Op de Facebookpagina ‘Coach voor Kerkverlaters’ zal ik dit jaar weer regelmatig een ingestuurde vraag beantwoorden. Eerder deed ik dit elke week, maar vanwege toenemende werkzaamheden zal dat dit jaar wat minder vaak zijn. Ik wil dit nog wel regelmatig blijven doen en zal de vragen en antwoorden ook als blog op deze site plaatsen. Ik coach momenteel voornamelijk nog openbaar via Facebook, omdat ik helaas niet genoeg tijd en energie heb om personen één op één te coachen én niemand wil buitensluiten. Als je niks wilt missen, kan je de Facebookpagina ‘Coach voor Kerkverlaters’ liken en als je mij een plezier wilt doen ook. 😉
“Beste Inge,
In de privé Facebookgroep DogmaVRIJplaats, zag ik dat je verwees naar een artikel van Hannah Cuppen, waarin zij o.a. vertelt over ‘kindpijn’. Ik herken veel in het artikel. Ik ben opgevoed door strenggelovige ouders, die nauwelijks aandacht besteedden aan gevoelens. Ik herken in mezelf een onderdrukt kind en zou graag leren hoe ik dit kind recht kan doen. Kan je me helpen ontdekken hoe je kindpijn doorleeft/ontlaad uit je lichaam?
A.”
Beste A.,
Dank je wel voor je mooie vraag. Omdat deze vraag mij vaker – in allerlei variaties – wordt gesteld, heb ik in overleg met jou besloten dit openbaar te behandelen, zodat zoveel mogelijk mensen er hopelijk iets aan kunnen hebben.
Ik ben blij (voor jou!) dat je deze vraag stelt. Daarmee laat je zien dat je oprecht wenst en probeert ruimte te maken voor iets dat je van huis uit leerde onderdrukken. Daaraan zal ongetwijfeld al een heel proces vooraf zijn gegaan. Mijn complimenten en respect omdat je nu hier gekomen bent, met de wens jouw innerlijke kind recht te doen en zelfs de oude kindpijn alsnog te doorleven. Daar is veel moed voor nodig.
Er valt ontzettend veel te zeggen over de processen waar jij meer informatie over vraagt. Ik heb hier eerst een tijdje zorgvuldig over gedacht en gevoeld, om er uiteindelijk twee aandachtspunten uit te filteren waar ik in deze reactie bij zal stilstaan, namelijk veiligheid en tijd.
Veiligheid
Elke volwassene draagt een deel in zich mee dat ook wel ‘innerlijk kind’ wordt genoemd. Het is dat deel van jou dat te maken heeft met oorspronkelijkheid, onbevangenheid, creativiteit en puurheid. Het is degene die je was vóór je in meer of mindere mate jezelf (onbewust) bent gaan verstoppen, omdat je voelde dat dit stuk niet (volledig) welkom werd geheten in jouw omgeving. Het is het deel dat teleurgesteld raakte, zich miskend voelde, niet gezien en gehoord werd. Het deel dat misschien wel geliefd was, maar zich niet geliefd voelde. Of misschien was het het deel dat alleen geliefd werd wanneer het zich aanpaste aan de behoeften en wensen van de omgeving. Of misschien was het zelfs het deel waar op geen enkele manier aandacht en liefde voor bestond. Hoe onveiliger de omgeving waarin je bent opgegroeid, hoe meer je jezelf (onbewust) hebt moeten verstoppen.
Dit verstoppen was geen spelletje en ook niet voor even. Nee, het was een serieuze zaak waar je leven vanaf kon hangen. We hebben het nódig om ons geliefd te voelen en we zullen er veel – misschien wel alles – aan doen om de aandacht en de liefde te krijgen waar we niet zonder kunnen. Zelfs als dit ten koste gaat van wie we eigenlijk zijn.
Omdat dit intens pijnlijk is, ontwikkelen we (onbewust) mechanismen om met deze pijn om te gaan. We maken onszelf bijvoorbeeld wijs dat we datgene dat we niet krijgen ook niet nodig hebben. Of we gaan op hele indirecte en/of destructieve manieren zorgen dat we alsnog de genegenheid en aandacht krijgen waar we zo naar hunkeren. Of we nemen genoegen met een uitbuitende, destructieve vorm van aandacht, omdat de emotionele honger en de huidhonger soms zeer groot kan zijn.
Alleen al het besef dat in jou een deel zit dat zich niet gezien en gehoord voelt, kan pijn doen. Het is dan ook heel begrijpelijk dat velen ervoor kiezen om hier niet teveel bij stil te staan. Toch kan het enorm helend zijn om dit wél te doen. Natuurlijk niet geforceerd, bijvoorbeeld omdat je ergens las of hoorde dat het ‘moest’, maar omdat je van binnen een verlangen voelt om recht te doen en om écht te zijn/worden, inclusief de delen die onderdrukt werden.
Degenen die dit proces (grotendeels) doorgemaakt hebben, merken de positieve gevolgen. Ze durven intenser en vrijmoediger te voelen en te ervaren, hebben minder last van schuld- en schaamtegevoelens, zijn creatiever en voelen zich completer en gelukkiger.
Maar het is een zeer complex proces dat je veel tijd en aandacht zal kosten. Als je je indenkt dat het ervaren van onveiligheid de reden is dat bepaalde delen van ons verstopt zijn, dan begrijp je misschien dat – naast allerlei overlevingsmechanismen – ook angst een grote rol speelt. Het kan bij dit proces helpen om je innerlijke kind te beschouwen als een bang kind.
Stel je een kind voor dat zijn hele leven in een kerker zat en dit ‘normaal’ is gaan vinden. Wanneer je de deur van de kerker opent, deinst het kind achteruit. Wie ben jij? Ben je veilig?
En zelfs al win je het vertrouwen en is het kind een paar stappen buiten de kerker gekomen, zodra er een knal klinkt, vliegt het kind weer terug naar de plek die het zo goed kent.
We willen vaak onze innerlijke kinderen lekker vrij laten en de ruimte geven en hen deel laten zijn van onze wereld, ons leven. Maar als dit de eerste focus is, maken we het onszelf niet gemakkelijk om maar niet te zeggen onmogelijk.
Hoe naar het ook is om de kerker in te gaan, het is dáár waar je je innerlijke kind kunt ontmoeten. Je daalt eerst af naar de belevingswereld van het kind. Het is daar donker en het stinkt. En hoe meer je ogen wennen aan het duister, hoe meer onaangename dingen je zult ontdekken. Het kan een zeer verbijsterende, ontwrichtende en pijnlijke periode van je leven zijn, de eerste tijd met je innerlijk kind.
Maar deins niet terug. Ga regelmatig de kerker uit en beloof terug te komen. Houd woord. Kom terug. Wees veilig en betrouwbaar. Veroordeel niets, maar probeer alleen te begrijpen en te leren kennen.
Dit ben jij. Je bent niet ‘stout’ of ‘raar’ of ‘vies’, maar je bent dit misschien wel over jezelf gaan geloven. Je voelt je onveilig en hebt je verstopt.
Je zult merken dat dit kind zeer heftige gevoelens bij zich kan dragen. Intense woede en verdriet bijvoorbeeld. Probeer hier niet voor terug te deinzen en corrigeer het kind niet door bijvoorbeeld te zeggen dat die boosheid buiten proportie is. Probeer alleen te begrijpen waarom het kind zó boos is. Wat was er zo erg voor dit kind? Waarin zit de grootste pijn?
Je beweegt je als het ware met je aandacht naar de pijn toe. Een beweging die je instinctief misschien als bedreigend ervaart. Maar meebewegen naar de pijn toe kan ook bijzonder helpend zijn bij processen rondom het krijgen van een kind of het leren kennen van je innerlijke kind. Je kunt deze tijd beschouwen als een tijd van barensweeën.
De pijn die je begint te voelen, is pijn die er al die tijd al was in jou. Er ontstaat geen nieuwe pijn, alleen nieuw pijnbewustzijn.
Dit is belangrijk, want wanneer je met jouw volwassen bewustzijn de pijn óók gaat dragen, is je innerlijk kind gehoord en gezien en niet meer alléén met deze pijn.
Hoe je dit doet, met je aandacht naar de pijn gaan, is door je dit elke keer bewust voor te nemen en het steeds opnieuw te proberen. Het geeft niet als het moeilijk is of lang duurt, dat is ook logisch. Je hebt er jarenlang alles aan gedaan om deze pijn juist níet te hoeven kennen, je leven heeft er zelfs vanaf gehangen! En dat maakt de innerlijke weerstand tegen dit proces van tijd tot tijd groot.
Probeer ook je innerlijke volwassene, die bang is voor de pijn van het innerlijke kind, aandacht te geven. Erken de angst, neem de tijd, wees zacht voor jezelf. Je bent dan als het ware de verloskundige die tegen de bevallende vrouw zegt dat ze echt niet bang hoeft te zijn en dat de pijn er ‘gewoon’ bij hoort en juist iets goeds betekent.
Creëer veiligheid. Voor het innerlijke kind én voor de innerlijke ouder.
Je naar de pijn toe bewegen betekent dat je met je aandacht naar datgene gaat wat het meeste pijn doet. Een goed moment kan zijn nadat je (innerlijk) sterk emotioneel reageerde op iets schijnbaar onbenulligs, maar waar jij een bepaalde lading in ervaart. Stel jezelf regelmatig de vraag waarom iets je raakt. En wat je het ergst vindt. En wanneer je dit als kind ook hebt gevoeld. En waar je dit voelt.
Je lichaam heeft de oude pijn opgeslagen en het is belangrijk dat je naar je lichaam leert luisteren. Lichaamsgerichte therapie kan zeer helpend zijn en helpt je van je hoofd (verstand/regels/hoe het hoort) naar je buik (gevoel, emoties/hoe het voelt) te gaan. Maar lekker sporten of een warm bad kunnen ook helpen. Het is eigenlijk een beweging die je met je aandacht gaat maken van ‘buiten’ naar ‘binnen’. Van de regels van anderen – die inmiddels via je eigen innerlijke critici ook jouw regels zijn geworden – naar de gevoelens en behoeften van jezelf.
Tijd
Het is zo belangrijk dat je hier volop de tijd voor neemt. Denk niet in maanden, maar in jaren. Ik zei al dat we soms de neiging kunnen hebben om ons innerlijke kind de kerker uit te sleuren, maar zo creëren we alleen maar méér redenen voor het kind om zich te verstoppen. Het duurt lang voor jij, als innerlijke ouder/opvoeder, met de geïnternaliseerde stemmen van je eigen opvoeders, veilig bent geworden voor je innerlijke kind.
De neiging om jezelf te veroordelen kan heel groot zijn, omdat dit kind precies vertegenwoordigt wat er vroeger niet mocht zijn en wat jij hebt leren veroordelen. Aan de geboorte van het innerlijke kind gaat daarom ook de geboorte van een veilige innerlijke ouder vooraf.
Als het je lukt om beetje bij beetje elk facet te voelen dat hoort bij wat het kind je doet her-inneren, dan transformeer je volledig. Je voelt dan zowel de pijn om wat het kind voelt, als ook de walging/schaamte/angst omdát het kind dit voelt, de veroordelende gedachten die je daarbij hebt (aangeleerd) en het besluit om ánders te gaan denken (en daarmee ook te gaan voelen).
Veel mensen zullen deze fase van hun leven van tijd tot tijd behoefte hebben aan extra (professionele) steun. Gun jezelf gerust deze investering, maar besef heel goed dat niet elke therapeut kan/wil begrijpen wat jij doormaakt. Zoek een therapeut die uit eigen ervaring weet wat het betekent om te leren accepteren wat je eerder leerde afwijzen en die zelf het éigen innerlijk kind (deels) heeft bevrijd. Daar mag je gerust vooraf naar informeren! Een therapeut die dit namelijk niet heeft gedaan, kan de onbewuste neiging hebben om wat zich bij jou aandient aan pijn te sussen nog voor je het goed en wel hebt kunnen voelen. Zorg dat je een therapeut vindt die je steunt in het leren luisteren naar jouw innerlijke pijn/kind en die jou niet – vanuit eigen pijn/behoefte – stimuleert deze pijn opnieuw te onderdrukken of te overschreeuwen (bijvoorbeeld met affirmaties), omdat dit de manier is waarop hij/zij zélf nog altijd met (oude) innerlijke pijn omgaat.
Het gebeurt vaak dat mensen te snel willen. “Kom maar op met die pijn, ik ga een weekend janken en daarna zal ik vrij zijn!” Soms wil je zó graag de pijn voelen, dat je gefrustreerd kunt raken wanneer je er bij je innerlijke kind maar weinig ‘uit’ krijgt. Dit betekent altijd dat je innerlijke kind zich nog niet veilig voelt bij jou. Geloof me, zodra je veilig bent, kruipt dit kind zelfs bij je op schoot, maar wanneer je nog niet veel opvangt van dit kind, dan heb je nog veel werk te doen. Sommige innerlijke kinderen voelen zich zó onveilig dat ze extreem diep verstopt zitten. Ongeduldig de diepte in schreeuwen of aan de deur van de kerker rammelen en ‘hier komen!’ roepen, helpt dan niet.
Wat je wel kunt doen is zo dicht en zo stil mogelijk naast je kind gaan zitten. En spreek je maar uit. Vertel maar dat je zo graag veilig wilt zijn en zo graag wilt weten wat je met je meedraagt in die kerker. Huil maar omdat de onveiligheid blijkbaar zo groot is dat je nog steeds niets ziet en hoort.
Weet je, het begint niet pas wanneer de kindpijn-sluizen open gaan, maar het begint al veel eerder. Vóór die tijd creëer je namelijk de veiligheid en het vertrouwen dat jouw innerlijk kind nodig heeft om überhaupt iets van zich te durven laten horen.
Laat je dus vooral niet ontmoedigen wanneer ‘het’ nog niet komt, maar blijf geduldig en wees je kind nabij.
Zolang het kind nog niet kan praten, is het eenzaam. Zodra jij daarom kunt huilen, begin je iets uit te drukken van het kind. En daarmee is het proces al een beetje begonnen.
Het begint nooit pas later en onder bepaalde omstandigheden. Het begint altijd hier en nu, onder déze omstandigheden. Want hier en nu ben jij en is jouw innerlijke kind. Hoe stiller je (hoofd) wordt, hoe beter je kunt luisteren.
Ik wens je alles toe wat je nodig hebt om dit proces aan te gaan en te volbrengen. <3
Hartelijke groet,
Inge Bosscha
Coach voor Kerkverlaters
Het doel van deze vragenserie is: ruimte maken voor lastige, pijnlijke gevoelens rondom het thema ‘kerkverlating’.
Jouw vraag in deze rubriek? Regelmatig beantwoord ik op de Facebookpagina ‘Coach voor Kerkverlaters’ een nieuwe vraag. Stuur je vraag naar: ingebosscha@outlook.com en vermeld duidelijk dat je vraag bedoeld is voor de Facebookpagina (en de website). Wanneer jouw vraag gekozen wordt voor plaatsing, laat ik dit vooraf aan je weten. Elke vraag wordt anoniem geplaatst.
Op Dogmavrij kan je lekker gratis lezen zonder reclame of betaalmuur. Zo sluiten we niemand buiten. Neemt niet weg dat er – naast alle liefde – tijd en geld in deze website wordt gestoken. Heb jij misschien iets (gehad) aan de artikelen, de series, de steungroep of andere projecten? Zou je dan willen overwegen om dit werk te steunen? Dat kan via http://petje.af/ingebosscha Dank je wel!
