Ik was jaloers op het feit dat zij zich nooit hoefde afvragen of haar ouders haar wel ‘lief’ vonden. Zij had in haar gezin van herkomst de rol van het lieve meisje. ‘Lief doen’ en daardoor ‘lief worden gevonden’ was voor haar een vanzelfsprekende basis, waar ze ook nog eens irritant goed in was. Iedereen leek haar te mogen. Ik niet. Ik vond haar een schijnheilige hielenlikker en een manipulatieve kontenkusser. Het schaap.

Ik voel me onprettig en onveilig bij mensen die altijd glimlachen in mijn gezicht, maar mogelijk achter mijn rug om… tja, geen idee eigenlijk. Maar het voelt naar om niet te (mogen) weten wat ik aan iemand heb. Ik meen het ook te kunnen voelen als mensen zich niet uitspreken en dingen achterhouden. En hoewel ik met mijn verstand begrijp en erken dat niemand verplicht kan worden om te allen tijde volledig transparant te zijn, zou mijn gevoel dat stiekem toch het liefste willen. Doe mij maar écht. Liever een gruwelijke waarheid, dan een zalvende leugen.

Ik vind het fijn en geruststellend als mensen zich uitspreken en laten zien wat in hun hart leeft. Dat geeft me het gevoel dat ze écht en integer zijn. Het komt overeen met mijn ‘zorgtaal’, met wat ik belangrijk vind en hoe ik wil bijdragen. Mijn rol in het gezin van herkomst was niet die van het lieve meisje, maar die van de woordvoerder. Ik heb regelmatig – vaak op niet helpende manieren – geprobeerd om onrecht onder woorden te brengen in de hoop dat daar aandacht en erkenning voor zou komen. Als degene die ‘moeilijk’ deed, kende ik niet dat vanzelfsprekende gevoel van ‘lief gevonden worden’. Ik kreeg juist regelmatig te horen dat ik zo vervelend was.

’s Avonds in bed jankte ik als een wolf, gesmoord in mijn kussen, dat ik wél lief was. Maar niets overstemde de twijfel die zich al te diep in mijn systeem had genesteld. En ik werd steeds jaloerser en bozer op mensen die ‘lievig’ doen.

Tot ik – inmiddels alweer jaren geleden – een openhartig gesprek had met iemand die als kind de rol van ‘het lieve meisje’ had gehad. Ze worstelde daar nu mee en vertelde me dat ze jaloers was op mij. “Jij kunt gewoon zeggen wat je ergens van vindt”, zei ze, “ik niet, want dan raak ik uit de gunst.” Ik vertelde dat ik juist jaloers was op mensen zoals zij, degenen voor wie die gunst zo vanzelfsprekend is. Het was voor ons beiden helend om twee dingen te beseffen, namelijk:

1. Mijn rol levert mij (ook) iets op.
2. Bij elke rol hoort een bepaalde ‘prijs’.

Ik denk vaak terug aan dit gesprek. Ook nu we in de samenleving soms zo verdeeld lijken te zijn en zulke verschillende ‘rollen’ lijken te hebben. Gevaccineerd of niet gevaccineerd lijkt niet alleen gekoppeld te worden aan wel of geen QR-code, maar ook aan allerlei oordelen, over en weer. Van de buitenkant zijn andersdenkenden of anderskiezenden gemakkelijk te beschuldigen van gemakzucht, egocentrisme, liefdeloosheid of domheid.

Het typische is dat we van onze eigen rol vooral voelen wat dit ons kost en dat we van de rol van de ander vooral zien wat het die persoon oplevert.

En weer zie ik hoe de ene rol relatief eenvoudig ‘gunst’ met zich meebrengt, terwijl op de andere rol een groter risico tot buitensluiting rust. Naast dat dit oude pijn doet oplaaien, laait er ook iets anders op. Iets dat veel krachtiger is. En het heeft alles te maken met dat helende gesprek, jaren geleden. Dat gesprek waarin twee totaal verschillende ‘rollen’ elkaars pijn en offer wilden zien en erkennen.

Ik zie dezelfde dynamieken. Niet-gevaccineerden beschuldigen gevaccineerden van ‘naïviteit’, terwijl gevaccineerden de niet-gevaccineerden veroordelen tot ‘egoïsten’. Oh, en tuurlijk zullen er onder de gevaccineerden naïeve personen zijn. Net als onder de niet-gevaccineerden. En tuurlijk zullen er onder de niet-gevaccineerden egoïsten zijn, net als dit onder de gevaccineerden het geval is. Maar wij allen hebben keuzes moeten maken met een beperkt zicht op wat de juiste informatie is en wat de langetermijngevolgen zijn. Wij allen betalen een prijs voor onze keuzes.

Van gevaccineerden is dit meteen duidelijk. Daardoor hebben zij misschien meer kans om ‘in de gunst’ te staan. Een beetje vergelijkbaar met ‘het lieve kind’. Iedereen begrijpt dat de meeste mensen zich niet voor de lol laten vaccineren, dus dat gevaccineerden in meer of mindere mate geloven dat dit iets goeds oplevert, voor henzelf of voor anderen. Zij krijgen daardoor eenvoudiger erkenning voor het feit dat ze ‘lief’ of ‘goed’ zijn. Letterlijk gaan voor hen de deuren open.

Maar ook krijgen zij te maken met veroordeling, woede en jaloezie van degenen die zich miskend en buitengesloten voelen en hier (mijns inziens terecht) onrecht in ervaren.

Niet-gevaccineerden krijgen te horen dat ze ‘stout’ of ‘fout’ zijn en dat de stijgende besmettingen hun schuld zijn. Terwijl ook gevaccineerden besmettelijk kunnen zijn, misschien wel juist wanneer zij in de veronderstelling zijn dat ze ‘safe’ zijn, vanwege het feit dat ze een werkende QR-code op zak hebben.

Ik schrijf dit niet om nog eens lekker de discussie aan te zwengelen, maar juist om daar buiten te blijven. Achter al onze irritaties en onbegrip zijn we allemaal mensen die proberen zo goed mogelijk te leven. Allemaal hebben we de afgelopen tijd keuzes moeten maken en allemaal hebben we dit zo goed mogelijk proberen te doen. Dat we daarbij niet tot dezelfde inzichten kwamen en dat we daarom misschien de neiging hebben degenen die wezenlijk anders hebben gekozen te veroordelen, doet niets af aan het feit dat we allemaal graag gehoord, gezien en erkend willen zijn.

Dat dit begint met wérkelijk naar elkaar te luisteren en ons eigen hart te tonen, leerde ik jaren geleden van de vrouw die ik eerder als ‘schaap’ had bestempeld. Hoe onterecht dat was, kon ik pas zien toen de wolf in mij stopte met janken. En dat kon pas toen het wolfje gehoord en gezien was. Heling begint met erkenning.

Erkenning van wie wij achter onze keuzes zijn, brengt ons als mensheid dichter naar elkaar toe en samen verder dan ooit. Met of zonder QR-code.

Op Dogmavrij kan je lekker gratis lezen zonder reclame of betaalmuur. Zo sluiten we niemand buiten. Neemt niet weg dat er – naast veel liefde – tijd en geld in deze website wordt gestoken. Heb jij misschien iets (gehad) aan de artikelen, de series, de steungroep of andere projecten? Zou je dan willen overwegen om dit werk te steunen? Dat kan via  http://petje.af/ingebosscha Dank je wel!