Het meest houd ik van God en Jezus en dan van papa en mama en dan van mijn broertjes en zusjes en dan van mijn familie en dan van de mensen uit de kerk en dan van de mensen van de wereld en dan van mezelf.
In mijn beleving was dit voor een goede christen het meest correcte antwoord op de vraag van wie je het meest houdt. En omdat ik het ook werkelijk zo wilde beleven, deed ik mijn best om mijn gevoelens te manipuleren tot deze constructie.
Ik gebruikte naast de dagelijkse gebeurtenissen ook mijn fantasie om testcases te creëren. Ik verzon situaties waarin ik moest kiezen tussen verschillende ‘partijen’ van mijn liefdesladder.
Ik stelde mij bijvoorbeeld voor dat mijn ouders ineens in de greep van de duivel waren gekomen en ons zouden zeggen dat wij niet meer naar de kerk mochten gaan. Dan moest ik, als oudste, het voortouw nemen, mijn ouders ongehoorzaam zijn en mijn broertjes en zusjes meenemen naar de kerk.
Het hebben van de juiste prioriteiten en het maken van de juiste keuzes was een ernstige zaak voor mij. (Overigens is dit nog steeds zo.)
Hoe meer er van een keuze afhing, hoe helderder de prioriteiten zichtbaar konden worden. Daarom werkte ik bij voorkeur met denkbeeldige situaties waarin er sprake was van doodsbedreiging.
Op geheel vrijwillige basis keek ik regelmatig (de sterk geromantiseerde versie van) de dood in de ogen. Zo heb ik dikwijls, samen met een grote groep onbekenden, schipbreuk geleden. We konden ons dan drijvend houden op een stuk wrakhout, dat echter dreigde te zinken. Er was één persoon teveel en het was duidelijk dat van deze persoon een groot offer werd gevraagd.
Toen ik nog een kleuter was begreep ik al dat ik, als christen, dit offer behoorde te brengen. Ik zou immers, als kind dat ‘binnen het verbond’ geboren was, in de hemel komen. Mensen die geen christen waren kregen dan in elk geval nog tijd om zich te bekeren voor het te laat was.
Terwijl mijn hart als een razende tekeer ging van angst, gilde ik naar de drijvende groep mensen dat ik naar de hemel zou gaan en dat zij ook moesten gaan geloven in de Here Jezus.
Toen ik ouder werd, was ik inmiddels zo slim om eerst te vragen of er zich misschien nog andere christenen bevonden op het vlot. Mijn fantasie was echter onbarmhartig streng voor mij en als er al een christen was, dan had deze persoon thuis een baby liggen of was er iets anders waaruit ik de conclusie trok dat ik degene was die het beste gemist kon worden.
En hoppa, ook als tiener liet ik luidkeels evangeliserend het vlot los.
Zelfs toen ik net moeder was, en dit beken ik tot mijn grote schaamte, viel ik nog steeds ten prooi aan mijn opofferingsgezindheid. Ook dan was mijn fantasie zo wreed om mij de enige christen van het vlot te laten zijn. De achterblijvers moesten mijn zoontje vertellen dat ik van hem hield, dat ik in de hemel was en dat ik niet bang was geweest.
Net als Abraham, die zijn eigen zoon zou offeren omdat hij dacht dat God dit van hem vroeg, zo zou ook ik het leven van mijn zoontje ‘offeren’ en hèm de prijs laten betalen voor mijn vermeende opdracht om als christen jezelf te offeren voor de heidenen, die dan nog een kans konden krijgen om zich te bekeren.
Elke ouder die tegenwoordig zou denken dat hij zijn kind moet ‘offeren’ van God, kan gelijk terecht op een gesloten inrichting. Terecht, vind ik nu.
Maar ik plaatste zelf ook mijn geloof boven mijn kind. Als mijn geloof mij opdroeg om hem te besnijden, had ik dit gedaan. Misschien had ik het ook gedaan wanneer mijn geloof mij opdroeg om zijn rechteroor af te snijden. Ik hoop het niet, de gedachte alleen al doet me gruwelen. Toch heb ik er zo diep in gezeten, dat ik mij wel kan voorstellen dat zelfs het verminken van je kind mogelijk is. (Is dat ook niet wat besnijdenis is?)
Wanneer ik terugkijk naar mezelf als christelijke moeder, dan schrik ik van de combinatie van mijn eigen fanatisme en de weerloosheid van mijn zoontje. Het draaide niet om hem, het draaide om mijn geloof, dat ook zijn geloof moest worden.
Kinderen zouden hiertegen beschermd moeten worden. Maar hoe?
Het is ruim 15 jaar later. Ik ben geen christen meer, maar inmiddels wel moeder van twee tieners, dat mijn leven overigens een stuk spannender maakt dan mijn geromantiseerde schipbreukfantasieën, waaraan elke vorm van realiteitsbesef ontbrak.
Mijn kinderen komen op de eerste plaats. Hun gevoelens, gedachten en ontwikkeling zijn belangrijker voor me dan welk boek of welke god ook.
Ik heb altijd een goede moeder willen zijn. Ook toen ik nog christen was. Ik was toen niet minder liefdevol dan ik nu ben. Ik had alleen andere inzichten. Gelukkig heb ik nooit hoeven kiezen tussen mijn geloof en mijn kind, maar de volgorde was er wel. Eerst God en dan het kind. Zo was het vroeger ook. Gehoorzaamheid aan God was het enige dat telde!
Toch wil ik niet vergeten hoe goed mijn bedoelingen waren. En hoe ik alleen maar deed wat ik dacht dat goed was. Net zoals ik dat nu ook doe. Over tien jaar zijn mijn inzichten waarschijnlijk weer veranderd. Maar ik wil en zal nooit vergeten hoe intens ik mijn kinderen lief had, lief heb en lief zal blijven hebben.
Het is precies die liefde die mij ook verbindt met al die andere ouders, gelovig of ongelovig, die naar hun beste inzichten hun kinderen zo goed mogelijk opvoeden.
Er is ook onmacht en verdriet.
Omdat liefde geen garantie geeft dat je goed bezig bent.
En omdat er zoveel verschillende inzichten zijn over wat ‘goed’ is.
Wat zijn ze kwetsbaar, onze kinderen!
Internationale Week Zonder Geweld #weekzondergeweld
Lieve Inge,
messcherp en glashelder fileer je weer de Inge uit jouw jeugd en maak je pijnlijk duidelijk wat religie doet met mensen en vooral jong kinderen.
In de werkelijke wereld liggen de prioriteiten precies andersom. Zelf ben je de belangrijkste persoon in jouw wereld, dat kan niet anders, waar komt anders die drang tot leven en lijfsbehoud vandaan?
Zelfs mensen die voor de buitenwacht een vreselijk leven hebben hangen aan dit leven.
Dan volgen je geliefde partner, je kinderen, de familie enzovoort. Voor mij als atheïst speelt er geen enkele god een rol in dit geheel.
Liefs, Jos.
Lieve Jos, dank je wel voor je reactie! Ik geloof ook dat het goed is om jezelf op de eerste plaats te zetten. Ik merk echter ook nog steeds hoe lastig dit soms is, omdat het niet vanzelf gaat en ik de neiging heb om eerst voor anderen te zorgen en dan pas voor mezelf. Ik blijf het proberen, want ik geloof in het effect, zowel op mezelf als op mijn omgeving, van mezelf op de eerste plaats zetten.
Beste Inge,
met veel respect lees ik jouw openhartige beschrijjving van je ervaringen. Dit is heel verhelderend over de verwarrende invloed van dogma op jonge mensen en op hun relaties met anderen. Ik heb een lunk geplaatst op de tijdlijn van Facebook VPKK. Hartelijke groet, Annemie Knibbe
Beste Annemie, dank je wel voor je reactie! Wat fijn dat je het bericht wilde delen. Dank je wel! 🙂
Titanic is van 1994, maar er zijn vast veel andere voorbeelden te vinden met dit soort zelfopoffering. Als het vlot wel groot genoeg is, en de dorst en honger gaan kwellen, schijnt het gebruikelijk te zijn dat er gretige blikken worden geworpen op een mals kind. Sommige relazen spreken van loting. maar meestal geldt toch het recht van de sterkste. Ik heb je verhaal met een geamuseerde glimlach gelezen, maar vraag me nu af, of dat eigenlijk wel de bedoeling was.
Haha Johan, ik glimlach nu weer om jouw verhaal en geamuseerde glimlach.. dus dat zit wel goed! 🙂
Wat hier mis ging is een gezonde begeleiding in geloof. Zoals je fantasieen laten zien staat die los vd werkelijkheid. God vraagt nooit dat soort keuzes. Ik ben erg benieuwd in welke Christelijke groep U zat?? Wellicht wilt U dat melden. Hoewel het normaal is dat kinderen veel fantasie hebben, kan die van mij ook nog goed terug halen, en die fanta in het ouder steeds bijgesteld worden naar realiteit. Ik had bv fanta dat ik de hele nieuwbouw wijk in 1 dag af maakte, en ik met het buurmeisje, waar ik ” op ” was, er het mooiste, natuurlijk zelf gebouwde, huisje voor ons samen kreeg. Onzin natuurlijk, maar als kind gewoon een prettige bezigheid. Ik lees uit Uw fanta vooral eenzaamheid af, en geloofs fanta, omdat dragelijk te maken. Had U toen leuke contacten, vriendjes, broers, zusters, school, gezin ? Laat het maar eens voorbij komen, hoe stond het met eenzaamheid, pesten? Wat deed U als U zich onbegrepen/gepest/eenzaam voelde? Het kan dingen voor U duidelijk maken.
Wanneer ik terugkijk naar mezelf als christelijke moeder, dan schrik ik van de combinatie van mijn eigen fanatisme en de weerloosheid van mijn zoontje. Het draaide niet om hem, het draaide om mijn geloof, dat ook zijn geloof moest worden.
Maar moedertje toch, geloof staat vooral voor je liefdevol gedragen. Het is niet of dit of dat, niet geloof of kinderen. Beide zijn ze een bron van liefde. God kwam ook bij U in de vorm van een kind, want God schiep de mens naar zijn evenbeeld. En fanatisme komt vooral voort uit geen goede begeleiding hebben in het geloof. Het kan ook en, en. Stukje God, stukje kind, bij goede begeleiding wordt zo iets geintregeerd, dat is nu juist de rede waarom we kinderen met geloof opvoeden, dat het goed begeleid word, en niet, zoals met U, een eigen leven gaat leiden met uiterste en patstellingen als, dan maar geen God. Natuurlijk in de opvoeding nemen de kinderen veel aandacht, en is er dus minder aandacht voor God. En kinderen zijn belangrijker dan God, God kan voor zichzelf zorgen, kinderen niet. Toch zorgt U voor God, op het moment dat U goed voor Uw kinderen zorgt. U beoefend namelijk Liefde, dat is het enigste gebod wat Jezus gaf. Probeer gewoon lief te hebben, nou, duidelijk leesbaar dat U, Uw kinderen lief heeft, ik heb geen twijfel, zelfs de Gods verwarring die bij U ontstond uit gebrek aan begeleiding, die liet U niet op Uw kinderen komen. God eruit, mijn kinderen eerst…..kijk daar komt een patroon terug…….kinder fantas met keuze, hebben dezelfde patsstelling.
Lees ze nog maar eens door, U legt U zelf keuzes op in uw kindfanta. Behoorlijk heftige zelfs, en vooral geheel overbodig. En eigenlijk doet U dat nog steeds. Nu kiest U voor Uw kinderen, en niet voor God. Prima, dat mag. Echter ik ontraffel het nog iets dieper, kan dat eigenlijk wel. Zou God weggaan? Zou het bestaan van God weggaan? Omdat U, U zelf een onnodige keuze oplegt. Denkt U dat God U zal bestraffen, als U Hem niet meer wilt? Doet Hij niet. Waarom zou Hij, Hij is de Liefde zelf. Veel mensen worden door on-kundige begeleiders voor gehouden dat God dan straft. Hij heeft U eigen keuze gegeven, en eenmaal gegeven, zou het dus totaal liefdeloos zijn U te gaan bestraffen met gebruik van Uw eigen keuze. Voor God zelf, maakt het niet uit.
Alles een beetje samenvattend denk ik dat U zeer Gods gericht was als kind, iets wat zeer veel voor komt. U wilde vooral het goede doen, wat een normale Christelijke gewoonte is. Begeleiding daarin, is zeker niet goed geweest. Vanuit de normale fanta vh kind meen ik een breuk te zien naar de wereld om U heen toen. U deelde waarschijnlijk niet Uw fanta met mensen, en U kreeg geen goede feedback, van waaruit de fanta geen realiteits toets kreeg, als behalve in Uw eigen ouder wordend proces. Eenzaamheid klinkt zelf een beetje in de toon van dit, overigens prachtig geschreven, stuk. Man?
Ik denk dat het goed is om met kundige mensen te praten over het geloof, maar dan met mensen die dat zelf praktizeren. Ongelovigen die mensen over geloof onderrichten is net zo dom als franse les van een engelse leraar willen hebben. Hulpverleners kunnen goed zijn bij persoonlijk verdriet, maar ik heb al zoveel psychologen en psychiaters volledig mank zien gaan als ze het over God hebben. Ze hebben er vaak geen enkele affectie nog ervaring in, en alleen maar Bijbel lezen is ratio vullen en niet je hart. En dit is nou zo tof van God, die geeft jou gewoon die keuze. Mensen zijn niet minder voor God, als ze Hem afwijzen. Zo werkt het niet. Zou U niet meer van Uw kinderen houden als er een puberale onweersbui in de huiskamer hangt, en jij die rot moeder bent die steeds hetzelfde vraagt, of wat dan ook aan donder? Natuurlijk houdt U dan nog van Uw kinderen. En zo is God ook naar U, en wellicht zelfs nog veel geduldiger.Vertrouw gewoon in je eigen goede hart en bedoelingen.
Omdat ik U niet kan zien en horen, kan het natuurlijk dat ik Uw tekst niet goed begrijp, en wellicht dit antwoord niet geheel voor U van toepassing is. Dus kritisch lezen.
Gods zegenwens en alle goeds,
Ludo
Beste Ludo,
Waarschijnlijk verbaas je je, dat ik een beetje boos word van dit commentaar. Zelf geloof ik in een opperwezen, maar ik sluit uit, dat Inge ook maar iets kan met dit gepsychologiseer van de koude grond. Je blijft herhalen dat er iets aan de begeleiding schortte. En dat wou jij eventjes achteraf nog rechtzetten? Als je je had verdiept in het geheel van wat Inge heeft geschreven, wist je, dat juist het op haar inpraten van dominee en ouderlingen (kundige gelovigen!) averechts heeft gewerkt. Maar van jou moet ze maar eens “met de billen bloot”, en jou vertellen welk kerkgenootschap precies en of ze niet eenzaam was?. En dan kun jij het met nog zo’n stukje oplossen? God moge Liefde zijn, en geduld, jij bent dat niet. Ik proef arrogantie, eigenwaan, verwijten, al giet je er een “dierbaar” sausje over. Is de vermelde kinderfantasie van een huis bouwen voor het meisje waar je “op” was wel overwonnen? Het lijkt erop, dat je, grote stappen snel thuis, wilde dat het meisje geen nee meer kon zeggen tegen zo’n geweldige bouwheer. In deze reactie ben je ook nogal slordig en haastig in je conclusies. Daarvoor verontschuldig je je met: dan moet Inge maar kritisch lezen. En heus, als je het op kon brengen te luisteren naar ongelovigen, zou dat waarschijnlijk je eigen geloof verdiepen..
Waarde Johan,
een beetje boos worden is heel begrijpelijk maar ikzelf voel eerder een soort gelatenheid.
Ik heb denk ik over het badinerende “Maar moedertje toch” heen gelezen en de verdere inhoud van die reactie spreekt mij niet echt aan.
Inge heeft het proces dat zij doorgemaakt heeft en nog steeds doormaakt uiterst helder beschreven en als men zich daar inderdaad in verdiept blijft er weinig te vragen over.
Haar kritische blik heeft haar gebracht waar ze nu is en in mijn beleving is dat een reusachtig eind in de goede richting.
Ikzelf ben ook die weg gegaan maar de religie die ik achter me liet was veel minder streng en ik ben veel eerder gaan twijfelen dan zij.
Hierdoor keek ik al vroeg in het opvoedingsproces kritisch naar alles dat mij, het geloof aangaande geleerd werd, het kon geen wortel schieten en ik hoefde mij niet echt meer los te vechten.
Hoewel uw en mijn positie vanuit religieus oogpunt gezien lijnrecht tegenover elkaar staan, dank ik u voor de nuchtere wijze waarop u naast Inge staat,
met vriendelijke groet, Jos.
=========================================
Beste Ludo,
in de tweede alinea van uw betoog lijkt u de kern van “De liefdesladder” gevonden te hebben ware het niet, dat u de belangrijke, laatste regel buiten beschouwing hebt gelaten :
“Wanneer ik terugkijk naar mezelf als christelijke moeder, dan schrik ik van de combinatie van mijn eigen fanatisme en de weerloosheid van mijn zoontje. Het draaide niet om hem, het draaide om mijn geloof, dat ook zijn geloof moest worden.
Kinderen zouden hiertegen beschermd moeten worden. Maar hoe?”
Realiseert u zich eens dat het geloof u aangeleerd werd door uw ouders, die het op hun beurt weer van hun ouders kregen aangeleerd. Dit gebeurde op de leeftijd waarop u als kind het kwetsbaarst was en zich niet kon verweren.
Stelt u zich eens voor dat men kinderen groot zou brengen zonder geloof, hoeveel van die kinderen zouden in hun volwassenheid nog een geloof gaan zoeken denkt u?
Weinig denk ik.
Neemt u de moeite eens om de site “Positief atheïsme” van Peter van Montfoort te bezoeken
en de homepage serieus door te lezen. U zou er wel eens aardige inzichten op kunnen doen.
Vriendelijk groetend,
Jos.
Ik heb van haar een terug reactie gehad die positief was en iets duidelijk maakte. Blijkbaar zag zij mijn goede bedoelingen wel. U niet. Met Uw reactie kan ik niets. Het zegt alles over U, want het is Uw reactie, beetje vertrouwen houden in de mensheid.
Beste Ludo, bij herlezing van mijn reactie blijk ik daar nog steeds, na bijna 10 maanden achter te staan. Ik ben dan ook blij dat die alles over me zegt, Mijn enige bedoeling was om Inge, slachtoffer van gelovigen die haar trachtten te kleineren in bescherming te nemen. Zelf had ze het inderdaad wat moeilijk met van zich afbijten en de tik op de neus toe te dienen die je verdiende. Ik ben dankbaar dat ik dat heb mogen zijn. Want geloven is vooral liefde, stel je, en soms breng je dat blijkbaar ook in de praktijk, inderdaad kan een orthodoxe katholiek dat ook, maar de kleinerende toon waarop je Inge toespreekt getuigt van iets heel anders. Als je de discussie verder hebt gevolgd, weet je, dat Inge PTS-therapie gaat volgen, aan de noodzaak waarvan jij 10 maanden terug hebt bijgedragen, en nu weer probeert bij te dragen. Ik kan je in elk geval melden dat Inge kennelijk weerbaarder is geworden, en haar mildheid van nu voortkomt uit innerlijke kracht. Het is ronduit tragisch, dat een reflectieperiode van 10 maanden jou kennelijk niets heeft geleerd.
Beste Johan,
Zowel de reactie van Ludo als de reactie van jou kan ik als betuttelend bestempelen.
Onderstrepen dat iemand slachtoffer is en voor iemand opkomen, zou immers kunnen impliceren dat je er vanuit gaat dat diegene niet voor zichzelf kan opkomen.
Betuttelend dus.
Maar ik kies ervoor om anders te kijken. Ik zie twee mannen die geraakt zijn door een verhaal en beiden ook een punt willen maken. Beiden met de beste bedoelingen.
Ik zie ook dat geen van beide precies kan begrijpen hoe het voor mij was/is en dat hoeft ook niet. Ik probeer daarom ook vooral te luisteren naar wat mij verteld wordt en te ontdekken wie de mens daarachter is.
Zowel het verhaal van Ludo als het verhaal van jou zegt niets over mij, maar wel veel over hoe jullie op dit moment naar mij kijken.
Ik wil jullie beiden danken voor jullie betrokkenheid en heb totaal niet de behoefte om me te verdedigen. Waarom niet? Omdat ik mij niet aangevallen voel. Niemand zei iets over mij. Jullie lieten alleen zien hoe jullie op dit moment over mij denken. Prima. 🙂
Beste Ludo,
Dank u wel voor uw reactie. Ik denk dat u mij inderdaad niet helemaal begrepen heeft, maar dat neemt niet weg dat ik uw woorden met belangstelling heb gelezen. Het wel of niet krijgen van de juiste begeleiding en het wel of niet eenzaam zijn heeft in mijn geval niet geleid tot mijn beslissing om uit de kerk te stappen. Het waren mijn eigen gedachten die mijn geloof van vroeger ontkrachtten.
Dank voor uw tip om op mijn goede hart en goede bedoelingen te vertrouwen. Ik doe dat zo goed ik kan. En wens u hetzelfde toe! 🙂
Hartelijke groet,
Inge
Vorige week keek ik op België (Canvas) naar een documentaire, deze keer ging het over geloven op Urk. Een lief verloofd stel; serieus gelovend. Geen sex voor het huwelijk, en ook het rijtje : “eerst God, dan de partner”. Scheiden zal nooit gebeuren zeiden ze en ik dacht:” het leven heeft jullie nog geen klappen gegeven, het is zó heerlijk maar ook zó naïef, hopelijk voor hen blijft het de kracht van hun leven.. Maar ik was eens ook zó; het verhaal van Abraham die zijn zoon Isaak zou moeten offeren; ik dacht in het verleden wetende hoe het af zou lopen, “wat een Gods vertrouwen”. Totdat iemand me vroeg : “wat vindt je er echt van”? Ik kon niet anders zeggen net als jij: “als iemand dat nu zou willen doen dan bel ik meteen de politie en hoop ik dat er een plaatsje is in een psychiatrisch ziekenhuis.De Bijbel lezen en het werkelijke leven sluit bij mij niet altijd aan.Toen ik nog in een letterlijke hel geloofde kon ik niet genieten van geloven; want er waren zoveel fijne mensen die daar dan misschien zouden belanden. En als ik het beeldend voor mij zou zien en één van mijn kinderen ging er naar toe, ik zou haar/ hem achterna rennen. Dat soort liefde begrijp ik, nee dan zou ik niet Gods wil doen. Maar als dat Gods wil is vraag ik me af of ik daar iets mee kan.Dus ik ben vrijzinniger en niet ongelovig. Misschien omdat ik niet zonder geloven kan, misschien omdat ik een absolute cherrypicker ben, maakt me niet meer uit. The answer my friend, is blowing in the wind, the answer is blowing in the wind.
Dank je wel, lieve Storm, voor je prachtige, herkenbare, openhartige en verbindende reactie! 🙂
Aangrijpend verhaal, ik heb zelf ook wel eens met een variant ervan te maken gehad. Mijn ouders zijn gescheiden en mijn vader is hertrouwd met een weduwe en heeft toen haar kinderen geadopteerd. Mijn moeder heeft dat nooit kunnen verkroppen, is in de wraakzucht belandt en heeft zich, uiteindelijk, doodgedronken. Maar zij stelde ook de vraag; stél dat je met je echte broertje én met je geadopteerde broertje en zusje op een boot zit en die boot vergaat; wie redt je dan het eerst. Ik heb me er toen ‘uitgeredt’ door te zeggen dat ik degene zou redden die het dichtst in de buurt was. Nu ja, ‘uitgeredt’, dat leverde me alsnog een stevig pak rammel op, maar goed.
Beste Anthony, over aangrijpend verhaal gesproken…! Wat een aangrijpende geschiedenis en wat een onrechtvaardig loyaliteitsconflict werd je opgedrongen… ! En je kon je er met geen mogelijkheid uitredden dus…
Dank je wel voor het delen van dit stukje van je geschiedenis. Ondanks dat ik het zelf was die mijn loyaliteitsconflict verzon, zie ik toch de overeenkomst in de zwaarte van de keuze waar je je voor gesteld wist.
He, wat herkenbaar dit. Ik lees uit de verschillende berichten op je blog af dat je, net als ik, hooggevoelig bent. De combinatie van hooggevoeligheid en een strikte christelijke (calvinistische) opvoeding, heeft mij tot precies dit soort voorstellingen geleid. Het besef dat je voor alle mensen de minste moet zijn, jezelf verachten – en toch dat diepe verlangen om goed (genoeg) te zijn, dus jezelf opofferen.
Helaas is het niet alleen fantasie. Vooral nu ik sinds een jaar voor mezelf heb toegegeven dat ik niet meer geloof, zie ik hoe dit geloof mij heeft gevormd.
Het wegcijferen van mezelf, schuldgevoelens, minderwaardigheid: het raakt me nog steeds iedere dag in mijn familiesfeer, op het werk en in de persoonlijke sfeer – en ik wijt dit direct aan het ‘als Jezus willen zijn’ en ‘de ander uitnemendheid achten dan jezelf’.
Ik ben (gelukkig) al jaren niet meer in een zware kerk te vinden geweest, maar ik nam deze bagage, en de instelling natuurlijk wel mee naar andere gemeentes.
Nu ik geloof-af ben, zie ik het duidelijker. Het heeft me gevormd. Er is weinig plaats geweest voor mijn gevoel in mijn jeugd. Religie, langdurige ziekte van een zus, de afwijzing van mijn homoseksualiteit schiepen een situatie waarin – onbedoeld, geloof ik oprecht – ik mezelf zonder meer onderaan de waardeketen plaatste.
Ik probeer het nu om te draaien. Mijn natuurlijke hooggevoeligheid en mijn in mijn kindertijd aangeleerde nederigheid kan ik niet veranderen. Die illusie heb ik niet. Maar nu ik me ervan bewust ben, kan ik er naar handelen.
Sinds een jaar ben ik werkzaam in de hotelbusiness, een branche waarin zowel gevoel als dienstbaarheid positieve eigenschappen zijn.
Op seks en relatiegebied weet ik waarbij ik me prettig voel, en mijn natuurlijke en aangeleerde gedrag werken voor mij nu mee op een goede manier.
Wat overblijft is een verstoorde relatie met m’n familie. Ik heb afstand genomen. Contact is oppervlakkig, maar niet onvriendelijk. Mezelf zijn durf ik bij hen nog altijd niet volkomen. Er ligt nog te veel boosheid naar de afwijzing vanuit hun geloof. Ik hoop dat dat mettertijd nog zal verbeteren.
Lieve Neliz,
Dank je wel voor je openhartige en herkenbare reactie! Zo te lezen heb je een lange (wellicht eenzame) weg afgelegd en ben je ook al ontzettend ver gekomen. Diep respect daarvoor! Wat ik herkenbaar vind, is dat het aangeleerde, de ‘blauwdruk’ altijd aanwezig blijft en niet uit te wissen valt. Tegelijk herken ik ook hoe je dat om kunt zetten in iets constructiefs, zoals jij doet met je werk waarbij je juist deze eigenschappen kunt gebruiken.
Ik vind het heel erg voor je, dat de relatie met je familie verstoord is. Soms is het nemen van afstand inderdaad het enige en ook het beste dat je kunt doen.
Ik wil je van harte sterkte toewensen, ook omdat ik uit ervaring weet hoe het hart van een kind misschien wel altijd zal blijven verlangen naar erkenning, ook wanneer dit niet valt te verwachten… Een langgerekt hopen maakt het hart ziek… maar probeer maar eens te stoppen met hopen… dat is een heel proces!
Ik ga zelf binnenkort weer eens beginnen aan het boek ‘Illusies’ van Ingeborg Bosch. Mocht je het nog niet kennen: aanrader! Meer over dit boek vind je op de boekenlijst: https://dogmavrij.wordpress.com/boekenlijst/
Heel veel sterkte met wat jou pijn doet!
Voor wat het waard is: ik ben trots op je.
Waarde Neliz,
het doet mij deugt dat u zich een weg gevonden heeft uit het knellende keurslijf van het calvinistisch-christelijke milieu.
Ook u ervaart de moeilijkheid, zoniet de onmogelijkheid om op volwassen leeftijd het tij te keren en de zware bagage van de opvoeding in dit milieu kwijt te raken.
U moet er mee leren leven maar u slaagt er in om een nieuw evenwicht te vinden.
In wat u met ons deelt zie ik een prachtig mens,
Jos.
Beste Inge,
Ik heb vergelijkbare ervaringen en als ik terugkijk besef ik ook hoe ik verstrikt geraakt ben in een contraproductief godsbeeld dat je vanuit de bijbel heel goed mee kunt legitimere, zeker als mensen beweren dat de bijbel van kaft tot kaft het woord van god is. Het zijn de typische ervaringen van het leven in een sekte. Veel later heb ik van een – overigens christelijke- psycholoog geleerd dat dit soort gedachtenstromen obsessies zijn en dat een anti-depressivum je al af kan helpen van waanideeën als de ‘zonde tegen de heilige geest’. Je kunt er van af komen maar het heeft in mijn geval een gevoeligheid achterlaten die maakt dat ik liever een beetje wegblijf bij de bijbel, afgezien van een paar teksten die ik mooi en bemoedigend vind. Ik vergelijk het met een ex-alcoholist die maar beter weg kan blijven bij de fles, en hooguit nog eens een enkel glaasje champagne drinkt met oud en nieuw.
Het ligt er enorm aan wat voor godsbeeld je hebt en hoe diep zich dit in je gedachten nestelt. Ik heb in mijn christelijke tijd veel mensen ontmoet die daar heel relaxed mee omgingen, dus dat kan ook. In mijn wijk wonen trouwens veel moslims die een beetje te vergelijken zijn met synodaal gereformeerden. Wel gelovig maar niet echt scherpslijpers. En ze stellen het altijd geweldig op prijs als ik bij hun iftarmaaltijden aanschuif.
Mijn devies: geniet, maar geloof met mate. Het ga je heel goed.
Beste Ype,
Dank je wel voor je herkenbare reactie. Het godsbeeld dat je hebt bepaald inderdaad zoveel! Ik heb dat zelf ervaren toen mijn godsbeeld steeds ruimer werd en mijn angst voor ‘de god der wrake’ steeds kleiner, tot deze uiteindelijk verdween uit mijn dagelijks leven. Mocht God bestaan, ben ik niet bang voor hem/haar. Dat geeft zoveel rust!
Maar de gevoeligheid die jij beschrijft, herken ik ook. Als ik in mijn omgeving geconfronteerd wordt met een streng beperkend godsbeeld, kan ik daar slecht tegen en voel me dan al snel boos worden. Om hardop vloeken in een behoudende kerk te voorkomen, kan ik daar beter met een grote boog omheen lopen… 😉
Het ga jou ook heel goed! 🙂
Beste Jos,
“Hoewel uw en mijn positie vanuit religieus oogpunt gezien lijnrecht tegenover elkaar staan.” Dat lijkt me te scherp gesteld. Zoals ik meldde, ga ik uit van, of liever ben ik uiteindelijk terechtgekomen bij het postuleren van een opperwezen, maar denk vooral niet dat ik iets heb met de onaangename, slechtgehumeurde en wraakzuchtige god van het christendom. De primitieve voorstellingen van een bedoeienenstam van ruim 3000 jaar terug zijn niet aan mij besteed. Bijv. 2 Samuel 12:8-12. David straffen door zijn verzameling vrouwen door de vijand op klaarlichte dag te laten pakken. Nee, onvoorstelbaar, evenals de mentaliteit van psalm 137: “Heil hem, die uwe kinderen grijpt en verplettert tegen de rots”. En dit mondt dan uiteindelijk uit in een verzoening door het bloed van de eigen zoon, waar christenen blijkbaar liever niet te diep over nadenken, anders zouden ze wel feestelijk bedanken voor een plaatsvervangend bloedoffer. Afwijzing daarvan is wat ons eerder bindt.dan verdeelt, dunkt me. Zoals ik op 5-jarige leeftijd constateerde dat de baard van Sinterklaas met touwtjes vastzat, liet ik kort daarop al goed merken dat ook de kerk aan mij niet besteed was. Bij voorkeur bestempel ik mijzelf dus als heiden.
Met vriendelijke groet,
Johan Nijhof
Waarde Johan,
het postuleren van een opperwezen staat volgens mij lijnrecht tegenover het inzicht van de atheïst, die simpelweg niet gelooft in het bestaan van een opperwezen. Uzelf vervolgens als heiden bestempelen brengt onze posities niet dichter bij elkaar, een heiden is niet a priori een goddeloze.
Hoewel ik mij gemakshalve atheïst noem ben ik feitelijk antitheïst. Ik ben van mening dat godsgeloof in het algemeen en religie in het bijzonder schadelijk, zo niet desastreus zijn voor een humanitaire samenleving.
Al eerder werd opgemerkt dat deze site geen arena mag worden voor schermutselingen over allerlei meningsverschillen.
In mijn reactie van 20 september 2015 op het blog “In de Steigers!” heb ik mijn e-mail adres vermeld, wellicht kunnen we via dit kanaal verder van gedachten wisselen.
Fijn weekend, Jos
Beste Johan,
ik heb je bericht ontvangen en gelezen, echter, tijdens het beantwoorden is mijn mailprogramma gecrasht.
Ik heb de boel weer aan de gang gekregen maar jouw mail en mijn antwoord in wording zijn verdwenen.
Derhalve heb ik jouw mail adres niet meer. Wil je zo goed zijn nogmaals te reageren zodat ik alsnog met je in contact kan komen?
Vriendelijke groet, Jos.
Als ik de reacties lees op de blogs van Inge dan heeft ze het er maar druk mee. Ze vervullen mij doorgaans niet met vreugde.
Ja, het roept nogal wat op. Zowel weerstand als herkenning/opluchting. En dan te bedenken dat de meeste reacties nog altijd per mail komen.. 😉
Beste Inge
Inmiddels heb ik zo’n beetje al je verhalen op deze site gelezen en ik moet zeggen dat ik daar diep van onder de indruk ben. Zelf ben ik nooit gelovig geweest alleen al om de “goddeloosheid” die in mijn ogen in het christelijk geloof zit ingebakken. Dat klinkt wellicht wat paradoxaal, maar dat is hoe ik het zie. Ik doel dan op de wreedheden die in de bijbel staan beschreven, die meer dan eens op instignatie van god plaatsvonden en ook wel werden uitgevoerd door god zelf. Ik zeg weleens : zelfs al zou ik geloven in die god dan nog wil ik daar niets mee te maken hebben, ik wil daar op geen enkele wijze mee geassocieerd worden.
Ik heb bewondering voor de milde en nooit haatdragende wijze waarop je schrijft over hetgeen je beleefd hebt. Nergens proef ik haat tegen degenen die je dat geloof hebben opgedrongen. Ik kan dus iets van je leren want zelf heb ik nogal eens de neiging om me heel in uiterst scherpe bewoordingen af te zetten tegen dat geloof en ook tegen gelovigen die rotsvast in hun overtuiging blijven staan. Ik ben dus veel minder mild dan jij. Zie dat niet als een aansporing naar jou ook wat minder mild te worden. Je bent zoals je bent en daar is niets mis mee. Integendeel ik vind je een mooi mens en wens je het allerbeste toe.
Onvolprezen Wim Kiewiet,
gij zijt een oplettend lezer, chapeau.
Dank je wel, Wim! Ik kan ook ontzettend scherp zijn, maar probeer dat te voorkomen, omdat ik meer geloof in verbinding en empathie. Niet alleen voor anderen, maar ook voor mezelf. Ik wil ruimte geven aan emoties, zonder deze te gebruiken als excuus om er maar op los te slaan, al dan niet verbaal.
Geachte Annemarie Knibbe, je gaat wel wat kort door de bocht. Is het kindermisbruik in de kerk een gevolg van de dogma’s of van mensen, die niet handelen naar hun dogma’s?
Een van de ‘dogma’s’ van de kerk is nog altijd de belijdenis,dat Jezus wederkomt om te oordelen de levenden en de doden. De vrees voor het oordeel van God zal, mits oprecht geloofd, velen juist weerhouden van het plegen van misdaden.
God is ook genadig voor wie oprecht spijt heeft en dat ook toont, zeker aan degenen die hij (of zij) ernstig heeft beschadigd. Dat is een ander dogma.
Het christelijk geloof vraagt niet om jezelf op te offeren of weg te cijferen. Je moet je medemens liefhebben als jezelf, niet meer dan jezelf. Wrok koesteren jegens degenen die jou heel erge dingen hebben aangedaan lost niets op voor jezelf volgens mij. Hiermee bedoel ik absoluut niet te zeggen, dat het zo erg niet was wat de ander (je) heeft (aan)gedaan. Maar het geloof dat ik de dingen die ik zelf en anderen verkeerd deden bij de rechtvaardige en tegelijk barmhartige Rechter kan neerleggen geeft mij wel rust.
Weet je zeker dat het christelijk geloof niet vraagt om jezelf op te offeren? Ik weet wel dat het ene ‘christelijke geloof’ het andere niet is en dat bv in esoterisch christendom veel ruimte is voor eigenliefde, maar binnen de gereformeerde traditie heb ik andere geluiden gehoord. En andere conclusies getrokken, die uiteraard alleen iets over mij zeggen. Tegelijk weet ik dat meer mensen deze conclusies hebben getrokken.
Ik las namelijk ook Luc 14: 26: “Indien iemand tot Mij komt en niet haat zijn vader, en moeder, en vrouw, en kinderen, en broeders, en zusters, ja, ook zelfs zijn eigen leven, die kan Mijn discipel niet zijn.” en Fil. 2: 3: “zonder zelfzucht of ijdel eerbejag; doch in ootmoedigheid achte de een de ander uitnemender dan zichzelf”.
Weer mooie blog Inge….en veel ‘commentaar’….zou weer heel veel kunnen zeggen maar doe het niet…er is zoveel verschil tussen menselijke bevindingen.Het is zo enorm divers en ik snap hoe dat komt. Harry Kuitert zei het al : Alles wat van boven komt , komt van beneden…..
Ik ben inmiddels op heel wat plaatsen in de wereld geweest en overal denkt men verschillend over god of goden…er zijn honderden , misschien wel duizenden verschillende geloven ( overtuigingen)….logisch..alles wat wat boven komt ,komt van beneden….De mens is echt heel ‘erg’…..
Dank je wel voor je reactie, Niek! Mooie aanvulling geef je, met de woorden van Harry Kuitert, dank! 🙂
‘Alles wat van boven komt, komt van beneden’. Bij alles wat Kuitert betwijfelde lijkt deze stellige uitspraak opeens boven alle twijfel verheven.
Maar Jezus Christus dan, geboren in het jaar -4 of zo in Bethlehem, gestorven op Golgotha en opgestaan? Deze door de kerk sinds het begin van de jaartelling beleden waarheden kunnen niet bewezen worden, maar ook niet gefalsificeerd. Deze gebeurtenissen kunnen niet tegelijk waar (voor de één) en onwaar (voor de ander) zijn.
Aan het einde van de maand, die vandaag begint zal weer kerst gevierd worden. Wat vieren we dan eigenlijk? Dat Jezus van Boven naar beneden werd gezonden om kortzichtige, beperkte en zondige mensen zoals ik er één ben te redden.
Henk.
Dat iets niet gefalsificeerd kan worden doet niet ter zake en is irrelevant. Je kunt ook niet falsificeren dat elfjes, kabouters, roze eenhoorns of blauwe mannetjes die binnenin de planeet Venus leven, bestaan. Het is per definitie onmogelijk te bewijzen dat iets niet bestaat. Jij poneert de stelling dat Jezus naar de aarde kwam, derhalve dien jij je eigen stelling te bewijzen.
Overigens hoefde Jezus niet naar beneden te komen om je te redden, nergens voor nodig. Als de god waar jij in gelooft jou wil redden, dan doet die dat toch gewoon. Waarom zou god daar Jezus voor nodig hebben?
Daar bovenop, jij gelooft toch ook dat Gods wil geschiedt. Welnu, als God wil dat jij gered wordt, dan ben je al gered. Klaar. Er hoeft dan niemand naar de aarde gezonden te worden.
Beste Karssenberg,
Vreemd dat je het bestaan van elfen minder waarschijnlijk acht dan wederopstanding. Op grond waarvan? In Ierland is het geloof aan elfen nog erg levend, je zou verbaasd staan hoeveel Ieren nog steeds daarin geloven, waarschijnlijk meer dan daar nog katholiek zijn. In Schotland waren het er in de 19e eeuw liefst 95%, helaas zijn er geen hedendaagse enquêtes, maar volgens IJslandse berichten gelooft de helft van hen in elfen. Over een nog erg levend geloof kun je juist moeilijk spreken bij het opstandingsgeloof. Maar ook Conan Doyle, de toch niet echt domme auteur van Sherlock Holmes, geloofde er stellig in, op grond van een foto, die n.b. berustte op een prent uit een kinderboek. Ik zie trouwens wel overeenkomsten tussen dat kinderboek en jouw bijbel.
Jezus was volgens de bijbel bij lange na niet de enige dat weekend, (Matt. 27:52-53) maar de vermelding van lieden die uit hun graven opstonden en wandelden door de straten van Jeruzalem, wordt al heel erg lang als een ongemakkelijk feit weggeduwd. Vele orthodoxe mensen zijn stomverbaasd als ze daarmee geconfronteerd worden. Toch geeft het heel duidelijk aan, dat de niet rationalistische mens in die tijd bereid was vrijwel alles klakkeloos voor zoete koek aan te nemen.
Tenslotte: er bestaat ook een meerwaardige logica (zie daarvoor bijv. Wiki) De Chinese logica kent drie waarden, en is daarmee een van de meerwaardige logica’s. De derde waarde zou vertaald kunnen worden met “niet-waar en niet-onwaar”. Deze waarde impliceert bijvoorbeeld dat uit de constatering “de deur is niet dicht” niet de conclusie getrokken kan worden dat de deur open is.
Met vriendelijke groet,
Johan Nijhof
Henk, zoals Kuitert stellige uitspraken kan doen, zo kan jij dit ook, blijkens je zojuist geschreven stukje. En wat is er mis met ergens in geloven? Waarom zou je je daar tegen verzetten, terwijl je nota bene zelf ook ergens van overtuigd bent?
Ondanks dat je stelt dat gebeurtenissen zoals de geboorte van Jezus niet tegelijk waar en onwaar kunnen zijn, zijn ze dit wel in de verschillende belevingswerelden van mensen. Zoals mensen die het niet geloven, mensen die het wel geloven ‘laten’, zo zouden mensen die het wel geloven, mensen die het niet geloven moeten ‘laten’.
Inge, dat laatste is helemaal waar. Mensen, die ‘het’ wel geloven mogen het zeker niet opdringen aan anderen. Kinderen, die wordt geleerd dat de bijbel de wáarheid vertelt maken later zelfstandig de keuze om al of niet te blijven geloven wat hun geleerd is. En anderen, die als kind niet bij het geloof zijn grootgebracht komen soms later tot de vaste overtuiging, dat de bijbel waar is.
Ik heb wat moeite met het idee, dat iets waar of niet waar kan zijn in de belevingswereld. Als dat zou opgaan voor feiten uit de bijbel dan kan datzelfde toegepast worden op andere gebeurtenissen, die langer of korter geleden hebben plaatsgevonden. Er is een waarheid over wie de MH17 hebben neergehaald (ongeacht of deze waarheid ooit achterhaald kan worden). Als iemand wordt beschuldigd van het plegen van misbruik dan accepteren we toch niet, dat iemand zich verdedigt door te zeggen, dat hij het in zijn belevingswereld niet gedaan heeft?
De opstanding van Jezus kan niet waar en onwaar tegelijk zijn. Deze heeft plaatsgevonden of niet plaatsgevonden. Een tussenweg is er niet.
Als de opstanding van Jezus niet heeft plaatsgevonden dan is het christelijk geloof in feite gebakken lucht. Iets wat ‘van beneden’ komt, zou Kuitert zeggen. Dan was Jezus met zijn pretentieuze uitspraken eigenlijk niet goed bij zijn hoofd (als hij al werkelijk bestaan zou hebben en niet een mythologische figuur is, zoals sommigen denken).
Als de opstanding van Jezus wel heeft plaatsgevonden dan kunnen we daar niet omheen. Dan is er misschien nog wel meer waar van wat Hij gezegd en beloofd heeft. Dan wordt alles anders.
Velen in deze wereld, die stellig overtuigd zijn van het laatste laten anderen die dit niet geloven in hun waarde. Dat moet ook en mag niet anders. Het hoeft ook niet. Wie vast gelooft hoeft de waarheid niet met (verbaal) geweld aan anderen op te dringen.
“Mensen, die ‘het’ wel geloven mogen het zeker niet opdringen aan anderen. Kinderen, die wordt geleerd dat de bijbel de wáarheid vertelt maken later zelfstandig de keuze om al of niet te blijven geloven wat hun geleerd is.”
Ziet u de tegenstelling niet? Komt ie nog een keer :
“Mensen, die ‘het’ wel geloven mogen het zeker niet opdringen aan anderen. Kinderen, die wordt geleerd dat de bijbel de wáarheid vertelt maken later zelfstandig de keuze om al of niet te blijven geloven wat hun geleerd is.”
Nog niet? Laat dan ook maar…..
Beste Wim Kiewiet, er zijn maar heel weinig mensen die claimen dat er elfjes, kabouters etc. bestaan. Alleen daarom al gaat je vergelijking met de claims van het christelijk geloof niet op. Bovendien maakt niemand zich druk om elfjes etc. Voor mijn part zweven er tienduizend paarse theepotten door het heelal, ik kan het niet-bestaan van dit soort objecten niet bewijzen. Mijn leven wordt er niet echt anders van, als ze er wel zouden zijn. Maar wees eerlijk, als Jezus nu eens echt opgestaan was uit de dood dan kun je daar niet schouderophalend op reageren.
Het ging mij er ook nu niet om of de christelijke claims waar zijn of niet. Mijn punt was, dat ze niet tegelijk waar en onwaar kunnen zijn. Met dat laatste zal toch ieder redelijk denkend mens, gelovig of niet-gelovig het mee eens moeten zijn.
Ik ben ervan overtuigd, dat Jezus uit de dood is opgestaan. Maar ik kan dat niet logisch bewijzen. Maar de belangrijkste dingen waar een mens van overtuigd is kunnen niet bewezen worden en hoeven dat ook niet.
Met vriendelijke groeten,
HenkKarssenberg@gmail.com
Dag Inge,
Je schreef:
‘Ik las namelijk ook Luc 14: 26: “Indien iemand tot Mij komt en niet haat zijn vader, en moeder, en vrouw, en kinderen, en broeders, en zusters, ja, ook zelfs zijn eigen leven, die kan Mijn discipel niet zijn.” en Fil. 2: 3: “zonder zelfzucht of ijdel eerbejag; doch in ootmoedigheid achte de een de ander uitnemender dan zichzelf”.’
Jezus kan toch niet bedoeld hebben, dat je haatgevoelens koestert tegen je vader en moeder. Tenzij je Hem als een warhoofd ziet, die de ene keer dit zei en de andere keer het omgekeerde. Wat Jezus dan wel bedoelt? Hij zei de dingen vaak zo, dat er een scheiding kwam tussen degenen die op zoek zijn naar de waarheid en anderen die het schouderophalend voor gezien houden.
Ook de andere tekst die je aanhaalt kan toch niet betekenen, dat je jezelf moet wegcijferen of dat er geen ruimte is voor eigenliefde. Vers 4 luidt (in de Bijbel in Gewone Taal): denk niet alleen aan jezelf, maar ook aan de ander. Dat geldt over en weer. Ik moet jou hoogachten (en dat doe ik oprecht) en jij moet de ander hoogachten en voorzover ik jou ken uit je teksten doe je dat ook.
Ik durf de stelling wel aan, dat wie zichzelf wegcijfert niet de ander kan dienen.
Beste Henk Karssenberg,
Waarom zou Inge voor jou Luc 14: 26 moeten uitleggen? Het staat er wel degelijk en is geformuleerd met alle felheid en gemis aan nuance, dat we nu eenmaal van Jezus gewend zijn. Psychiatrische inrichtingen zitten vol met mensen die denken dat ze Jezus zijn, en Jezus was de eerste die dat dacht.
Met vriendelijke groet,
Johan Nijhof
Beste Henk,
Het heeft geen zin om hier een gesprek aan te gaan over hoe de bijbel uit te leggen. Alleen al vanwege het feit dat de bijbel voor mij totaal geen gezag meer heeft, om het even met welke bril op ik de bijbel lees.
Ik wil je/jullie er ook weer aan herinneren dat deze site geen plek is om met elkaar te strijden over wat de juiste manier is om naar het leven te kijken en met het eventuele bestaan van ‘onzichtbare zaken’ om te gaan.
Jos en Johan hebben daarom keurig netjes hun gesprek elders voortgezet. Dank!
Ik wil jou, Henk, vragen om dit ook te doen. Je blijft hier uiteraard van harte welkom, maar laat de ‘geest van verkondiging’ dan thuis.
Voor Henk: https://www.facebook.com/ikbeneenafvallige/posts/962319953811548
Ik heb het begrepen, Inge. Maar ik werd niet bevangen door de geest van verkondiging, maar door de geest van verdediging. Jij was het namelijk zelf die twee bijbelteksten aanhaalde. Als de bijbel voor jou geen enkel gezag meer heeft dan kun je er naar mijn bescheiden mening ook beter geen losse uit hun verband gerukte teksten bijhalen.
No bad feelings, maar dat wilde ik wel even kwijt.
Ja, daar heb je wel een punt! Ik begrijp ook dat je je wilde verdedigen. Ik voelde me ook zo, toen ik die teksten noemde. Dat was namelijk een reactie op jouw uitspraak: “Het christelijk geloof vraagt niet om jezelf op te offeren of weg te cijferen.” Ik wilde een nuance maken in wat volgens jou ‘het christelijk geloof’ is. Er zijn zoveel verschillende versies van dit geloof.. zoveel aannames, opvattingen, conclusies, vertalingen en kerkscheuringen… Ik denk dat we elkaar alleen maar kunnen vertellen wat we zèlf geloven en niet wat ‘de leer’ is van bv ‘de christenen’.
OK, Inge. Hierbij keer ik jou mijn andere wang toe en doe er verder het zwijgen toe. 😏
Eindelijk…..
Heb je het gevoel dat ik op je andere wang een klap gegeven heb?
Hoe dan ook, kus op de wang die je me toekeert. 🙂
Dankjewel’ Inge. Stiekem hoopte ik op deze reactie. 💝
Al eerder beschreef ik hier de voor mij juiste volgorde van de liefdesladder, waarbij geen enkele god een rol speelt, nog niet eens op de onderste sport.
Zonder is de wereld al mooi genoeg :
Lieve Jente
Drie januari, lieve Jente,
Bracht je in Breda de lente.
Daar zag jij het levenslicht,
Maakte een moeder van mijn nicht.
Nu beginnen mooie tijden,
Met die moeder aan je zijde,
Want al ken je weg noch steg,
Zij helpt je op jouw levensweg.
En zo zul je gaan beseffen,
Beter kon je het niet treffen,
Dat liefde, lief klein mensenkind,
Altijd alles overwint.
Geluk wens ik jou alle dagen,
En antwoord op de meeste vragen,
Je moeder en jou wens ik, meis’,
Een wondermooie levensreis.
Oudoom Jos.
Prachtig, Jos! Wat een juweeltje weer en inderdaad, het beschrijft de schoonheid van het leven heel erg treffend!
Zoals ik al zei: ‘een stuk weerbaarder geworden’. Ik ben blij je reactie te lezen. Ook ik heb geen behoefte mijn woorden te verdedigen, Ik had gewoon Tausch gegoogled en dat leidde automatisch tot die reactie. Stel je voor dat Dogmavrij zou verworden tot een centrum voor Mariaverering!