Elke week behandel ik op de Facebookpagina ‘Coach voor Kerkverlaters’ een vraag rondom het thema ‘kerkverlating’. Ik doe dat, omdat ik het belangrijk vind dat er ruimte komt voor lastige en pijnlijke emoties waar je als (bijna) kerkverlater mee te maken kunt krijgen.

Deze week is het onderwerp: heimwee naar God. Volgens mij is dat een thema dat niet alleen (ex-)gelovigen zullen herkennen.

Baarmoeder

De plek/conditie/ervaring die sommigen ‘God’ noemen, is de plek/conditie/ervaring waar misschien wel elk mens in meer of mindere mate naar verlangt. Het is als het ware een oergevoel van koestering en veiligheid, van gedragen worden en geliefd zijn. Het gevoel dat we in onze ‘blauwdruk’ meekregen in de baarmoeder en in onze eerste tijd op aarde, waarin we (als het goed is!) werden omringd door koesterende zorg, aandacht en liefde, van geen gevaar wisten en ons veilig en gedragen voelden.

Er zijn allerlei strategieën en verhalen waarmee we onszelf helpen deze ‘baarmoeder’-ervaring in onze huidige levens op te roepen. Verhalen over Moeder Aarde, Vader God of het Licht in onszelf, kunnen een gelukzalig gevoel van verbondenheid en troost bieden. Het geeft ons het besef dat we niet meer alleen zijn, niet meer op onszelf aangewezen, niet meer overbelast door allerlei vormen van verantwoordelijkheid, maar gedragen door een soort ‘zorgende, alwetende, voedende en koesterende ouderfiguur’.

Verslaving

Als zuigeling zoeken wij geen veiligheid, maar een tepel. We hebben nog geen enkel besef van dreiging en gevaar. ‘Lurken’ zit in onze ‘blauwdruk’. We bootsen dit gevoel na met speentjes, knuffeltjes, lollies en later met allerlei verslavingen die het bewustzijn van mogelijke dreiging (in de vorm van verantwoordelijkheden en verwachtingen) doet afnemen en de illusie van veiligheid doet toenemen. En ondertussen ‘lurken’ we van genotsmiddelen, schermpjes en onze fantasiewereld…

Je kunt dit verlangen naar de ‘baarmoeder’-ervaring ‘verlangen naar God’ noemen, maar ook ‘verlangen naar liefde’ of ‘verlangen naar verbinding’. We schijnen het allemaal te hebben en moeten er op onze eigen manier mee om zien te gaan.

Sommigen raken in hun zoektocht verslaafd aan (een) relatie(s). Zij proberen volledige vervulling te vinden binnen een (intieme) relatie, waarbij de verwachtingen hooggespannen zijn, maar volledige vervulling uiteindelijk uitblijft. De ander kan niet altijd met zijn/haar volledige aandacht bij ons zijn. We worden door anderen waargenomen op een manier waarop we onszelf niet waarnemen. We hebben allemaal blinde vlekken en missen bovendien vaak inzicht en woorden om wat binnenin ons leeft te delen.

Overschreeuwen

Elk mens draagt in de basis een stuk mee dat volledig ongezien is en dat een lading van eenzaamheid kent. Het kan helpen om dan te denken dat er een godfiguur bestaat die deze kern van ons kent als geen ander. Wanneer het niet meer lukt in zo’n godfiguur te geloven, kan het gevoel van verlies zeer groot zijn.

Wat misschien een beetje kan helpen is het besef dat we hierin niet alleen staan. Dat we allen moeten dealen met gevoelens van eenzaamheid, ‘ongezien’ zijn en miskenning.

Au! Kan ik het niet mooier maken? Ja, dat kan wel, maar dan zou ik aankomen met een surrogaat of een placebo. Ik zou bijvoorbeeld affirmaties kunnen gebruiken waarmee ik mezelf en anderen vertel dat we helemaal niet alleen, ongezien en miskend zijn. Het enige dat we dan moeten doen wanneer dergelijke gevoelens de kop opsteken, is zorgen dat we onze affirmaties net wat nadrukkelijker denken dan de andere gedachten. Overschreeuwen dus. Er zijn genoeg mensen die dit doen. Ik heb het ook een tijd geprobeerd. Ik leerde één ding: je wordt er doodmoe van.

De ‘schat’ in het ‘drama’

Het kan veel simpeler. Er is te leven met deze hunkering naar de ‘baarmoeder’. Zolang we het niet ontkennen of wegstoppen, maar volledig laten zijn. Dan is het mogelijk dat je ontdekt dat daar ergens, middenin dat ‘drama’, ook een ‘schat’ verborgen ligt. Wanneer je je eigen eenzaamheid volledig erkent (of dit in elk geval probeert te doen), groeit tegelijk het besef dat ook de ander een eigen eenzaamheid kent. Dit besef kan een sleutel zijn tot compassie en verbinding.

Aan de buitenkant zijn we totaal verschillend. We kiezen onze eigen strategieën om met ons verlangen en onze eenzaamheid om te gaan. Deze strategieën staan soms haaks op elkaar. Soms kijk je naar iemand en denk je misschien: ‘Hoe kan je nou zó zijn? Wie wil nou zó leven?’ Soms herkennen we in de ander bijna geen broeder of zuster meer. We vragen ons af: ‘Hoe kan je je nou druk maken om zoiets onnozels? Of: ‘hoe kan je nou totaal geen rekening houden met … ?’

En toch… wanneer je beter kijkt… en wanneer je luistert naar iemands verhaal… en dan nog eens kijkt… dan begrijp je soms ineens dat die ander een broeder, een zuster, een medemens is, net zo eenzaam en hunkerend als jij. Een mens, die net als jij behoefte heeft aan aandacht, zorgzaamheid, compassie en liefde. Een mens aan wie jij misschien wel heel veel te geven hebt.

Laat je liefde spreken op deze Valentijnsdag. Niet vanwege deze dag, maar vanwege de Liefde zelf. <3

PS: Wil je ook elke week een nieuwe coachingsvraag behandeld zien rondom het thema ‘kerkverlating’, like dan de pagina ‘Coach voor Kerkverlaters’ (en kerkblijvers!) op Facebook, om niets te missen. Stel ook gerust zelf je vraag via ingebosscha@outlook.com. Elke week behandel ik gratis één ingezonden vraag, volledig anoniem. Voel je vrij!