Afgelopen weken heb ik mij verdiept in en vergaapt aan de wondere wereld van de bevindelijk gereformeerde zuil van Nederland. Mijn reisleidster was kunstenaar Liesbeth Labeur. Of eigenlijk was het Neelje, het personage dat in de boeken van Labeur de hoofdrol kreeg.
Op weg en reis
In ‘OP WEG EN REIS’ leren we de Zeeuwse Neeltje kennen als jongste dochter in een groot reformatorisch* gezin. Een observerend meisje met een rijke innerlijke wereld. In dit boek, dat voornamelijk uit afbeeldingen bestaat, schetst Labeur trefzeker, met veel gebruik van ‘de tale Kanaäns’, de sfeer van Neeltjes gedachten, van het gezin waarin zij opgroeit en van een reformatorische kerkgemeenschap.
Het boek leest als een stripboek, het is dan ook een graphic novel, maar tegelijk zoveel meer dan dat. Het is een krachtig, kunstzinnig impressieboek. De bladzijden ademen zoveel sfeer dat je haast de psalmen op hele noten uit het kerkorgel hoort komen en de geur van koffie na de kerkdienst kunt ruiken. Een boek om je in onder te dompelen en je te verwonderen over de zwaarte, de speelsheid en de gelaagdheid. Een boek waaruit de ‘geur’ opstijgt van een bevindelijk gereformeerd ‘nest’.
Door de calvinistische woordcultuur zo krachtig en divers in beeld te vangen, bewijst Labeur een zeer getalenteerde kunstenaar te zijn.
Een lamp voor mijn voet
Het boek ‘EEN LAMP VOOR MIJN VOET’ is een roman en gaat opnieuw over Neeltje. Ook dit boek staat vol originele afbeeldingen.
Labeur gaat opnieuw trefzeker en met humor te werk. Zij schuwt ook de zwaarte niet en brengt thema’s als ‘angst om verloren te gaan’ en ‘seksueel misbruik binnen het gezin’ (door vader) ter sprake op indringende wijze.
Labeur wil op deze manier een lans breken voor meer openheid over onderwerpen waar nog veel te vaak een taboe op rust. Een taboe dat slachtoffers, die daardoor (bijna) nergens terecht kunnen, dubbel kan belasten.
Vanuit beide boeken komt een beklemmende desolaatheid je tegemoet, mede door het gebruik van enkel zwart wit afbeeldingen en ‘de tale Kanaäns’.
Wanneer Neeltjes vader begraven wordt, bidt ze bij de begrafenis in haar eigen woorden mee: ‘onze Vaders die in de hemel zijn’. ‘Neeltje verliet zonder Vaders de begraafplaats’, is vervolgens een veelzeggende zin.
Na beide boeken bleef ik een tijdje met een beklemmend gevoel zitten. Tegelijk ervoer ik vanwege de vertrouwdheid en de schoonheid van de afbeeldingen ook een bepaald soort troost.
De humor en eigenheid van Neeltje geven lucht en vertrouwen dat het na de laatste zwarte bladzijden in het boek, weer helemaal goed zal komen met Neeltje. De aanwezigheid van de al even kunstzinnige Jan in haar leven, die ook opgevoed werd in een bevindelijke kring en hier afstand van nam, geeft in elk geval goede hoop. Neeltje zal haar weg wel vinden. Haar eigenzinnigheid en verbeeldingskracht zullen haar daarbij wellicht een lamp voor haar voet zijn.
Zeer aanbevolen boeken voor iedereen die zelf ook uit een bevindelijk nest komt of daar meer over wil weten. Beide boeken geven veel inzicht in de sfeer, waardoor begrip ontstaat voor ‘het zware gemoed’ dat zoveel (ex-) gelovigen uit de reformatorische zuil terneer drukt. Daardoor reken ik deze boeken tot helende boeken en beveel ik beiden van harte aan.
OP WEG EN REIS
Auteur: Liesbeth Labeur
Uitgeverij: Cossee
Bindwijze: ingenaaid boek
Verschenen op 30-05-2017
Eerste druk, 128 pagina’s
Prijs: €15,-
ISBN / EAN: 9789059367111
EEN LAMP VOOR MIJN VOET
Auteur: Liesbeth Labeur
Uitgeverij: Cossee/Mozaïek
Bindwijze: ingenaaid boek
Verschenen op 23-06-2017
Eerste druk, 200 pagina’s
Prijs: €19,99
ISBN / EAN: 9789023996972
Beide boeken zijn verkrijgbaar bij de boekhandel.
Voor meer info over het veelzijdige werk van Liesbeth Labeur, >KLIK< hier.
* Meer uitleg over de reformatorische zuil uit het boek OP WEG EN REIS, door Liesbeth Labeur: 
