Linker stapel
Land van domineeskinderen – Trouw dossier, Elma Drayer e.a.
Sociologisch onderzoek naar de invloed van een jeugd in de pastorie op volwassen kinderen van predikanten, gevolgd door interviews met bekende Nederlanders die tevens domineeskind zijn, zoals: Anton Corbijn, Ciska Dresselhuys, Freek de Jonge, Geert mak en Harmen Siezen. Boeiend en herkenbaar voor degenen die ook opgroeiden in een pastorie of die anderszins aanzien en/of een voorbeeldfunctie hadden (of hebben) binnen een religieuze groepering. Leuk om te lezen!
Stevo Akkerman – Donderdagmiddagdochter
Ontroerend en aangrijpend boek, waarin Stevo zijn gedachten en gevoelens verhaalt rondom het overlijden van zijn pasgeboren dochtertje, zijn zoektocht naar God en wat er nog van zijn (oorspronkelijk streng gereformeerde) geloof over is en de steeds groter wordende kloof tussen hem en zijn vrouw, die totaal anders omgaat met het verlies van hun dochter. Met tederheid en rauwe eerlijkheid geschreven, zodat het boek leest alsof je een schat ontdekt. Ik vond het zeer herkenbaar om te lezen wat het met Stevo doet wanneer een geliefde het geloof zo anders beleeft en hoe dit tot gevoelens van miskenning en eenzaamheid kan leiden. Aanrader!
Nieuwe Vrijdenkers – Boris van der Ham en Rachid Benhammou
Boek waarin 12 voormalig moslims hun verhaal vertellen. Ik vond er als ex-christen veel herkenning in, vandaar dat het boek ook op deze lijst staat. Met het woord Vrijdenkers heb ik nog altijd niets, behalve dan dat ik het afschuwelijk pretentieus vind klinken, maar los daarvan is dit een integer, boeiend boek dat ik van harte aanraad om te lezen.
Een scheur in je leven – Ria la Rivière
Persoonlijk, kostbaar boekje, waarin Ria terugblikt op haar religieuze jeugd en de voorvallen die ze ooit normaal en goed heeft leren vinden, maar die ze nu helder kan duiden voor wat het was: machtsmisbruik en manipulatie. Leerzaam voor degenen die wel wat steun kunnen gebruiken bij het ontrafelen van manipulatieve patronen uit de eigen geschiedenis. Het boekje bestaat uit allemaal makkelijk leesbare, kleine verhaaltjes en is ook online te lezen en te downloaden: >KLIK< om naar de betreffende pagina te gaan.
God is niet dood – Jan van der Mooren
Jan van der Mooren is streng Calvinistisch opgevoed, maar nu geen christen meer. Op zijn 50ste – hij is dan filosofiestudent – maakt hij een reis langs plaatsen waar filosoof Nietzsche ooit verbleef, terwijl hij aantekeningen maakt die later dit prachtige boek zullen vormen. Jan moet niets hebben van stelligheden en zoekt zijn eigen weg het liefst in de vrije ruimte. Jan schreef voor Dogmavrij een prachtig stuk over chronische depressie, één van de meest gelezen artikelen op deze site. Zowel zijn artikel als zijn boek zijn echte aanraders, vooral voor gewetensvolle en filosofisch ingestelde personen.
LET OP: De nieuwste editie van dit boek van Jan van der Mooren heet Vrijheid, ongelijkheid, broederschap en is te bestellen via dit e-mailadres: achachnounou@gmail.com
Geloven in een God die niet bestaat – Klaas Hendrikse
Moedig, ruimte-gevend boek over godsbeelden en hoe daar van alles aan af te dingen valt, aangezien ze allemaal door de mens gemaakt zijn. Verhelderend en inspirerend om los te laten wat niet bij je past en/of wat niet zeker is, en te vertrouwen op wat gebeurt/is. Met veel plezier en instemming gelezen! Helaas is dominee Klaas Hendrikse (predikant te Middelburg en Zierikzee) in 2018 overleden. In 2017 nam hij me nog mee naar Zierikzee, waar ik een preek van hem mocht bijwonen. Ik heb Klaas Hendrikse zowel in zijn preek als in zijn boek als in de omgang ervaren als een zeer warme persoonlijkheid, die eerlijk en ontwapenend steeds weer nieuwe ruimte zoekt en maakt. De volledige tekst van zijn preek uit 2017 mocht ik publiceren op Dogmavrij en is hier te lezen: >KLIK<
Een lamp voor mijn voet en Op weg en reis – Liesbeth Labeur
Twee juweeltjes van boeken van kunstenares en schrijver Liesbeth Labeur. De sfeer uit een reformatorisch milieu wordt zeer beeldend en treffend overgebracht. Wat mij betreft zijn beide boeken grote aanraders, ook origineel als cadeau, voor iedereen die zelf opgroeide binnen de bevindelijk gereformeerde zuil of zich daarin wil verdiepen. Eerder schreef ik een uitgebreide recensie van deze boeken, die je hier >KLIK< kunt lezen.
Uit de hemel komt geen hagelslag – Michael van Oostende
Humoristisch, openhartig boek door voormalig baptist Michael van Oostende, over opgroeien in een evangelische omgeving. Leuke recensie lees je hier: >KLIK<
Blinde wereld en Wij dansen niet – Ellen Heijmerikx
Zeer mooi beschreven romans met een hoog autobiografisch karakter over de wereld van de Noorse Broeders. De loyaliteitsstrijd, angst, onzekerheid, schuldgevoelens en de schaamte zijn duidelijk herkenbaar en beklemmend aanwezig in dit pijnlijk realistische boek over opgroeien in een sekte. Leerzaam en verhelderend voor ieder die daarmee te maken had en/of daar meer over wil weten. Enorme aanrader!
Vrijgemaakt? – Lammert Kamphuis e.a.
Dertigers (in 2014) over het leven in een gereformeerde zuil. Voor mij als generatiegenoot een feest der herkenning om te lezen. Ik heb begrepen dat dit boek voor met name vrijgemaakten ook erg confronterend is. Je leest hier dan ook echt over de vrijgemaakten in hun dieptepunt qua verzuiling en dogmatisch denken (behalve natuurlijk wanneer je dit soort dingen als positief beschouwt). Maar je leest ook over andere manieren van denken en het inslaan van nieuwe wegen. Sprankelend, divers boek, dat vooral voor (voormalig) vrijgemaakten een aanrader is.
Geloof, hoop en angst – Anne Nowee
Als lezer kijk je de ene keer door de ogen van het kind en ervaar je de onthutsing om het onrecht wanneer er met haar gevoelens totaal geen rekening wordt gehouden. Een andere keer kijk je mee door de ogen van een sterke volwassen vrouw, die helder en treffend weet te duiden wat zij nodig had en waar het mis ging. Daarmee neemt zij alsnog de ruimte in die ze vroeger niet kreeg. Ontroerend en helend en daarom een echte aanrader, vooral voor iemand die zelf ook ooit zo’n hooggevoelig kindje was (en is) als Anne Nowee, en voor wie ‘onderdrukking van het zelf’ een thema is (geweest).
Knielen op een bed violen – Jan Siebelink
Verfijnde waarneming van omgeving, sfeer en groeiende godsdienstwaanzin. Zeer aangrijpend, beklemmend en triest verhaal, met eigenlijk alleen maar slachtoffers. Fascinerend van begin tot eind. Zeer gelaagd en psychologisch sterk uitgewerkte personages. Ik heb hier enorm van genoten en de sfeer van dit boek kan ik nog steeds eenvoudig oproepen, zo indringend is het beschreven. Ik vermoed dat vooral volwassenen die als kind (en nu nog steeds) gewetensvol en serieus waren, dit boek zeer herkenbaar zullen vinden. Een aanrader!
Rachab – Annemiek Schrijver
Hoe Rachab de ‘hoer’ een vrouw is die tegelijkertijd goed en slecht kan zijn, is één van de vragen die Manon zich stelt op haar weg, waarmee ze afrekent met de mannelijke onderdrukking uit het patriarchaal religieuze milieu van haar jeugd en haar sensualiteit en vrijheid zoekt en vindt. Geschreven met zowel luchtigheid en humor als met diepgang en intensiteit. Het is wat voorspelbaar, maar dat heeft juist wel iets komisch, alsof de lezer duidelijk wordt gemaakt dat het hier niet om de verhaallijn gaat. Rachab is wat mij betreft een ode aan de vrouw en aan het leven áchter de verhalen die wij elkaar daarover vertellen.
Rechter stapel
Ergens in mijn leven – Veerle
Zacht, teder sprookje waarin Veerle heel gelaagd verteld over het proces dat zij doormaakte toen ze haar aangeleerde geloof langzaam maar zeker losliet. Door de gekozen vorm van een sprookje, is het verhaal haast universeel en tijdloos geworden, wat het extra diepte en ruimte geeft en waardoor het voor de lezer een helende ervaring kan zijn om in dit verhaal mee te reizen met de hoofdpersoon. Je kunt Veerle kennen van het programma Vrijdenkers en van enkele blogs die ze schreef voor Dogmavrij.
De Poort, de Paljas en het Meisje – Bep Schilder
Bep Schilder, zus van Aleid Schilder die in deze boekenlijst staat met o.a. het boek Hulpeloos maar Schuldig, schrijft in de 1e twee delen van dit nog te voltooien drieluik treffend en ontroerend hoe zij als vrouw met Asperger haar weg vindt uit de kerk en door het leven. Achterin staan bruikbare tips voor kerkverlaters, ‘auties’ en andere gelukszoekers. Aanrader! Voor bijzondere interviews, artikelen e.d. zie: bepschilder.nl
Als geloof een gevangenis wordt, dan – Aaltje Moesker – Eelsing
Aaltje raakt in de ban van een sekte en laat daardoor haar man en zelfs haar kinderen achter in een wanhopige poging om het goede te doen (volgens de sekteleider). Schrijnend boek dat inzichten geeft in het gevaar van sektes, vooral wanneer mensen kwetsbaar zijn. >HIER< een meer uitgebreide recensie.
Apostelkind – Renske Doorenspleet
Citaat van de achterkant: “Renske Doorenspleet werd geboren in het Apostolisch Genootschap. Na haar uittreding in 1998 wil ze nog maar één ding: haar eigen weg gaan. Maar ze heeft haar jeugd nooit kunnen loslaten. In Apostelkind probeert ze te begrijpen wat haar is overkomen en welke ingrijpende gevolgen dat voor haar en anderen heeft gehad.” Boek vol met herinneringen en archiefbeelden, wat het tot zoveel meer maakt dan alleen een persoonlijk verhaal. Aanrader voor iedereen die in een gesloten groepering is opgegroeid en/of daar meer van wil begrijpen.
Zwaartekracht – Annemieke Reesink
Sfeervol, toegankelijk en licht boek, waarin de lezer volop ruimte vindt voor kritische vragen en twijfels. Citaat van de achterkant: “Wanneer haar leven door een onomkeerbare gebeurtenis in een stroomversnelling raakt, komt haar relatie met haar ouders, met de kerk en met God steeds meer onder druk te staan. In het labyrint van beklemmende tradities, knagende geloofstwijfel en wereldse verleidingen doet Vera verwoede pogingen toch glimpen van God te ontdekken.” Aanrader!
Dorsvloer vol confetti en Hoor nu mijn stem – Franca Treur
In beide boeken is de vrouwelijke hoofdpersoon opgegroeid in een reformatorisch milieu op het eiland Walcheren, net als de schrijver. Dat Franca Treur weet waarover ze schrijft merk je aan de treffende sfeerbeschrijvingen, de gelaagdheid, de details en de subtiele humor op een niveau waar jarenlange training aan vooraf moet zijn gegaan. Ik vind Hoor nu mijn stem nóg beter dan Dorsvloer vol confetti, omdat je daarin meer leest over de innerlijke processen van de hoofdpersoon. Hier een uitgebreide recensie van Hoor nu mijn stem: >KLIK<. Beide boeken zijn enorme aanraders!
Ik ga leven – Lale Gül
Dit boek beschrijft niet alleen het voornemen om te gaan leven, maar maakt ook de schreeuw om levensruimte voelbaar. Sprankelend cynisch en onverbloemd openhartig boek. Toch valt er meer over te zeggen, zie daarom ook dit artikel: Genade voor Lale Gül en haar familie.
Onder de radar – Emma J.J. Voerman
Dit boek gaat niet zozeer over opgroeien binnen een religieuze groepering, maar wel over identiteitsonderdrukking en past daarom zeker in dit rijtje thuis. Emma Voerman ontdekte pas op 55-jarige leeftijd dat ze een vrouw is. In dit boek beschrijft ze hoe haar identiteit onder grote druk stond en hoe ze zichzelf had aangeleerd om vooral in de gunst en onder de radar te blijven. Zeer persoonlijk, introspectief boek, dat krachtig en hoopgevend is voor iedereen die zelf ook onder de radar moe(s)t blijven om te kunnen overleven. Aanrader: de Facebookpagina van Emma Voerman is het volgen waard vanwege de openhartige en bemoedigende stukjes die ze daar plaatst.
Ongelovige Thomas – Johan Verweij
Citaat van de achterkant: “In vijftien columns neemt Verweij je mee naar zijn jeugd in de Biblebelt en beschrijft hij wat dit met hem heeft gedaan. Daarbij gaat hij geen enkele confrontatie uit de weg en legt onverbiddelijk de vinger op de zere plek. God, de Bijbel, maar ook zichzelf probeert hij op vaak ironische wijze te ontrafelen om de pijn uit het verleden een plek te kunnen geven. Dit maakt ‘Ongelovige Thomas’ tot een spraakmakend boek voor iedereen die het aandurft om kritisch naar zijn of haar geloofsleven te kijken. Tevens biedt het een troostvol inkijkje aan al diegenen die worstelen met de gevolgen van religieus misbruik.” Prachtig en met humor geschreven. Leest lekker weg. Aanrader!
Boeken die niet op de foto staan
maar wel zeer de moeite waard zijn om te lezen:
- De erfenis van Adriaan – Johan Lock
- De liefde niet – Margriet van der Linden
- Van Buiten Van Binnen – Marije Hage (Tip: de Facebookpagina van Marije Hage is ook het volgen meer dan waard vanwege de prachtige bemoedigende stukjes die ze daar plaatst.)
- Altijd vrolijk – Anke Kranendonk
- Hannelore – Frank Krake
- Pastorale – Stephan Enter
- Oudroze – Jacob Diederiks
- Ooit Evangelisch – Otto de Bruijne, Karin Timmerman en Peter Pit
Nog meer boeken
Via de links hieronder kan je naar de andere boekenpagina’s gaan.
1. Boeken over trauma door religie
2. Boeken die denkpatronen blootleggen en aanmoedigen om anders/ruimer te denken
3. Boeken die helpen om met (oude) emoties om te gaan en meer in contact met je gevoel te leven
4. Boeken die anders tegen de Bijbel en religie doen aankijken
5. Boeken met een christelijke en/of spirituele invalshoek
En zoek ook vooral zelf verder naar boeken, bijvoorbeeld op thema of schrijver of gewoon puur op gevoel, net wat bij jou past. 🙂
Heb je aanvullingen of nog meer boekentips in deze categorie? Die zijn heel welkom! Het liefst als reactie onder dit bericht, zodat iedereen ervan meeprofiteert. Dank je wel! 😀
Op Dogmavrij kan je lekker gratis lezen zonder reclame of betaalmuur. Zo sluiten we niemand buiten. Neemt niet weg dat er – naast veel liefde – tijd en geld in deze website wordt gestoken. Heb jij misschien iets (gehad) aan de artikelen, de series, de steungroep of andere projecten? Zou je dan willen overwegen om dit werk te steunen? Dat kan via http://petje.af/ingebosscha Dank je wel!
