ervaren.
Deelname aan deze geloofsgroepen vereiste echter ook een dusdanige mate van groepsloyaliteit dat ik achteraf kan zeggen dat er helaas ook twee grote nadelen kleefden aan mijn kerklidmaatschap.
1. Aangeleerde onderdanigheid
Onderdanigheid en gehoorzaamheid worden je als het ware met de paplepel ingegoten wanneer je opgroeit in een behoudend christelijke omgeving. Onderdanigheid bepaalt de structuur van de groep.
Jongeren moeten onderdanig zijn aan ouderen (1 Petr.5:5), vrouwen aan mannen (Kol. 3:18) en de gemeente aan Christus (Hebr. 13:17).
Christus staat dus officieel aan het hoofd van de kerk/groep. In de praktijk blijkt de leer van Christus bepaald te worden door het kerkelijk gezag. En ondanks dat er tussen denominaties soms grote verschillen zijn in door de gezagsdragers uit de bijbel getrokken conclusies, gelooft men dat het eigen kerkelijk gezag door de geest van God geïnspireerd wordt.
Daarom is het in de groep van groot belang dat je bij vragen niet zelf op zoek gaat naar de antwoorden, maar dat je je laat onderwijzen vanuit (de volgens het kerkelijk gezag goedgekeurde leer van) de bijbel.
De verplichting om te denken als de groep
En zo leerde ik dat wat ik zelf ergens van vond, of hoe ik mij ergens bij voelde, er niet toe deed, maar dat het ging om wat WIJ ergens van vonden. En dat noemden we dan ‘wat God er van vond’, want onze antwoorden werden ons immers aangereikt vanuit de bijbel, op de juiste (door God zelf geïnspireerde) manier uitgelegd door de gezagsdragers die boven ons gesteld waren.
Ik leerde dus niet HOE ik moest denken, maar WAT.
Toen ik deze groep verliet, merkte ik langzaam maar zeker hoe groot mijn achterstand was waar het zelfstandig denken en het serieus nemen van mijn gevoelens betrof.
Daar kwam bij dat ik de neiging had bij het maken van mijn eigen keuzes anderen meer spreekrecht te geven dan mezelf.
Dit bracht mij in relationeel, emotioneel en seksueel ongezonde situaties.
Het (grotendeels) loslaten van deze voor mij schadelijke onderdanigheid werd een langdurig proces waarbij vele therapiesessies en zelfhulpboeken nodig bleken te zijn.
Een groot nadeel dus.
2. Aangeleerde hoogmoed
Een ander groot nadeel is te vinden in het feit dat ik er vanuit leerde gaan dat WIJ goed zaten en ZIJ fout. Ik leerde het grote belang van een juiste uitleg van de bijbel en ik leerde tegelijk te vertrouwen op de leiding van de Heilige Geest in ONZE gezagsdragers en bijbelbazen.
De verplichting om andere zienswijzen af te wijzen
De bijbel staat vol met waarschuwingen tegen ‘valse (=onjuiste) leer’, ‘valse leermeesters’ en alles dat op wat voor manier ook zou ingaan tegen de ware verkondiging van Christus.
Wanneer iemand u iets verkondigt dat in strijd is met wat ik u verkondigd heb, al was ik het zelf of een engel uit de hemel – vervloekt is hij! Ik heb het al eerder gezegd en zeg het nu opnieuw: wanneer iemand u iets verkondigt dat in strijd is met wat u hebt ontvangen – vervloekt is hij!
Galaten 1:8-9
Wie niet bij de leer van Christus blijft maar verder wil gaan, heeft God niet. Wie bij die leer blijft, heeft zowel de Vader als de Zoon. Als er iemand bij u komt die deze leer niet uitdraagt, ontvang hem dan niet in uw huis en groet hem niet, want wie zo iemand groet, is medeplichtig aan zijn kwalijke praktijken.
2 Johannes 9-11
Deze manier van denken creëert verdeeldheid en scheiding. En scheiding, of het nou een echtscheiding is of een kerkscheiding, veroorzaakt soms generaties lang onrecht en verdriet.
Ik heb dan ook nog nooit iemand ontmoet die blij was met kerkelijke verdeeldheid. De meeste christenen ervaren dit als beschamend. >KLIK<
Er zijn niet voor niets zoveel samensprekingen met andere denominaties. Er is zelfs een nationale synode. >KLIK<
Toch leidt dit er vooralsnog niet toe dat christenen met verschillende inzichten kerkelijk samen verder gaan.
Naar mijn mening speelt angst daarbij de grootste rol. Angst voor verkeerde invloeden, angst voor een verkeerde leer en angst om het fout te doen.
Ik denk dat, ook gezien de teksten uit de bijbel die ik hierboven citeerde, er grote behoefte is aan zekerheid betreffende de eigen leer. Met open vizier luisteren naar christenen met een andere leer, ondermijnt deze (illusie van) zekerheid.
Ik weet nog hoe ik als gereformeerde voor het eerst een doop van volwassenen bijwoonde in een evangelische gemeente. Natuurlijk meende ik precies te weten op welke bijbelse gronden zij het bij het verkeerde eind hadden. Ik was verbijsterd toen er na de doop met elkaar gebeden werd en de voorganger deze woorden sprak: “Wij bidden u voor de kerken waar de dwaalleer van de kinderdoop verkondigd wordt.”
Zoals wij overtuigd waren vanuit de bijbel, zo waren zij dat (uiteraard) ook!
Wanneer ik nu, als buitenkerkelijke, naar de verdeeldheid onder christenen kijk, dan voel ik nog steeds verdriet om zoveel afwijzing over en weer.
Het lijkt wel alsof de bijbel steeds weer opnieuw gebruikt wordt om de eigen ideeën over wat ‘waarheid’ is te bevestigen.
Waarom moet alles wat niet strookt met wat de eigen groep als ‘juist’ ervaart, veroordeeld worden?
Waarom niet elkaar de hand geven en onderkennen dat het blijkbaar niet zo eenduidig is als we in de eigen groep dachten?
Er vanuit gaande dat God bestaat: zou het allemaal niet heel anders kunnen zijn dan wij denken? Zou God niet heel anders kunnen zijn dan de vele godsbeelden die er zijn?
Groepen doen zichzelf tekort en richten zichzelf uiteindelijk te gronde wanneer zij niet open staan voor kritiek op de eigen inzichten. >KLIK<
Zeg nou zelf…
Als alle bijbelteksten die gaan over valse leer, valse profeten, hoogmoed en verblinding nou eens niet alleen de weegschaal zijn waarmee de verkondiging van ANDEREN gewogen wordt, maar ook de eigen leer, zou dat de groepscultuur niet een stuk gezonder maken?
En als alle bijbelteksten die gaan over het ‘hoogachten van de ander’ en ‘luisteren naar elkaar’ ook betrokken worden op hoe er wordt omgegaan met ANDEREN (en HUN verkondiging), zal dit dan ook niet de groepscultuur ten goede komen?
Met liefde,
EEN ANDER
Wat erg Inge, ik voel heel goed wat je bedoelt. Ik heb van huis uit meegekregen dat alle mensen gelijk zijn, ongeacht geloofsovertuiging of politieke voorkeur. Omdat ik veel met “ongelovigen” ben omgegaan kan ik zeggen dat die niet de mening hebben “wij zijn goed de rest is fout”. Je blog is daarom zo goed, je laat mij in ieder geval lezen dat je voor jezelf hebt leren denken. Ik heb zelf het gevoel dat jij het goed hebt door je niets aan te trekken van hen die denken God in bezit te hebben. De enig andere keren dat dergelijk iets mij is overkomen is op de lagere school in Dirkshorn. Daar werd ik door de hoofdonderwijzer gediscrimineerd omdat ik uit Amsterdam kom. Iedereen buiten Amsterdam was normaal, maar mensen uit die duivelse stad konden niet deugen. En ach dat duurde gelukkig maar 2 jaar, ik zou bijna besluiten met ik dank God dat ik zonder doop of godsdienst ben opgevoed. Ik geloof evengoed in iets dat men God pleegt te noemen. Zo vind ik dat mijn stille gebed is gehoord, mijn vrouw is voorlopig genezen verklaart van kanker. Ik denk dat een kracht als God van iedereen is die er voor open staat. Ik kan mij niet voorstellen dat God echt een lijst heeft met alle brave rikken, Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt boven aan. In onze gangen spreken wij in jouw geval over geestelijke mishandeling en misdadige indoctrinatie. Maar wellicht is dat ook zo als je kinderen inhamert dat God niet bestaat.
Beste Rob,
Wat een geweldig nieuws over je vrouw! Al kan ik mij voorstellen dat zorgen en angst kunnen blijven, wil ik jou en je vrouw toch van harte feliciteren! 🙂
Wat je schrijft over geestelijke mishandeling en misdadige indoctrinatie vraagt wat mij betreft om een aantekening.
Het klinkt op die manier alsof ‘de leiding’ bewust mensen klein en onderdanig houdt. En ik weet uit schandalen dat dit soms inderdaad op misdadige wijze gebeuren kan.
Ik kreeg zelf echter onderwijs van mensen die zelf oprecht geloofden dat hun leer precies datgene was wat God aan de mensheid wilde openbaren.
In mijn kerk mochten vrouwen niet preken. Ik vond het jammer dat ik geen man was en heb overwogen om toch theologie te studeren. (Dat mochten vrouwen wel.)
Was ik een man geweest, was ik nu misschien nog vol overtuiging ditzelfde aan het overdragen op kerkleden. Niet omdat ik misbruik van hen wilde maken, maar omdat ik wilde dat zij gered zouden worden!
Zie ook: >KLIK<
“Het klinkt op die manier alsof ‘de leiding’ bewust mensen klein en onderdanig houdt.” Dat doet “de leiding” dan toch zelfbewust, omdat zij van vorige generaties klakkeloos hebben aangenomen dat “de leiding” gelijk had/heeft? Als iemand zonder goede argumenten stelt gelijk te hebben noemen wij dat eigenwijs, en luisteren we niet meer. Niet gelovigen stappen er makkelijk overheen. Die menen aan de andere kant weer te weten dat kerkleiders gèèn gelijk hebben. In zie ook >KLIK< lees ik "Een gereformeerde moeder liet haar zoon weten dat zij liever had dat hij gestorven was, dan dat hij ‘afvallig’ was geworden." Zegt ze dit omdat als haar zoon afvallige wordt zij daardoor ook getroffen wordt? Of zegt ze dit omdat ze er echt van overtuigd is dat zij in de hemel komt, maar haar zoon niet? Ze houdt zoveel van haar zoon dat zij die graag weerziet in de hemel, of ze is bang van God straf te krijgen omdat ze haar zoon niet bij het "ware geloof" heeft weten te houden. Van dergelijke moeders hoor je ook vaak uitspraken als "wat heb ik verkeert gedaan?" Ik zelf ben dan toch zo bruut om mijn eigen mening te verkondigen met, ja, je hebt alles verkeert gedaan, punt 1 je bent zo naïef geweest om zonder vragen kerkleiders te volgen, die je zo lang hebben geïndoctrineerd dat je het eigen denken kennelijk hebt uitgezet. De reden om dit slechts te denken en niet uit te spreken is dat ik in het besef leef dat deze mensen er van overtuigd zijn gelijk te hebben. Met dergelijke mensen is gesprek of discussie niet mogelijk. Dat heb je vast inmiddels ook al ervaren. Ik meen dat Jezus al iets in die richting heeft gepredikt, dat God moet worden aangenomen vanuit het hart, en niet kan worden opgedrongen. Dat laatste is mij overkomen. Ik ben in regen gedoopt en denk nogmaals aan Jezus woorden: geloof het niet omdat ik het zeg, maar onderzoek het zelf, was het daarom ook niet dat Thomas zijn liefste discipel was? Als vragen en zoeken verboden worden is het dan nog wel een geloof? Theologie kan iedereen volgens mij volgen, dus ook een ongedoopte ketter van mijn soort zou dat kunnen, maar ook een afvallige vrouw kan theologie gaan studeren, en waarom niet? Juist jij zou volgens mij een goede student zijn, juist omdat je kritisch in het leven staat. Ik begrijp dat er onder protestanten juist wel vrouwen zijn die prediken, afhankelijk van de stroming, want verdeeldheid is toch wel één van de kenmerken van het geloof. Erger is dat elke afzonderlijke stroming de hoogmoed heeft te menen dat alleen zij het ware geloof hebben. En wat nu als ik stel dat ik gelijk heb? Dan heb ik schaak technisch een remise uitgelokt. Dat houdt in dat er dus geen winnaars of verliezers zijn. Ik zie zo vaak dat wie het hardst zijn best doet om Gods vriendje te zijn de grootste fouten maken, en negeren dat er ook staat geschreven, heb Uw naasten lief. Het is dan niet de bedoeling dat je voor werkelijke naasten regels en wetten opstelt waaraan naasten zich dienen te houden om naasten te blijven.
Dank voor je felicitaties, het blijft nog best een behoorlijke tijd spannend, maar we hebben een goede basis om positief door te gaan. Het doet pijn als je het goed bedoelt maar niet wordt geaccepteerd door hen waarvan je dat het liefst zou willen. Ik heb zelf geaccepteerd dat er altijd een groep mensen zal zijn die mij minder vinden omdat ik een "ongelovige" ben. Zo heb ik mij in mijn pubertijd een poos minder gevonden omdat al mijn vriendjes waren gedoopt. Ik voel mij nu bevrijd omdat ik mij niet heb laten dopen, omdat ik nu, ook door jou blog weet dat niet elke doop het zelfde is, en had ik mij katholiek laten dopen, dan waren binnen de "Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt" de rapen gaar geweest. Juist omdat wij mensen hebben afgesproken dat er nog maar 1 God zou zijn, kan wiskundig en reken technisch niet één stroming méér gelijk hebben dan een ander.
Ik ben het gewoon 100% met jou eens, laat dat gezegd zijn. Maar ik heb dan nog een levende ouder, die mij juist het vrijdenken heeft geleerd, en die het allemaal goed vindt, maar er van overtuigd is dat alle kerken bestaan om geld te ontvangen. Mijn vader heeft door zijn traumatische oorlogservaringen mij altijd gewaarschuwd geen lid te worden van clubjes, zelfs sportclubjes vond hij gevaarlijk. Er is gelukkig ook zoiets als individuele sport, waar je geen clubje voor nodig hebt. Zo zie ik je een beetje, een vrouw die aan individuele topsport doet, en ik ben een supporter van je. De pijn van verbroken relaties, daar kan ik niets aan doen, als tegenwicht tegen die pijn probeer ik langs deze weg je toch een hart onder de riem steken, en zeggen dat je niet alleen staat, wat wordt bekrachtigd door onder andere dit blog.
Rob
Dank je wel Rob, voor je hartverwarmende reactie en steun! 🙂
Ik kan me voorstellen dat je minder begrip op kunt brengen voor de soms best wel sterke tunnelvisie van bepaalde christenen dan ik dat doe. Ik zat er dan ook middenin en hanteerde zelf ook met verve deze tunnelvisie.
Ik was een christen van de ergste soort zeg maar. Nee echt, ik had zeer sterke overtuigingen, weliswaar aangeleerd, maar het ontbrak mij aan het inzicht dat het slechts aangeleerde overtuigingen waren. Het was me geleerd als was het de absolute waarheid.
Je hebt het over ‘klakkeloos overnemen’ en dat is precies wat ik deed. En wat zovelen doen en gedaan hebben. Want naast de overtuiging, leerden we ook angst voor andere meningen. Dat maakt dat die oogkleppen als het ware met je vergroeien zonder dat je je er bewust van was dat je ze droeg…
Interessante denkoefening. 🙂 Toevallig vandaag ook weer her en der een vraag gesteld die zich ook met dit thema bezig houdt: https://www.facebook.com/ReinierSonneveld/posts/477447335788948
Maar ik denk wel dat er een groot verschil is, Inge, waar jouw en mijn blikveld op is gericht. Het thema waar jij je gedachten over laat gaan is, maar verbeter me gerust, hoe je de (broodnodige) ademruimte kan creëren ten opzichte van iets en mijn religieuze zoektocht is eigenlijk begonnen met de vraag waar de grenzen zijn, trouwens een thema wat, in allerlei opzichten, nu ook in de maatschappij speelt.
“Er vanuit gaande dat God bestaat: zou het allemaal niet heel anders kunnen zijn dan wij denken? Zou God niet heel anders kunnen zijn dan de vele godsbeelden die er zijn?”
Ja en nee, denk ik. Er zijn twee citaten uit de Regensburger rede van paus Benedictus XVI die me wat betreft precies dit thema me indertijd aan het denken gezet hebben:
Ja, je kunt God natuurlijk niet in een doosje stoppen. Maar het andere uiterste zou m.i. dit zijn:
“De beslissende zin in deze argumentatie tegen bekering door geweld luidt: Niet met de rede handelen, is strijdig met het wezen van God. De uitgever, Theodore Khoury, geeft hierop als commentaar: Voor de keizer als een in de Griekse filosofie opgegroeide Byzantijn is deze zin evident. In de leer van de moslims daarentegen is God absoluut transcendent. Zijn wil is aan geen enkele van onze categorieën gebonden, zelfs al zou het die van de redelijkheid zijn. Khoury citeert daarbij een werk van de bekende Franse islamoloog R. Arnaldez, die erop wijst dat Ibn Hazm zelfs zo ver ging te verklaren, dat God ook niet aan zijn eigen woord gehouden is en dat niets Hem ertoe verplicht ons de waarheid te openbaren. Wanneer Hij het zou willen, zou de mens ook afgodendienst moeten bedrijven.”
Dus het verschil tussen ‘Allah doet wat Hij wil’ en ‘God houdt zich aan Zijn Woord’. En verderop zegt hij dat ook in het Christendom die tendenzen voorkwamen, zoals bijvoorbeeld Luther en Calvijn, maar dat:
“Hiertegenover heeft het kerkelijk geloof steeds eraan vast gehouden dat er tussen God en ons, tussen Zijn eeuwige Scheppergeest en onze geschapen rede, een werkelijke analogie bestaat, waarin weliswaar – zoals het 4e Lateraans Concilie in 1215 zegt – de verschillen oneindig groter zijn dan de overeenkomsten, maar juist de analogie en haar taal niet opgeheven zijn. God wordt er niet nog goddelijker door, wanneer we Hem van ons verwijderen in een louter en niet te doorzien voluntarisme, maar de waarachtig goddelijke God is de God, die zich als Logos heeft getoond en als Logos liefdevol voor ons gehandeld heeft. Zeker, de liefde “overstijgt”, zoals Paulus zegt, de kennis en kan daardoor meer waarnemen dan het loutere denken, maar zij blijft toch de liefde van God-Logos, waardoor christelijke godsdienst, zoals opnieuw Paulus zegt, ” λογικη λατρεßα ” is – godsdienst die in overeenstemming is met het eeuwige woord en met onze rede ”
http://www.rkdocumenten.nl/rkdocs/index.php?mi=600&doc=1290
Dus samengevat komt het wat mij betreft hier op neer; de ‘dogma’s’ zo men wil, dus de collectieve geloofsregels, worden inhoudelijk door iedereen samengesteld, óf door niemand. In vrijzinnige geloofsgemeenschappen is het eerste het geval, in de katholieke Kerk het tweede en het orthodox Protestantisme hinkt m.i. een beetje op twee benen. Men moet volhouden dat de Bijbel, als het gaat om het collectief geloof, ‘helder en klaar’ is, maar je kunt gewoon waarnemen dat dat, in die zin, een mythe is. Dus het doet niet wat het meent te doen. Anderszijds ben ik ook sceptisch over de vrijzinnige oplossing. Hoe je ‘erfzonde’ ook precies definieert, ik denk wel dat er in ons een ‘verstoring’ zit, je kunt waarnemen dat ook heel veel goedwillende mensen het maar moeilijk met elkaar eens worden. En dát gaat dan nog over mensen die met elkaar kunnen communiceren. Hoe wordt het belang van iemand die pas over 100 jaar in een ver land geboren gaat worden, verdedigd worden? Áls er een goede God bestaat, die op ons betrokken is en een plan met ons heeft om die ‘verstoring’ weer recht te trekken, dan moet m.i. dat ‘plan’ ook stevig beschermd worden. Want als er honderden miljoenen mensen zijn, die vanuit die ‘verstoring’ dat ‘plan’ net een héél klein beetje in egoistische zin het naar zichzelf toe willen, dan leggen ál die kleine beetjes in totaal toch een enorme druk op dat ‘plan’. En zou dat plan te manipuleren zijn, dan is het meteen voor niemand meer als zodanig kenbaar zijn. Met die overwegingen in het achterhoofd kies ik voor de katholieke Kerk, omdat dát in mijn optiek nog het meest overeenkomt met hoe ik de realiteit, én hoe ik God zie. Omgekeerd; als er geen ‘plan’ zou zijn, dan zou ik ook eigenlijk niet in een goede God die op ons betrokken is, kunnen geloven. Misschien zou ‘god’ dan het summum van de natuurwetten zijn, een onpersoonlijke kracht, maar dat zou voor mij de ‘Godsvraag’ verder tamelijk irrelevant maken. Nu ja, dat is dus hoe ik er tegenaan kijk. 🙂
Beste Anthony,
Dank je wel voor je uitgebreide reactie.
Er zijn een paar dingen waar ik nieuwsgierig naar ben.
1. Stel nou dat ‘het Plan’ alleen maar een verhaal is dat mensen hebben bedacht om macht te kunnen uitoefenen over anderen? Of is dat voor jou geen serieus te nemen optie? Ben je er zeker van dat er een ‘Plan’ is? (Dat mag natuurlijk 😉 )
2. Er vanuit gaande dat God bestaat (of iets dat wij zo noemen) en dat hij op een bepaalde manier ‘gekend wil zijn’. Heb je dan niet een grotere kans om het goed te hebben wanneer vele opties (ook door diverse denominaties elkaar tegensprekende) bestaan over ‘God en zijn Plan’, dan wanneer er maar één uitleg is?
Maar ik snap jouw redenering ook wel eigenlijk.
Ik heb alleen grote moeite met ‘kerkelijk gezag’. Of dit nou uit meerdere personen of uit slechts 1 persoon bestaat.
Dan kom ik toch weer op het ’tor-en-mier-verhaal. >KLIK<
1. Het zou natuurlijk heel goed zo kunnen zijn dat God niet bestaat en dat de katholieke Kerk een ‘schitterend ongeluk’ is. Maar dan is het wel precies dát, een ongeluk, ik denk dat je ook in sociologisch opzicht de observatie kan maken dat het een fenomeen is dat in haar samenhang niet door mensen bedacht is en, in wezenlijke zin, ook niet door mensen naar een fundamenteel andere koers getrokken kan worden. Alleen al door het feit dat het overgrote deel van de deelnemende mensen, van paus tot leek, dat zélf geloven. Men kan eraan meewerken, het tegenwerken, maar niet echt veranderen. Het functioneert dus autonoom en volgens een bepaalde interne logica, een program. En geloof/ongeloof; ik kijk naar wat er op deze aardbol zoal aan concrete organisaties te verkrijgen is, wat de interne structuren zijn (dus hoe het wérkt), en dan vind ik dit de beste gok zogezegd. Of relatief de minst slechte als ik in een pessimistische bui ben. 😛
2. Misschien ken je het gezegde wel: “Katholieken elastieken, Protestanten komedianten”. 😛 Ja, aan de ene kant is de Kerk heel exclusivistisch, maar aan de andere kant erkent ze ook dat er waarheid is buiten haar zichtbare grenzen en die moet idealiter daarbinnen gebracht worden. Het is dus wél een compleet geloof, maar geen ‘af’ geloof. Dus God is ook daarbuiten aan het werk, andere religies/gedachtegoeden zijn dan ook m.i. niet zozeer onwaar alswel dat er wat aan ontbreekt. Maar, met de nuancering in het achterhoofd dat het westerse denken de neiging heeft om tegenspraken te zien waar ze er eigenlijk niet zijn, ik zou niet kunnen geloven in een God die zélf de auteur van de tegenspraak is, en dus de mensen tegen elkaar op zou zetten, want dat is dan wel de logische gevolgtrekking.
En die moeite kan ik me voorstellen, die kan ik ook niet weghalen. Maar wat het bij mij nuanceert, is dat het mijn waarneming is dat door de eeuwen heen, en dat was een ontzettend moeizaam proces, zeker, dóór dat interne ‘program’ (wat dan inderdaad een ‘schitterend ongeluk’ zou kunnen zijn), enerzijds de persoonlijke macht van de clerus steeds verder ‘ingebonden’ wordt, elke opvolgende paus heeft weer minder persoonlijke macht dan z’n voorganger, het ambt schrijft a.h.w. voor wat hij moet doen, door alle geschreven en ongeschreven regeltjes die in de loop der eeuwen aan dat ambt ‘aanslibben’, en dát straalt weer af op de hele clerus, en dat anderzijds de ruimte voor dissidentie steeds weer groter wordt.
Ik citeer je even, Anthony:
“…ik denk dat je ook in sociologisch opzicht de observatie kan maken dat het een fenomeen is dat in haar samenhang niet door mensen bedacht is en, in wezenlijke zin, ook niet door mensen naar een fundamenteel andere koers getrokken kan worden.”
Het ligt misschien aan mij, maar je antwoord riekt wel een beetje naar dogma’s… 😉
Ik observeer gewoon een mensending, sterk geworden door machtsmisbruik en het zaaien van angst, maar het mooie is dat iedereen zelf mag weten wat hij ziet. En jij ziet duidelijk iets veel mooiers dan ik.
Daar gaan we het inderdaad niet over eens worden. 😛 Machtsmisbruik en zaaien van angst zal er altijd wel zijn, maar, en uiteraard heb ik een gekleurde bril op, dat geef ik grif toe, volgens mij wordt het bínnen de katholieke Kerk steeds weer wat beter, terwijl het daarbuiten steeds erger wordt.
In de jaren ’90 leek het er een tijdje op dat we echt ’the end of history’ hadden bereikt, de ultieme consensus zogezegd. Want dát is het hele vraagstuk in een notedop he? Iedereen is het er over eens dát er dogma’s bestaan. In die zin dat er bepaalde grenzen zijn die niet overschreden mogen worden (moord en verkrachting zijn wel de meest bekende voorbeelden). Maar iedereen definieert die grenzen weer anders en ik zie het politieke systeem in Nederland eigenlijk vooral vastlopen en de polarisatie toenemen. Maar we zullen wel zien waar het heen gaat. 😉
Volgensmij snap je dit alleen ten volle als je er ook in bent opgegroeid, bedenk ik, want als ik het lees is het zo herkenbaar maar ook zo bizar..
ad1 ) aangeleerde onderdanigheid: En dan had je buiten die genoemde rangorde ook nog de gewenste onderdanigheid aan elkaar: de ander hoger achten, de splinter en de balk, de onderste weg gaan, de extra mijl gaan, de andere wang toekeren…zelf grenzen stellen werd niet echt aangemoedigd, want dan was je op jezelf gericht.
Ik heb een kennis die psycholoog is, en geen christen, gevraagd wat haar opviel aan de (ex) gelovigen die in haar praktijk kwamen.Zij noemde vooral de grote strengheid die men voor zichzelf aan de dag legde. Hoge eisen aan jezelf, niet trots op jezelf zijn, het is nooit goed genoeg,Niet teveel geld/aandacht/spullen aan jezelf gunnen. (Het gekke is: bij bep orthodoxe kringen dan weer wel erg dure meubels en kleding en duur orgel. Want dat gaat lang mee, zoiets)
In ieder geval: Je niet op jezelf beroemen.
Ook mocht je niet roddelen. Toch zit er iets goeds aan roddelen: als je vader zegt dat oom Henkie een druif is omdat-ie dat en dat zo heeft aangepakt, leer je hoe je vader dat anders zou doen en zo krijg je een kader. Zonder kader wordt je alleen maar goed in zich voegend cement zijn.
Nu was er alle begrip voor oom Henkie omdat we zijn beweegredenen niet kenden, zoiets.
Als je allemaal zo lief-voor-elkaar bent gaat het nog wel, maar als je vervolgens in de boze buitenwereld komt, mis je wat vaardigheden…weet ik uit ervaring, helaas.
ad2)
Ja, een nederige hoogmoed. Herkenbaar.
de kerkscheuringen die dus ook bij ons voorkwamen, gingen gepaard met veel verdriet, zeker, maar ook met de waarachtige overtuiging dat de ander fout zat, er werd ook voor hem gebeden.
Bidden voor iemand die fout zit is zo fout, vind ik, want je annexeert God. God is het met jou eens.
Daar heb ik me ook altijd over verbaasd, dat ‘wij’ in onze gemeente dan over een heleboel onderwerpen waar je verschillend over kon nadenken, weer net toevallig een eensluidende mening hadden:
volwassendoop
leer vh duizendjarig rijk
bedelingenleer
de zusters hadden lang haar, zoals Paulus aangaf
de zusters zwegen in de dienst, zoals Paulus aangaf
De zusters hadden een hoedje op
we deden niet mee met de politiek, we gingen zelfs niet stemmen, een uitzondering daargelaten.
Zelf ging ik een keer naar een GKV dienst. En raad eens: de preek ging over: ‘waarom wij gelijk hebben met de kinderdoop’. Ik was ook stomverbaasd over zoveel blindheid, en had graag met de ds gesproken want ik wist precies waar ze de mist in gingen en kon alles weerleggen 🙂
Welke tekst ook ge(mis)bruikt werd: ‘ieder zij in zijn eigen gemoed overtuigd.’ maar daarna: wanneer ik een ander door mijn handelen tot vallen zou brengen, moet ik het nalaten, met het oog op degene die zwakker is.
Dus je ziet voor jezelf een bepaalde vrijheid maar maakt daar geen gebruik van.
Echter: je kreeg het rare dat een ander er op aangesproken werd, er werd gezegd: Broeder, er staat geschreven dat het beter is dat u dit-en-dit nalaat vanwege de anderen.
Men had dan niet door dat men zo zichzelf als de zwakkere neerzette.
Ook: als iemand ergens meer vrijheid ervoer, was hij/zij minder geestelijk …hij/zij zag nl niet hoe de Heer het echt bedoelde.
Die ene zuster die kort haar had, vond (terecht) dat zij daar een andere mening over mocht hebben. Maar wij vonden dat zij niet helemaal goed zag hoe Paulus en de Heer het bedoeld hadden.
Ik heb me laten vertellen, weet niet of het waar is, dat als een aantal rabbi’s bij elkaar komt om over de tora te discussiëren, zij vooral op zoek gaan naar zo veel mogelijke uitleggingen. Dus niet naar 1 waarheid die voor iedereen moet gelden.
Ja, waarom moeten we allemaal dezelfde waarheid hebben..waarom niet gewoon vinden dat jouw waarheid alleen voor jou geldt omdat jij zo in elkaar zit. Een stuk onzekerheid, behoefte aan anderen die het met je eens zijn?
Dank je wel voor je uitgebreide reactie! Ik zat steeds instemmend te knikken en ‘owja’ te mompelen, terwijl ik je herkenbare reactie las. Ja, het annexeren van God. Dat druk je heel treffend uit!
Ik denk ook dat de impact van aangeleerde onderdanigheid en aangeleerde hoogmoed bijna niet te begrijpen zijn wanneer je dit niet zelf hebt meegemaakt.
Herkenbare blog post weer Inge. Misschien heb ik het mis, maar het voelt bijna een beetje eng bijna dat ik vooral in het 2e stuk zoveel herken van mijn eigen post van vandaag. Los van elkaar op eenzelfde spoor?
Een andere post van een ander over de ander:
https://divinedecayblog.wordpress.com/2016/01/23/misschien-heb-ik-het-mis/
Mvg Divine Decay
Spooky… hihi Gaaf he, zoals we dezelfde thema’s hebben die ons bezighouden. Ik lees je graag! 🙂
Likewise!
Spooky it is!
Ik geloof mijn ogen niet als ik dit alles lees. Het lijkt dat veel mensen ziekelijk geïndoctrineerd werden. Men spreekt over een god alsof iemand die ooit gezien heeft. Dat er mensen zijn die, in deze tijd, nog niet inzien dat godsdienst een cultuurverschijnsel is, verwondert mij ten zeerste. Zoals onze verre voorouders geloofden in een god van de donder, omdat ze ze geen verklaring hadden voor het verschijnsel gelooft men nu in een god die het heelal geschapen heeft, ook omdat men daar geen verklaring voor heeft. Men spreekt van een almachtige en liefhebbende god terwijl die god de mensonterende toestanden in de Arabische landen toelaat. Met een sullige belofte van een hemel na de dood, leven die mensen nu in de hel. Vriendschap en respect tussen mensen, schat ik heel wat hoger in dan het zeemzoet gewauwel over een liefdevolle god. Die god blijkt dan toch een onmetelijke sadist te zijn die de IS monsters heeft geschapen. Ik geloof eerder dat de natuur die monsters heeft voortgebracht. Hoe het heelal ontstaan is, weten we niet, maar dat het door een liefdevolle god zou zijn lijkt irreëel. Hebzucht van het menselijk ras veroorzaakt onnoemelijke schade aan onze prachtige aardbol. De natuur wordt vernietigd door o.a. de veeteelt. Die veeteelt veroorzaakt voor 50% van de CO2 uitstoot. Die veroorzaakt dergelijke weersveranderingen, dat milieurampen niet meer te vermijden zijn. Het is de mens zelf die zelfvernietigende karakteristieken vertoont.