In de Gereformeerde Kerken van na de Vrijmaking kwam al spoedig de grondslag opnieuw in geding door
a) het toelaten van verschillende dwalingen
b) het ter-discussie-stellen van de Drie Formulieren van Eenheid.
Drie dwalingen leidden in de zestiger jaren tot een breuk:
1. In 1960 schreef ds B. Telder uit Breda een boek over wat er gebeurt na het sterven van een gelovige. Daarin leerde hij, dat de héle mens dan rust in het stof van de aarde. Pas met de jongste dag worden we daaruit weer opgewekt. Er is niet een ziel die meteen al bij het sterven naar Christus zou gaan (zie daarvoor HC Zondag 22).
2. Ds. L. E. Oosterhof uit Beverwijk leerde, dat Christus voor alle mensen gestorven is. Hierdoor deed hij tekort aan de eer van Christus (Hij zou wel voor ieder gestorven zijn, maar ze toch niet allen kunnen redden). Deze visie betekent verder, dat ook verloste christenen toch weer verloren kunnen gaan. Zo verdwijnt echter de zekerheid van het geloof. (Zie hierover DL hf II en hf III/IV.)
3. In Kampen leerden verschillende predikanten, dat de wet (ook die van de Tien Geboden) zijn tijd heeft gehad. In het NT kunnen we er nog wel van leren, maar we zijn er niet meer net als toen aan gebonden. (Zie echter HC Zondag 34-43.) Verder werd de actualiteit van de belijdenis publiek in twijfel getrokken in de “Open Brief” van een aantal kerkleden/ambtsdragers in 1966.
De organisatie van de kerken werd ondermijnd door
a) predikanten die zich niet gebonden achtten aan hun handtekening onder het ondertekeningsformulier (art. 53 K.O.) en
b) kerkenraden die uitspraken van kerkelijke vergaderingen gewoon naast zich neerlegden (ondanks de afspraak van art. 31 K.O.).
De kerken die hierdoor “buiten het verband” van de Geref. Kerken kwamen te staan, hebben zich als Nederlands Gereformeerde kerken aaneengesloten tot een nieuw verband. Dit wordt nog steeds gekenmerkt door vrijheid t.a.v. verschillende punten in de leer en vrijblijvendheid t.a.v. kerkelijke uitspraken (de K.O. is vervangen door een ‘vrijer’ Akkoord van Kerkelijk Samenleven (AKS).
Bron: Mijn catechisatieboekje van de GKV, vijfde leergang.
